گزینه اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی (گالینگور - مروارید)

گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی
منتخبی از کارنامۀ شاعرانۀ محمدرضا شفیعی کدکنی. کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» دفتر شعری است شامل حدود صد شعر که از دفترهای شعری مختلف شفیعی کدکنی انتخاب شده‌اند.
گزینه‌های شعر شاعران مطرح معاصر فرصت‌هایی مغتنم‌اند برای مرور سیر تحول شعر آنها و دنبال کردن خط فکری و ویژگی‌های سبکی و زیبایی‌شناختی کارشان، تا ببینیم شعرهای یک شاعر در طول سال‌ها شاعری چقدر تحول پیدا کرده و این تحول چقدر در مسیرِ تکامل بوده است و دنیای این شاعران در سیرِ سالیان چقدر از جنبه‌های گوناگون وسعت یافته است. کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» نیز فرصتی این‌چنین را برای مخاطبان شعر معاصر فارسی و به‌ویژه مخاطبان و علاقمندان اشعار شفیعی کدکنی فراهم می‌آورد و تصویری از جهان شاعرانه و سیر شعر او از آغاز تا سالهای اخیر به دست می‌دهد.

مروری بر کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی»
اشعار کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» به نحوی کنار هم قرار گرفته‌اند که تصویری کلی و نسبتاً جامع از حیات شعری شفیعی کدکنی تا سالهای اخیر به دست ‌می‌دهند.
محمدرضا شفیعی کدکنی محققی شعرشناس و آگاه به مباحث نظری و زیبایی‌شناختی شعر و همچنین آگاه به ادبیات کلاسیک فارسی و عرفان اسلامی است. او هم شعر کلاسیک فارسی را خوب می‌شناسد و هم به شعر معاصر ایران آگاه است و هم در نثر عرفانی فارسی پژوهش بسیار کرده است. نمود این شناخت و آگاهی و پژوهش را در اشعاری که در کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» گرد آمده‌اند نیز می‌توان دید. شفیعی کدکنی سال‌هاست که در کنار پژوهش‌های ادبیِ ارزنده و مباحث نظری‌اش در باب شعر، به سرودن شعر نیز می‌پردازد و کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» چکیده‌ای از حیات شاعرانۀ اوست.
از جمله مضامین اصلی مطرح در شعر شفیعی کدکنی مضامین اجتماعی و انسانی هستند. او شاعری است اندیشمند که به زبان شعر و با تصاویر و تعابیر نمادین و استعاری به نقد جامعه و نیز به تأمل در زندگی و موقعیت انسان در جهان می‌پردازد. شعر او همچنین ریشه در ادبیات کهن فارسی و به‌ویژه میراث ادبیات عرفانی کلاسیک ایرانی دارد و شفیعی وجوه و عناصری از آن میراث را وارد شعر خود می‌کند و میراث غنی فکری و فرهنگی و ادبی گذشته را دستمایه‌ای قرار می‌دهد برای اندیشیدن در مسائل امروزی و نیز تأمل در مفاهیمی که همواره ذهن انسان را به خود مشغول کرده‌اند.
شعر شفیعی کدکنی، مثل شعر بسیاری از شاعرانی که به طور مداوم شعر می‌سرایند، در طی سالیان تحولاتی را از سر گذرانده است. کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» مخاطبان را به‌طور بی‌واسطه در جریان این تحولات و چندوچونِ آن قرار می‌دهد.
کتاب با مقدمه‌ای کوتاه از شفیعی کدکنی و نیز گفت‌وگویی با او همراه است. این گفت‌وگو بخشی از مصاحبه‌ای است که در سال 1369 در آلمان با شفیعی کدکنی انجام شده است.
بعضی اشعاری که در کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» می‌خوانید عبارتند از: «آرزو»، «یک مژه خفتن»، «زمزمه‌ها»، «سیمرغ»، در نور گُل‌هایِ مهتاب‌گونِ اقاقی»، «خشک‌سال»، «باغ برهنه»، «زنهار...»، «سفرنامۀ باران»، «کوچ بنفشه‌ها»، «درختِ روشنایی»، «مرثیۀ درخت»، «چه بگویم»، «نمازِ خوف»، «مناجات»، «دو خط»، «سفر به خیر»، «فصل پنجم»، «دریا»، «حلّاج»، «دیدار»، «پاسخ»، «خموشانه»، «گفت‌وگو»، «باغ میرا»، «سوره روشنایی»، «از لحظه‌های آبی»، «جوانی»، «دو چهره درخت»، «حتّی به روزگاران»، «آواره یُمگان»، «مزمورِ بهار»، «غزلی در مایۀ شور و شکستن»، «مرغان ابراهیم»، «در جست‌و‌جوی نشابور»، «نوشدارو بعد از سهراب»، «درین قحط‌سالِ دمشقی»، «معجزه»، «سبزیِ خزه»، «بارانِ پیش از رستخیز»، «نوحِ جدید»، «مرثیۀ دوست»، «حماسۀ بی قهرمان»، «زنگ شتر»، «خوشا پرنده»، «همسفر»، «مثل نقّاشی کودکان»، «فِنج‌ها»، «پاییز»، «زنده بیدار»، «زمین در فضا»، «جعبۀ سیاه»، «شبچراغ»، «گریز در آینه»، «زان پنجره شگرف» و «عبورِ گندم از زمستان».
کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» در انتشارات مُروارید منتشر شده است.

