نقدی فلسفی به یالوم

اگر منصفانه نگاه کنیم، تصویری که یالوم در دو رمان وقتی نیچه گریست و درمان شوپنهاور پیش چشم می‌گذارد حاوی حقایقی بسیار اساسی دربارۀ موجودیت روان‌شناختی فیلسوفان و فلسفه‌ورزان است: اینکه همانند هر انسان دیگری نیازهایی دارند (نیاز به تعلق، رابطۀ سالم، دوست داشته‌شدن، کنارآمدن با تنهایی، و …) و فلسفۀ آنها از وضعیت روان‌شناختی‌شان تأثیر می‌پذیرد.

اما این تصویر کاستی‌هایی اساسی نیز دارد: ساده‌انگاری و تقویت پیش‌انگاره‌های کلیشه‌ای دربارۀ فیلسوف، فلسفه، و مشاورۀ فلسفی. آیا هیچ فلسفه‌ورزی می‌تواند باور کند که اتفاقاتی شبیه آنچه یالوم در این دو رمان توصیف می‌کند بر نیچه یا شوپنهاور تأثیرِ فکری یا روحی قابل‌ملاحظه بگذارند (چه رسد به اینکه موجب تحول نیچه یا شوپنهاور شوند)؟

کتاب‌های یالوم در ایران با استقبال فراوانی روبه‌رو شده‌اند، اما نگاه سنجشگرانه به اندیشه و آثار او هنوز به‌طور جدی آغاز نشده است. در این جستار، شلومیت شوستر (از پیشگامان مشاورۀ فلسفی) یالوم را از منظر مشاورۀ فلسفی و با تکیه بر دو رمان وقتی نیچه گریست و درمان شوپنهاور نقد می‌کند.