دیپلماسی عریان قدرت و سیاست در عصر دیجیتال

کتاب «دیپلماسی عریان: قدرت و سیاست در عصر دیجیتال» نوشتۀ تام فلچر
اینترنت چه تأثیری بر دیپلماسی و سیاست گذاشته است؟ این موضوعی‌ست که تام فلچر در کتاب «دیپلماسی عریان: قدرت و سیاست در عصر دیجیتال» به آن پرداخته است.
کتاب «دیپلماسی عریان: قدرت و سیاست در عصر دیجیتال»، با عنوان اصلی Naked Diplomacy: Power and Statecraft in the Digital Age، کتابی‌ست که در آن یک دیپلمات، با اتکا به تجربه‌های خود از کار دیپلماتیک در عصر دیجیتال و نیز با اِشراف به تاریخ دیپلماسی و تحولات آن، از تغییراتی سخن می‌گوید که به‌واسطۀ اینترنت و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در دیپلماسی و روابط خارجی پدید آمده است.
تام فلچر در کتاب «دیپلماسی عریان» از ضرورت تسلط دیپلمات‌های عصر جدید بر فناوری دیجیتال سخن می‌گوید و از اینکه نقش دیپلمات‌ها و تعریف دیپلماسی در عصر جدید تغییر کرده است و دیپلمات‌ها باید این تغییر را بشناسند و دریابند و خود را با آن سازگار کنند تا بتوانند به کار خود ادامه دهند.
اصلی‌ترین دغدغۀ فلچر در کتاب «دیپلماسی عریان» این است که اثبات کند توسعه و سلطۀ اینترنت، برخلاف آنچه عده‌ای گمان می‌کنند، به‌معنای پایان کارِ دیپلمات‌ها نیست، بلکه به‌معنای تغییر شیوه کار آن‌هاست و دیپلمات‌ها باید به‌جای واگذاری میدان به فناوری دیجیتال، یاد بگیرند چگونه بر این فناوری سوار شوند تا بتوانند از آن بهترین استفاده را بکنند و نقش خود را در مناسبات بین‌المللی ارتقا دهند.
فلچر همچنین در کتاب «دیپلماسی عریان»، به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای بر بحث اصلی، دیپلماسی و تحولات آن را در چشم‌اندازی تاریخی مرور و بررسی می‌کند.
فلچر به زبانی شیرین، که جاهایی رنگی از شوخ‌طبعی هم دارد، و نیز با نقل حکایت‌هایی از دیپلماسی در اعصار قدیم و ارائۀ روایتی جذاب از تغییر و تحولات دیپلماسی در عصر حاضر و در مواردی با ارجاع به سینما و ادبیات و موسیقی، از فیلم‌های جیمز باند گرفته تا ایلیاد و اودیسۀ هومر و قصه‌های جان لوکاره و موسیقی بیتلز، کتابی خواندنی درباب دیپلماسی و تغییر و تحولات آن در عصر دیجیتال فراهم آورده است که خواندن آن لزوماً نیاز به داشتن دانش تخصصیِ پیشین در این حوزه ندارد و علاوه بر کسانی که به‌طور تخصصی با سیاست و دیپلماسی سروکار دارند، مخاطبان غیرمتخصص اما علاقمند به مباحث مربوط به سیاست و دیپلماسی هم می‌توانند به‌خوبی با آن ارتباط برقرار کنند و با خواندن این کتاب اطلاعات جالب و جذابی درباب آنچه موضوع کتاب «دیپلماسی عریان» است به دست آورند.
متن اصلی کتاب «دیپلماسی عریان» اولین بار در سال 2016 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «دیپلماسی عریان»
کتاب «دیپلماسی عریان» از دیباچه‌ای با عنوان «دیپلماتی که دیر رسید»، مقدمه‌ای با عنوان «اینجا دیپلماسی آرمیده است، خدایش بیامرزاد؟»، هجده فصلِ تنظیم‌شده در سه بخش به نام‌های «خوشامدگویی از ورای شانۀ غول‌ها: تاریخی مختصر از دیپلماسی»، «سیاستمداری و خیابان‌مداری: قدرت و دیپلماسی در دنیای به‌هم ‌پیوسته» و «بعدش چی؟» و مؤخره‌ای با عنوان «نامۀ خداحافظی» تشکیل شده است.
فصل‌های هجده‌گانۀ کتاب «دیپلماسی عریان» عبارتند از: «دیپلماسی آغازین: از غارنشین‌ها تا کنسول‌ها»، «دیپلماسی دریایی؛ از کلمب تا روزنامه‌نگاران جوان»، «بهترین قرن برای دیپلماسی»، «از تلفن تا تلویزیون»، «از نامۀ الکترونیکی تا فرستاده الکترونیکی»، «چه چیز دیپلماتی خوب می‌سازد؟»، «دیپلماسی الکترونیکی: دستگاه‌ها، اختلال و داده»، «پایان محرمانگی؟ آسانژ، اسنودن و مرگ باند»، «ساخت قدرت جدید: بمب، کتاب و بکهام»، «استفاده از قدرت جدید: فقط وصل شو»، «فروش نردبان به دیگران برای پایین آمدن»، «دیپلمات عریان»، «بفرستاده 2025»، «چه کسی عصر دیجیتال را اداره می‌کند؟»، «نبرد بر سر قلمرو دیجیتال»، «موردی برای خوشبینی»، «کارهایی که سیاست خارجیِ پیش‌رو باید انجام دهد» و «دیپلماسی شهروندی».
فلچر در کتاب «دیپلماسی عریان»، بعد از بحث‌های مقدماتی در دیباچه و مقدمه، بحث خود را درباب دیپلماسی و ضرورت آن با این موضوع شروع می‌کند که دیپلماسی به‌اندازه عمر بشر قدمت دارد. فلچر، به‌یاری تخیل، دیپلماتی فرضی به‌نام اوگ ابداع می‌کند که متعلق به عصر غارنشینی و پدرجدّ همۀ دیپلمات‌هاست.
فلچر، با نقل داستان خیالیِ اوگ و تلاش دیپلماتیک او برای تبدیل درگیری به همکاری و مقایسۀ صلح‌طلبی این انسانِ نخستین با صلح‌طلبی جان لنون در قرن بیستم و احتمالاً با اشاره‌ای به ترانۀ معروف «تصور کن» لنون، به این نتیجه می‌رسد که «همۀ آنچه اوگ بسیار پیش از لنون و با دلپذیری کمتری می‌گفت این بود که به صلح فرصت بدهید.»
فلچر در کتاب «دیپلماسی عریان» معتقد است از عصر انسان غارنشین تاکنون، دیپلماسی تغییر بنیادینی نکرده و اساس آن پابرجاست. او می‌نویسد: «جدا از یونیفرم‌های دیپلماتیک، عناوین، پروتکل‌ها و بیانیه‌ها، هیچ مفهوم بنیادی ـ از زمان اولین حرکات و اقدامات اوگ ـ آن‌طور که ما ممکن است فکر کنیم، تغییر نکرده است.»
فلچر آن‌گاه تاریخ دیپلماسی را به‌زبانی شیرین مرور می‌کند و پیش می‌آید و نیز تأثیر نوآوری‌های تکنولوژیک بر دیپلماسی را نشان می‌دهد و به عصر دیجیتال و تأثیر آن بر دیپلماسی می‌رسد.

