بی خود و بی جهت: یک اتوبیوگرافی

کتاب «بی‌خود و بی‌جهت: یک اتوبیوگرافی» اثر وودی آلن
اگر از زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک کُمدین و طنزپرداز قهار انتظار یک روایت شیرین و سرخوشانه و مفرح را دارید کتاب «بی‌خود و بی‌جهت: یک اتوبیوگرافی» دقیقاً این انتظار را برآورده می‌کند.
کتاب «بی‌خود و بی‌جهت: یک اتوبیوگرافی» زندگی‌نامۀ وودی آلن به‌قلم خود اوست. وودی آلن در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» با همان رندی و طنازی‌ای که در فیلم‌هایش سراغ داریم به شرح زندگی خودش پرداخته است.
کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» روایتی‌ست که با خواندن آن وودی آلن را در متن خانواده‌ و محیطی که در آن پرورش یافته است به تماشا می‌نشینیم.
وودی آلن در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» از رویدادها و تجربه‌های زندگی‌اش، مادر و پدرش و دیگر اعضای خانواده‌اش می‌گوید و از شرایط و محیط و جامعه و فرهنگی که در آن بزرگ شده است.
در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» با بخشی از آنچه وودی آلن فیلمساز و طنزپرداز را شکل داده آشنا می‌شویم و نیز اطلاعاتی راجع به فرهنگ و هنر و ادبیات و تفریحات عامه‌پسند امریکا و به‌ویژه نیویورک در اوایل دهۀ 40 میلادی، دوران کودکی وودی آلن، به دست می‌آوریم.
وودی آلن در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» از خاطرات و تجربه‌هایی هم که چه بسا چندان خوشایند نباشند با شوخ‌طبعی و سرخوشی سخن می‌گوید.

مروری بر کتاب «بی‌خود و بی‌جهت»
کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» روایتی شیرین و پُرشتاب دارد و خواننده را راحت با خود همراه می‌کند.
وودی آلن خاطرات خود را در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» با صحبت از پدر و مادرش شروع می‌کند و از تفاوت روحیات آن‌ها با هم و احساسات خودش نسبت به آن‌ها می‌گوید.
او ابتدا پیشینۀ خانوادگی خود را شرح می‌دهد و بعد به تولد خودش می‌رسد و اینکه کودکی و نوجوانی‌اش چطور گذشته و باقی قضایا. از خلال نقل خاطرات کودکی و نوجوانی وودی آلن در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» درمی‌یابیم که او چطور عاشق سینما می‌شود و سینمای کلاسیک هالیوود چه جور تأثیری بر او می‌گذارد.
وودی آلن همچنین در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» از عشقی می‌گوید که در کودکی به رادیو و کتاب‌های کُمیک‌استریپ داشته و از دیگر چیزهایی که نمودهایی از فرهنگ و جامعۀ امریکا و مخصوصاً نیویورک و سبک زندگی در امریکای دوران کودکی و نوجوانی وودی آلن بوده است.
برخلاف آن دسته از هنرمندانی که از کودکی در خانواده‌ای فرهیخته و هنردوست و اهل مطالعه رشد کرده‌اند، وودی آلن در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» می‌گوید که خانواده‌اش اصلاً هنردوست و اهل مطالعۀ جدی نبوده‌اند و بیشتر با فرهنگ عامه‌پسند سرگرم می‌شده‌اند. وودی آلن تعریف می‌کند که اولین بار چطور تصادفی و حین فرار از مدرسه، نقاشی را کشف کرده است.
وودی آلن در کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» آن‌هایی را که او را «روشنفکر» توصیف می‌کنند دست می‌اندازد و با طنز آشنای خود می‌گوید: «این ادعا به اندازه هیولای لاکنِس ساختگیه چون من حتی یه رگ روشنفکر هم تو وجودم ندارم.»
کتاب «بی‌خود و بی‌جهت: یک اتوبیوگرافی» با ترجمۀ پویا بهاری خرم در نشر شورآفرین منتشر شده است.

درباره وودی آلن، نویسنده کتاب «بی‌خود و بی‌جهت»
وودی آلن (Woody Allen)، با نام اصلی آلن استورات کونیگزبرگ (Allan Stewart Konigsberg)، متولد 1935، کُمدین، کارگردان سینما، بازیگر، نویسنده و نوازنده امریکایی است.
وودی آلن را بیشتر به‌عنوان کُمدین و کارگردان و بازیگر سینمای کُمدی می‌شناسند اما او در ژانرهای دیگر نیز فیلم می‌سازد. او کار طنز را برای معاش و با نوشتن نوشته‌های طنزآمیز در ستون‌های طنز روزنامه‌ها شروع کرد. مدتی به تحصیل در دانشگاه سینمایی نیویورک پرداخت اما مردود شدنش در دوره‌ای با عنوان «تولیدات سینمایی» او را به رها کردن دانشگاه واداشت.
مدتی برای کُمدینی به نام دیوید آلبر می‌نوشت و از این راه زندگی‌اش را می‌گذراند. بعد به تلویزیون رفت و مشغول نوشتن برای برنامه‌های تلویزیونی شد. او که از نوجوانی کلارینت می‌نواخت، در تلویزیون نام وودی هرمن را که یکی از کلارینت‌نوازانِ مشهور بود روی خود گذاشت.
در دهۀ 60 میلادی وودی آلن با اجرای نمایش‌های استند آپ کمدی استعداد خود را در بازیگری آزمود و در این عرصه خوش درخشید و به یکی از چهره‌های مطرح و جذاب این عرصه بدل شد. از اواسط همین دهه بود که به فیلمنامه‌نویسی و فیلمسازی رو آورد. او اکنون یکی از بزرگترین کارگردانان و کُمدین‌های عالم سینماست.
طنز وودی آلن هم مسائل اجتماعی را نشانه می‌رود و هم دغدغه‌های فلسفی را. او در آثارش به موضوعات بنیادینی می‌پردازد که انسان از دیرباز با آن‌ها درگیر بوده است؛ موضوعاتی چون عشق، روابط زن و مرد، زندگی، مرگ، قدرت، سیاست و نظایر این‌ها.
او طنزپردازی ظریف و نکته‌سنج با نگاهی نقادانه به جامعه، سیاست، زندگی، عشق و روابط و مناسبات و عواطف انسانی است و وضعیت بشری، تناقض‌های درونی آدم‌ها و نیز وجوه مضحک فرهنگ آمریکایی را موشکافانه می‌بیند و با طنزی بدیع به نمایش می‌گذارد. این طنز را نه فقط در فیلم‌ها، بلکه در مقالات و داستان‌ها و نمایشنامه‌های وودی آلن هم می‌بینیم. او ماهرانه به زبان طنز از عمیق‌ترین مسائل بشری سخن می‌گوید و پرسش‌هایی بنیادین را دربارة انسان و موقعیت او در هستی و مسائل و دغدغه‌های انسانی پیش می‌کشد.
از جمله فیلم‌های وودی آلن می‌توان به «آنی هال»، «پول را بردار و فرار کن»، «موزها»، «عشق و مرگ»، «زلیگ»، «روزگار رادیو»، «رز ارغوانی قاهره»، «هری ساختارشکن»، «پایان هالیوودی»، «امتیاز نهایی»، «اسکوپ»، «نیمه‌شب در پاریس» و «یک روز بارانی در نیویورک» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «بی‌خود و بی‌جهت» در گودریدز: 4.04 از 5.