تائوت چینگ

کتاب «تائو ت چینگ» اثر لائو تزو
کتاب طریقت و راهنمای هنر زندگی و خرد ناب. کتاب «تائو تِ چینگ» از مهم‌ترین بخش‌های میراث فرهنگ و اندیشه کهن چینی است که البته اهمیتی فراتر از تمدن چین دارد و تاثیرش در فرهنگ‌های دیگر هم دیده می‌شود.
چین دارای یکی از کهن‌ترین تمدن‌های بشری است و در تاریخ قدیم این کشور چند جریان برجسته فکری و فرهنگی وجود دارد که یکی از آن‌ها با عنوان مکتب تائو شناخته می‌شود. کتاب «تائو تِ چینگ» اثر محوری آیین تائو به شمار می‌رود.
کتاب «تائو تِ چینگ» به عنوان کتابی شناخته می‌شود که اوج اندیشه و عرفان چینی در آن بازتاب یافته و در تاریخ فکری چین اثری کم‌نظیر به شمار می‌رود. این کتاب متنی عرفانی با نظمی عالی است و اندیشمندان بسیاری بر آن شرح و تفسیر نوشته‌اند.
کتاب «تائو تِ چینگ» اثری کم‌حجم است و درون‌مایه کلی‌اش را می‌توان متافیزیک و اخلاق و وحدت وجود دانست.
از کتاب «تائو تِ چینگ» در سال‌های مختلف ترجمه‌هایی به فارسی انجام شده و در برخی ترجمه‌ها عنوان آن به صورت «دائو دِ جینگ» آمده است. یکی از ترجمه‌های روان از این کتاب توسط فرشید قهرمانی با عنوان «تائو تِ چینگ» منتشر شده است.