درباره محمدرضا شفیعی کدکنی
دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، متولد 1318 در کدکن، پژوهشگر ادبی، شاعر و مترجم ایرانی است. شفیعی کدکنی در خانواده‌ای عالم متولد شد و تحصیلات ابتدایی را نه در مدرسه که در نزد پدرش که عالمی روحانی بود آموخت. به دبستان و دبیرستان نرفت اما از کودکی تحت تعلیم پدرش و محمدتقی ادیب نیشابوری زبان و ادبیات عرب را آموخت و چنان در این زمینه مهارت یافت که در هفت سالگی الفیۀ ابن مالک را از بر بود. در محضر شیخ هاشم قزوینی به آموختن فقه و اصول و کلام پرداخت و شیخ هاشم که درگذشت آخرین مراحل درس خارج فقه را در محضر سید محمدهادی میلانی فراگرفت.
علی‌اکبر فیاض، که خود از ادبای برجستۀ ایرانی بود، به شفیعی کدکنی پیشنهاد کرد که در دانشگاه فردوسی مشهد تحصیل کند. شفیعی در کنکور شرکت کرد و نفر اول شد و از دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد کارشناسی زبان و ادبیات فارسی گرفت و در همین رشته ادامۀ تحصیل داد و از دانشگاه تهران با مدرک دکتری زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد.
شفیعی کدکنی از سال 1348 به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت و همچنان در همین دانشگاه تدریس می‌کند. از او تألیفات بسیاری، هم در زمینۀ پژوهش ادبی و تاریخی در عرفان و اندیشۀ اسلامی و تصحیح برخی متون مهم ادبیات عرفانی ایران و هم در زمینۀ نظریه و زیبایی‌شناسی شعر، به جا مانده و به این میراث مکتوب باید دفترهای شعر او را نیز افزود. تخلص شعری او «م. سرشک» است.
تصحیح «تذکره‌الاولیاء» و دیگر آثار عطار نیشابوری از کارهای ارزشمند دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در زمینۀ تصحیح متون ادبی کهن ایرانی است. از دیگر آثار او در زمینۀ تحقیق و نظریۀ ادبی می‌توان به کتاب‌های «قلندریّه در تاریخ»، «موسیقی شعر» و «صور خیال در شعر فارسی» اشاره کرد.
«در کوچه‌باغ‌های نشابور»، «مرثیه‌های سرو کاشمر»، «غزل برای گل آفتابگردان» و «در ستایش کبوترها» از جمله دفترهای شعر محمدرضا شفیعی کدکنی‌اند.

رتبۀ کتاب «گزینۀ اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی» در گودریدز: 4 از 5.