احتمالا یک رخداد زندگینامه ژاک دریدا

کتاب «احتمالاً یک رخداد» نوشتۀ پیتر سالمون
زندگی‌نامه و معرفی آثار و افکار ژاک دریدا، فیلسوف پساساختارگرای الجزایری‌تبارِ فرانسوی. کتاب «احتمالاً یک رخداد: زندگی‌نامۀ ژاک دریدا»، با عنوان اصلی An Event, Perhaps: A Biography of Jacques Derrida، روایتی از زندگی یکی از فیلسوفان بحث‌برانگیز و تأثیرگذار قرن بیستم و مروری بر اندیشه‌ها و نوشته‌های این فیلسوف است.
ژاک دریدا فیلسوفی بود که عده‌ای بسیار قبولش داشتند و عده‌ای دیگر سخت به او می‌تاختند و مخالفش بودند. پیتر سالمون در کتاب «احتمالاً یک رخداد» بر آن است که تصویری واقع‌بینانه و به‌دور از سوء‌تفاهم‌های معمول از این فیلسوف ارائه دهد.
ژاک دریدای کتاب «احتمالاً یک رخداد» فیلسوفی معرفی می‌شود که باید آرای او را جدی گرفت و اهمیتشان را درک کرد؛ فیلسوفی با دانشی عمیق و طرز فکری عمیقاً انسانی که به‌اعتقاد پیتر سالمون همچنان حرفی برای گفتن دارد و شناخت او و اندیشه‌هایش در زمانۀ ما ضروری است.
متن اصلی کتاب «احتمالاً یک رخداد» اولین بار در سال 2020 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «احتمالاً یک رخداد»
ژاک دریدا فیلسوفی پیچیده و دشوارنویس بود و از همین رو چه‌بسا انتظار داشته باشیم کتابی هم که به او و اندیشه‌هایش اختصاص دارد کتابی با نوشتاری پیچیده و دشوار باشد. کتاب «احتمالاً یک رخداد» اما این‌گونه نیست. پیتر سالمون در این کتاب بر آن است که فیلسوفی غامض را به زبانی تا جای ممکن ساده و سرراست به خوانندگان معرفی کند.
کتاب «احتمالاً یک رخداد» روایتی از سِیرِ رشد فکری ژاک دریدا و شکل‌گیری و تکوین و پخته‌شدن اندیشه‌های او در متن زندگی شخصی و اجتماعی‌اش و در متن رویدادهای زمانه‌اش است.
پیتر سالمون در کتاب «احتمالاً یک رخداد» از دریدا به‌عنوان فیلسوفی بزرگ یاد می‌کند که ظهورش رخدادی در تاریخ فلسفه و تاریخ اندیشه به‌حساب می‌آید؛ فیلسوفی که به‌اعتقاد سالمون، چنانکه او خود در مقدمۀ کتاب «احتمالاً یک رخداد» تأکید می‌کند، «اندیشه‌اش بخشی جدایی‌ناپذیر از هر فلسفه‌ی آتی است، و مستقیماً – همواره به‌ خودی‌ خود – در جهانی که درمی‌یابیم کاربرد دارد، و این کاربرد وزنی سیاسی دارد.»
در کتاب «احتمالاً یک رخداد»، پابه‌پای نویسندۀ کتاب، زندگی ژاک دریدا را از آغاز و بدو تولد او دنبال می‌کنیم و این فیلسوف را در زمینه و زمانه‌ای که در آن رشد کرد و پرورش یافت و در متن زندگی شخصی و خصوصی و زندگی عمومی و فرهنگی و فکری‌اش می‌شناسیم و، ضمن آشنایی با شخصیت و اندیشه‌ها و آثار او، سِیرِ رشد فکری و فلسفی‌اش را هم پی می‌گیریم.
پیتر سالمون در کتاب «احتملاً یک رخداد» هم زندگی ژاک دریدا را شرح می‌دهد و تصویری از شخصیت این فیلسوف ترسیم می‌کند و هم اصلی‌ترین، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مفاهیم فلسفۀ او را توضیح می‌دهد و می‌کوشد فلسفۀ دریدا را در متن تاریخ فلسفه و سنت‌های فلسفی غرب بازخوانی و معرفی کند.
کتاب «احتمالاً یک رخداد» از مقدمه و یازده فصل تشکیل شده است.
فصل‌های یازده‌گانۀ کتاب «احتمالاً یک رخداد» عبارتند از: «فیلم "کودک"»، «هوسرل و همکاران»، «مسائل منشأ»، «ژاک دریدا»، «احتمالاً، یک رخداد»، «درباره‌ی گراماتولوژی»، «گیریم حقیقت زن باشد – بعدش چه؟»، «همه آمده‌اند»، «در پیشگاه قانون»، «درباره‌ی خداوند» و «رخدادی حادث شده است».
در بخشی از کتاب «احتمالاً یک رخداد» می‌خوانید: «دستاورد دریدا هم در خواندن و هم در نوشتن است، به قول خودش: "رغبت برای وفای به مضامین و جسارت‌های اندیشه". "ساخت‌گشایی"‌اش از آثار بزرگ و گاه نه چندان بزرگ فلسفه نوعی خوانش بسته محسوب می‌شد، به همان دقت منتقدان نو درمورد خوانش، که آثار دریدا با آن‌ها تناظرهایی دارد. او آمده است تا مدفون کند و در ضمنِ آن مدح بگوید. دریدا نوشت: "من تمام آنچه را که ساخت‌گشایی می‌کنم دوست دارم. متونی که می‌خواهم از منظر ساخت‌گشایی مطالعه کنم همان‌هایی هستند که دوست دارم."
در نظر دریدا، این خوانش بسته متضمن مطالعه‌ی واژه‌به‌واژه و موبه‌موی آثار فلاسفه است و جستجوی جاهایی که این کار به تضادهای درونی و مغایرت‌ها منجر می‌شود، نه درنتیجه‌ی لغزش نویسندگان، بلکه به‌مثابه‌ی خصیصه‌ی ذاتی زبان، یعنی ناممکنی انسجام آن. این متضمن یافتن نقاطی در آثار فلاسفه است که مفاهیم خاصی را درهم می‌شکنند یا واپس می‌زنند تا موضع خود را روی کاغذ بیاورند. این‌طور می‌شود که آثار هوسرل، استاد امر فضامند، با استفاده از استعاره‌ی امر زمانمند تحلیل می‌شود و مارکس، ماتریالیست بزرگ، با حضور اثیری "روح" در آثارش دست‌وپنجه نرم می‌کند.»

دربارۀ پیتر سالمون، نویسندۀ کتاب «احتمالاً یک رخداد»
پیتر سالمون (Peter Salmon) مدرس نویسندگی خلاق و نویسندۀ استرالیایی است. او همکاری با نشریات مختلف، از جمله «گاردین»، و نیز رادیو و تلویزیون استرالیا را، به‌عنوان نویسنده، در کارنامۀ کاری خود دارد.
از جمله آثار پیتر سالمون می‌توان به رمان «داستان قهوه» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «احتمالاً یک رخداد»
کتاب «احتمالاً یک رخداد: زندگی‌نامۀ ژاک دریدا» با ترجمۀ هانیه یاسری در نشر نیماژ منتشر شده است.
هانیه یاسری، متولد 1364، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب «شان کانری: در قامت یک مرد» اشاره کرد.