فیل آبی برای ایده یابی جلد 1 (میر دشتی)

کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی: دستورالعمل‌های ایده‌یابی و پرورش آن» (جلد 1) نوشتۀ محمدحسین نیرومند
کتابی در آموزش روش مهندسی ایده. کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی: دستورالعمل‌های ایده‌یابی و پرورش آن» اولین جلد از کتابی به‌قلم محمدحسین نیرومند درباب چگونگی یافتن و پروراندن ایده، به‌ویژه در هنرهای بصری و کار طراحی گرافیک، است.
کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» بر آن است که به‌صورت مختصر و موجز، روش‌هایی ارائه دهد که با آموختن و به کار بستن آن‌ها بتوان به ایده‌های خلاقانه در طراحی و خلق آثار هنری بصری و تجسمی دست یافت.
کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» جلد دومی هم دارد با عنوان «دستورالعمل‌های "رنه ماگریت" به فیل آبی برای ایده‌یابی» که بیشتر بر ایده‌یابی با الهام از آثار رنه ماگریت، نقاش بزرگ سوررئالیست بلژیکی، متمرکز است و مثال‌هایش را در این کتاب بیشتر از آثار ماگریت برگزیده است.

مروری بر کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی»
کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» بر ایده‌یابی براساس تداعی آزاد معانی و با توجه به سه اصل مجاورت و مشابهت و تباین متمرکز است.
در کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» می‌آموزیم که چطور، در مواجهه با یک اسم، درونمایه، پیام و یا یک اثرِ از پیش موجود، از طریق تداعی آزاد معانی و با بهره‌گیری از مکانیسم‌های مجاورت و مشابهت و تباین، به یک ایده بصری و گرافیکی خلاقانه دست یابیم.
آنچه در کتاب «دستورالعملهای فیل آبی برای ایده‌یابی» به‌عنوان ایده از آن سخن رفته است، در این کتاب این‌گونه تعریف شده است: «ایده، فکر تصویری بالقوه قابل اجراست که می‌تواند مضمون یا مفهوم را به فشرده‌ترین شکل بیان کند».
کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» از قواعدی سخن می‌گوید که به‌کمک آن‌ها می‌توان به ایده‌های خلاقانه دست یافت؛ قواعدی که به ما یاد می‌دهند چطور با نشانه‌ها بازی کنیم تا به ایده‌ای خلاقانه برسیم و پیام را به شکلی بدیع و جذاب به مخاطب منتقل کنیم و از کلیشه‌کاری بپرهیزیم.
اساس ایده‌یابی در کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی»، چنانکه در بخشی از این کتاب توضیح داده شده، بر این سه فرایند استوار است:
«1) حداکثر بسط و گسترش یک نشانه مبتنی بر قانون تداعی آزاد که به ایجاد انبوه نشانه‌ها و متن‌های جدید می‌انجامد.
2) اعمال حداکثر تغییرات در یک نشانه که به نشانه‌های جدید منتهی می‌شود.
3) ایجاد ارتباط بین تمامی نشانه‌ها و متن‌های تولید شده.»
در کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» با انواع تغییراتی که می‌توان در یک نشانه داد و نیز با شیوه‌های بسط و تکثیر نشانه آشنا می‌شویم و یاد می‌گیریم که چگونه، با تغییر و بسط و تکثیر یک نشانه، نشانۀ جدیدی خلق کنیم.
مدل مهندسی ایده، فرایند ایده‌یابی، مسیرهای ایده‌یابی، بسط و تغییر یک نشانه، بسط مبتنی بر تداعی آزاد، قابل رویت کردن افکار، تغییرات نشانه مبتنی بر اصل تغییرات، نحوه مرتبط‌کردن نشانه‌ها و متن‌ها، اقتباس، نحوه پرورش ایده‌ها، زبان تصویر، پیوند دهنده‌های عناصر بصری، قاعده هم‌جواری، قاعده تلفیق، قاعده انطباق، قاعده جانشینی، اصل متناقض‌نما، اصل بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی، اصل جابه‌جا کردن، اصل وارونه‌سازی، اصل حذف کردن، اصل تقسیم کردن، اصل جاندار انگاری، اصل تغییر در کارویژه و اصل تکثیر کردن از جمله موضوعاتی‌اند که در کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» به آن‌ها پرداخته شده است.
کتاب ««دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی: دستورالعمل‌های ایده‌یابی و پرورش آن» در انتشارات فرهنگسرای میردشتی منتشر شده است.

درباره محمدحسین نیرومند، نویسنده کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی»
محمدحسین نیرومند، متولد 1341 در مشهد، کاریکاتوریست، طراح، مدرس، نویسنده و طراح کمیک استریپ، نویسنده تلویزیون و مقاله‌نویس ایرانی است.
نیرومند دارای لیسانس طراحی صنعتی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او از سال 1364 به‌طور حرفه‌ای به کاریکاتور پرداخت و در این حوزه با نشریات مختلفی چون هفته‌نامۀ «زن روز»، «کیهان هوایی» و روزنامۀ «کیهان» کار کرد.
نیرومند زمانی هم سردبیر و مدیر مسئول «کیهان کاریکاتور» بود. از او مقالات بسیاری در آموزش کاریکاتور منتشر شده است. او همچنین در طراحی و نویسندگی مجموعۀ تلویزیونی آقای حسابی مشارکت داشته است و برای ساخت برنامۀ تلویزیونی با موضوع کاریکاتور نیز متن نوشته است.
نیرومند دارای لوح تقدیر و نشان طلا از معاونت فرهنگی و تبلیغات جنگ ستاد فرماندهی کل قوا، نشان عالی تجسمی کشور و لوح درجه یک هنری است. او همچنین در سال 1368 جایزه ویژه یومیوری شیمبون ژاپن را گرفته است.
از سوابق و مسئولیت‌های او می‌توان به برگزاری ورک شاپ‌های آموزش ایده‌یابی، کاریکاتور و سواد بصری در کشور، تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و صدا و سیمای جمهوری اسلامی، داوری چند دوره دوسالانۀ بین‌المللی کاریکاتور تهران، داوری جشنواره تجسمی فجر، داوری بخش اقلام تبلیغاتی یازدهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس، عضویت در هیأت انتخاب سه دوره جشنواره فیلم فجر، عضویت در هیأت داوری جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران، دبیر سابق شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور و عضویت در هیأت مدیره سازمان فرهنگی و هنر شهرداری تهران اشاره کرد. او همچنین از سال 1384 تا 1392 مشاور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است.
از کتاب‌های محمدحسین نیرومند می‌توان به مجموعه کاریکاتور «کلاه‌به‌سرهای ابوغریب»، کمیک استریپ چهارجلدی «قصه‌های جنگ» و «مدیریت چشم مخاطب: چگونه نشانه‌های تصویری را سازمان‌دهی کنیم» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» در گودریدز: 4.04 از 5.