معرفي کتاب ايران بر لبه تيغ اثر محمد فاضلي
مجموعهاي از مقالاتي که طيف گستردهاي از موضوعات را در حوزههايي چون جامعه و سياست، دولت و آينده ايران دربرگرفته است. کتاب ايران بر لبه تيغ
محمد فاضلي مجموعه مقالاتي در حوزه جامعهشناسي سياسي و سياست عمومي است که در طول يک دهه نوشته شدهاند.
تمام مقالاتي که در کتاب ايران بر لبه تيغ گردآمدهاند، نتيجه مواجهه فاضلي با رخدادهاي جاري جامعه ايران است و رويکرد او در اين نوشتهها رويکردي جامعهشناختي و اغلب انتقادي است.
درباره کتاب ايران بر لبه تيغ
مقالات ايران بر لبه تيغ در ميان سالهاي 1387 تا 1399 نوشته شدهاند. بخشي از اين دوران همزمان بوده با همکاري محمد فاضلي در مرکز بررسيهاي استراتژيک رياستجمهوري و همچنين مشاور وزير و رئيس مرکز امور اجتماعي منابع آب و انرژي وزارت نيرو. از اينرو يکي از اهدافي که او در کتاب «ايران، بر لبه تيغ» دنبال کرده بيان اين مطلب است که چگونه ميتوان رويکرد جامعهشناختي و انتقادي داشت و در عين حال در دولت هم حضور داشت.
فاضلي در بخشي از مقدمه کتاب ايران بر لبه تيغ ميگويد آنچه در اين مجموعه آمده مقالات کسي است که ميکوشد تاملات اجتماعي و سياسياش در خدمت اصلاح وضعيتهاي ناخوشايند زندگي مردم ايران قرار گيرد، و در عينحال که محدوديتهاي ناشي از وضعيت تاريخي و حدود تحمل قدرت سياسي را ميفهمد، نسبت به خطوط قرمزي که آرمان سياسي مبتني بر تعهد به آزادي، عدالت و اصالت دادن به توسعه همهجانبه و باکيفيت زندگي ايرانيان، فارغ از هر تفاوتي، ترسيم ميکند حساس است.
بر اساس چنين ديدگاهي کتاب «ايران، بر لبه تيغ» از سه بخش تشکيل شده است که به ترتيب وجوهي از چيستي ايرانيان و مسائلشان، حکومت و حکمراني، و آينده ايران در آنها بررسي ميشود.
بخش اول کتاب «ايران، بر لبه تيغ» را ميتوان پاسخي به اين پرسشها دانست: ايران چگونه جامعهاي است؟ چه مسائلي پيش روي اين جامعه قرار دارد؟ اصلاحجويي در چنين محيطي به چه معناست؟ و ايرانيان چگونه مردمي هستند؟ فاضلي در نُه گفتار اين بخش استدلال کرده که در کشور ما مشکلات مختلف همآيند هستند، وضعيتي که از آن با تعبير «همآيندي بحرانها» ياد کرده است.
بخش دوم کتاب «ايران، بر لبه تيغ» با عنوان «حکومت و حکمراني» بيانگر نگاه فاضلي به شيوه برخورد درست با مسايل جامعه ما است. در اين مسير، او فقط روي بعضي از نقصانهاي جدي حکمراني ايران امروز و دهههاي گذشته دست گذاشته است.
بخش سوم کتاب «ايران، بر لبه تيغ» با عنوان «به سوي آينده»، نگاهي هم بيمناک و هم اميدوار نسبت به آتيه ايران دارد، ترسهايي که به گفته او واقعي هستند و اميدهايي که متاسفانه از آرزوها برميآيند.
خلاصه کتاب ايران بر لبه تيغ
فصل پاياني کتاب «ايران، بر لبه تيغ» به نوعي نتيجهگيري اين اثر است. فاضلي در بخشي از مقدمه کتاب درباره اين فصل نوشته: «کوشيدهام با نگاهي بيمناک و اميدوار، واقعبين و به دور از توهم يا سياهبيني ناشي از صعوبت امروز به آينده بنگرم. ما در وضعيتي تناقضآميز و طاقتفرسا زندگي ميکنيم. ما به رغم تمدني چندهزار ساله و ايستاده بر شانه تاريخ، و برخورداري از عمده ملزومات مادي و معنوي ضروري براي نيل به وضعيتي شايسته، در دشوارترين سختيهاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و بينالمللي به سر ميبريم. اين وضعيت چيزي فراتر از عدم تحقق روياي توسعه در يک صد سال اخير است. به گمان من، ما نسلي هستيم که بر لبه تيغ راه ميرويم و زمانهاي خاص را تجربه ميکنيم که اينبار به واقع برههاس حساس است.»
درباره محمد فاضلي نويسنده کتاب ايران بر لبه تيغ
محمد فاضلي، سياستمدار و جامعهشناس معاصر ايراني است که در سال 1353 متولد شده است. فاضلي داراي مدرک دکتراي جامعهشناسي از دانشگاه تربيت مدرس است. او در سالهاي 1386 تا 1390 به عنوان استاديار دانشگاه مازندران به تدريس مشغول بود و همچنين استاديار سابق دانشگاه شهيد بهشتي است. فاضلي تاکنون در زمينههايي چون جامعهشناسي سياسي، جامعهشناسي شهري و جامعهشناسي علم به تحقيق پرداخته است. از فاضلي مقالات متعدد و چندين تاليف و ترجمه منتشر شده است. «مصرف و سبک زندگي» و «ارزيابي تاثيرات اجتماعي» از ديگر تاليفات او و «سياست در بستر زنان» و «روش تطبيقي» از جمله ترجمههاي او است. فاضلي همچنين مدتي به عنوان معاونت پژوهشي مرکز بررسيهاي استراتژيک دفتر رياستجمهوري، مشاور وزير نيرو و رياست مرکز امور اجتماعي منابع آب و انرژي فعاليت کرده است.
کتاب ايران بر لبه تيغ براي چه کساني مناسب است؟
خوانندگاني که مسايل و بحرانهاي مربوط به ايران کنوني را دنبال ميکنند و در پي به دست آوردن تصويري از آينده جامعه ايران هستند با مطالعه کتاب «ايران، بر لبه تيغ» با مباحثي قابل توجه روبرو ميشوند. اين کتاب براي علاقهمندان به جامعهشناسي سياسي و مباحث مربوط به سياست و حکمراني در ايران اثري خواندني است.