مروری بر کتاب «تائو تِ چینگ»
کتاب «تائو تِ چینگ» از عجایب به جا مانده از دوران قدیم دانست. این کتاب یک اثر فلسفی و ادبی کهن چینی است که در طول زمان در اندیشه و زندگی چینی‌ها و بسیاری از دیگر ملت‌ها اثرگذار بوده است.
کتاب «تائو تِ چینگ» دارای هشتاد و یک فصل است و آن را از دوران باستان به دو بخش یا دو کتاب تقسیم کرده‌اند و این تقسیم‌بندی را می‌توان به قرن اول میلادی نسبت داد. برخی معتقدند که تعداد فصول این کتاب بی‌دلیل نیست و تقسیم‌بندی آن نیز تصادفی انجام نشده است.
کتاب «تائو تِ چینگ» را فلسفه سیاست هم نامیده‌اند. از سوی دیگر، این کتاب به عنوان اثری ادبی هم مورد توجه بوده و آن را شعر هم نامیده‌اند اگرچه این کتاب را به خصوص با معیارهای امروزی نمی‌توان شعر دانست اما به هرحال در این اثر ویژگی‌های شعری قابل مشاهده است.
کتاب «تائو تِ چینگ» مهم‌ترین و اصلی‌ترین منبع آیین تائو است که یکی از کیش‌های باستانی چین است. تعالیم این آیین نتیجه اندیشه‌ورزی متفکر بزرگ چین لائو تزو است.
آن‌طور که مترجم اثر هم توضیح داده، کتاب «تائو تِ چینگ» یا «دائو دِ جینگ» نوشته‌ای کهن با قدمتی بیش از دو هزار سال است. این متن کوتاه یکی از مهم‌ترین پایه‌های فرهنگ، تمدن و اندیشه‌ی چینیان و بسیاری از کشورهای شرق آسیا به‌شمار می‌رود و بسیاری آن را روح و جان چینیان می‌دانند.
تائو که به معنای «راه» و «طریقت» است، عصاره و مفهوم اصلی کتاب «تائو ت چینگ» و سرچشمه‌ اندیشه و مکتب تائوئیسم است.
متن کهن کتاب «تائو ت چینگ»، راز و رمزهای بسیاری دارد و در ترجمه‌های مختلف، تفسیرها و برداشت‌های متفاوتی از آن به‌دست آمده است. ترجمه فرشید قهرمانی از این اثر بر اساس برگردان انگلیسی استیون میچل انجام شده که برداشتی ساده‌فهم و امروزی از متن اصلی دارد و این ویژگی به برگردان فارسی هم راه یافته است.
در کتاب «تائو تِ چینگ» با دوری از تعصبات فلسفی، مجموعه‌ای از اصول مطرح شده که دیدگاه جدیدی را در مورد واقعیت ترسیم می‌کند و خوانندگان را دعوت می‌کند تا سازوکار تزکیه خود را آغاز کنند.
همان‌طور که اشاره شد، تائو یا دائو در لغت به معنای راه یا جاده است اما تعریف تائو کاری است بسیار دشوار یا ناممکن چرا که در خود کتاب «تائو تِ چینگ» هم آمده که «تائویی که بتوان به زبان آورد، تائوی جاودان نخواهد بود. نامی که بتوان ذکر کرد، نامی ماندگار نخواهد بود. آنچه نمی‌توان برایش نامی نهاد، حقیقت جاوید است.»
در بخشی از کتاب «تائو تِ چینگ» می‌خوانیم: «وقتی مردم برخی چیزها را زیبا می‌دانند، چیزهای دیگر زشت می‌شوند. وقتی مردم برخی چیزها را خوب می‌دانند، چیزهای دیگر بد می‌شوند. بودن و نبودن یکدیگر را می‌آفرینند. سخت و ساده یکدیگر را پشتیبانند. بلند و کوتاه یکدیگر را تعریف می‌کنند. پستی و بلندی به یکدیگر وابسته‌اند. قبل و بعد به‌دنبال هم می‌آیند. بنابراین فرزانه، بدون انجام دادن کاری عمل می‌کند و بدون به‌زبان آوردن کلمه‌ای آموزش می‌دهد. اتفاقات رخ می‌دهند و او به آنها اجازه‌ روی‌دادن می‌دهد؛ چیزها ناپدید می‌شوند و او به آنها اجازه‌ ازبین‌رفتن می‌دهد. او دارا است، بدون آنکه مالک چیزی باشد. عمل می‌کند، بدون آنکه انتظاری داشته باشد. وقتی کارش به پایان می‌رسد، آن را فراموش می‌کند. به همین دلیل برای همیشه جاوید باقی می‌ماند».

درباره لائو تزو نویسنده کتاب «تائو تِ چینگ»
لادو دوز یا لائو تزو کسی است که نگارش متن کهن کتاب «تائو تِ چینگ» را به او نسبت می‌دهند و درباره‌اش گفته‌اند که در حدود ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و هم‌زمان با کنفوسیوس می‌زیسته است. لائو تزو به معنای مرشد پیر و یا استاد پیر، لقبی بوده که به این فرزانه‌ چینی داده‌اند. بر اساس مدارک تاریخی، او تاریخ‌نگار و کتاب‌دار دربار امپراتوری «جو» بوده و آنچه از او باقی مانده همین کتاب است که آن را راهنمای هنر زندگی و خرد ناب دانسته‌اند. همچنین در روایات آمده که لائو تزو به دلیل روش زندگی ساده و هماهنگ با طبیعت، که همان پیام تائو است، عمری طولانی در حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ سال داشته است. در برخی شرح‌حال‌های مربوط به لائو تزو آمده که او اهل روستای چیو ژن در قریه لی هو سیان بود.

درباره ترجمه کتاب «تائو تِ چینگ»
کتاب «تائو تِ چینگ» با ترجمه فرشید قهرمانی در نشر مثلث منتشر شده است.
فرشید قهرمانی، متولد 1350، مترجم ایرانی است. او کتاب‌‌های زیادی به خصوص در زمینه موفقیت و روان‌شناسی و مهارت‌های زندگی ترجمه کرده است. «آموزش مهارت‌های زندگی»، «صمیمیت در بازاریابی چندسطحی» و «علم بازاریابی شبکه‌ای» برخی از ترجمه‌های فرشید قهرمانی هستند.