درباره تام فلچر، نویسنده کتاب «دیپلماسی عریان»
تام فلچر (Tom Fletcher)، متولد 1975، دیپلمات بریتانیایی است. فلچر دارای سابقۀ کار دیپلماتیک در نایروبی و پاریس است. او از سال 2007 تا 2011 مشاور سیاست خارجی تونی بلر و گوردون براون و دیوید کامرون، سه نخست وزیر انگلیس، بوده است.
فلچر همچنین از سال 2011 تا 2015 سفیر انگلیس در لبنان بوده که این مسئولیت، آخرین پُستِ دیپلماتیکش در وزارت خارجۀ انگلیس بوده است.
تام فلچر اکنون استاد مدعو در دانشگاه نیویورک است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «دیپلماسی عریان»
کتاب «دیپلماسی عریان: قدرت و سیاست در عصر دیجیتال» با ترجمه و پیشگفتار رعنا کاظمی مهرآبادی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
رعنا کاظمی مهرآبادی، متولد 1366، دارای لیسانس و فوق لیسانس از دانشگاه تهران در رشتۀ بین‌الملل است. از او مقالاتی در سایت‌های دیپلماسی ایرانی و اقتصاد ایرانی منتشر شده است.
رعنا کاظمی مهرآبادی، به جز کتاب «دیپلماسی عریان»، کتابی با عنوان «دیپلماسی دیجیتال: نظریه و عمل» را نیز در حوزه دیپلماسی دیجیتال به فارسی ترجمه کرده است و این دو کتاب، چنانکه مترجم خود در پیشگفتارش بر ترجمۀ فارسی کتاب «دیپلماسی عریان» توضیح می‌دهد، می‌توانند در کنار یکدیگر «نگرش جامعی نسبت به دیپلماسی دیجیتال» به‌وجود آورند.

رتبۀ کتاب «دیپلماسی عریان» در گودریدز: 3.86 از 5.