قرن دیکتاتورها

کتاب «قرن دیکتاتورها»، ویراستۀ اولیویه گِز و به قلمِ جمعی از نویسندگان
مقالاتی درباره دیکتاتورهای قرن بیستم. کتاب «قرن دیکتاتورها»، با عنوان اصلی Le siècle des dictateurs، مجموعه مقاله‌هایی است نوشتۀ نویسندگان مختلف درباره دیکتاتورهایی که در قرن بیستم ظهور کردند و اعصاری تاریک را در سرزمین‌های تحت سلطه‌شان و همچنین در کل تاریخ جهان رقم زدند و جهان یا مناطقی از جهان را درگیر جنگها و بحرانهای ویرانگر کردند.
در کتاب «قرن دیکتاتورها» درباره دیکتاتورهایی می‌خوانید که بعضی از آنها شهره آفاق و از کفر ابلیس مشهورترند و بعضی شهرت کمتری دارند. بعضی مخوف‌ترند و بیشتر جنایت کرده‌اند و بعضی کمتر، که البته میزان شهرت این دیکتاتورها لزوماً ربطی به میزان جرم و جنایت‌شان ندارد.
متن اصلی کتاب «قرن دیکتاتورها» اولین بار در سال 2019، به ویرایش اولیویه گِز و همراه با مقدمه‌ای خواندنی از او، منتشر شده است. این کتاب مناسب و باب طبع کسانی است که به تاریخ و به‌ویژه تاریخ سیاسی قرن بیستم علاقمندند و می‌خواهند بدانند دیکتاتورهایی که نامشان هنوز هم لرزه بر اندام بسیاری می‌اندازد چطور و چگونه و تحت چه شرایطی پا گرفتند و به قدرت رسیدند و برای حفظ و گسترش قدرت خود چه کردند و چه ابزارهایی به کار بردند.
لنین، هیتلر، موسولینی، استالین، فرانکو، فیدل کاسترو، تیتو، پینوشه، مائو، پول پوت، انور خوجه، معمر قذافی و صدام حسین از جمله دیکتاتورهایی هستند که در کتاب «قرن دیکتاتورها» به آن‌ها پرداخته شده است.

مروری بر کتاب قرن دیکتاتورها
کتاب «قرن دیکتاتورها» با پیشگفتاری خواندنی از اولیویه گِز، ویراستار کتاب، آغاز می‌شود. اولیویه گِز در این پیشگفتار، با نکته‌سنجی و موشکافی و ارجاع به دیدگاه‌ها و گفته‌های متفکرانی چون هانا آرنت و الیاس کانتی، تصویری از دیکتاتورها و دیکتاتوری و شرایط پدید آمدن دیکتاتورها به دست می‌دهد. گِز پیشگفتار خود را با نقل خاطرات نخستین مواجهات خودش با دیکتاتورها و حکومت‌های دیکتاتوری آغاز می‌کند و آن‌گاه شرح می‌دهد که دیکتاتورها چگونه از دل بحران‌ و هرج و مرج و بی‌سامانی پدید می‌آیند. گِز همچنین از شیوه‌های اِعمالِ قدرت و سلطۀ دیکتاتورهای قرن بیستم سخن می‌گوید و از اینکه این دیکتاتورها چگونه و با چه داستان‌ها و خیالپردازی‌ها و اسطوره‌سازی‌هایی مردم تحت حکومت خود را تهییج می‌کردند، چگونه و از چه راههایی کنترل و نظارت سراسری خود را اِعمال می‌کردند و چگونه از امکانات فنی‌ای که پیشرفت تکنولوژی در قرن بیستم در اختیارشان گذاشت برای بسط و گسترش و تثبیت قدرت خود سود می‌بردند.
آنچه اولیویه گِز در پیشگفتار کتاب «قرن دیکتاتورها» درباره دیکتاتورهای قرن بیستم و شیوه حکومت این دیکتاتورها می‌گوید صرفاً کلی‌گویی نیست. او برای آنچه می‌گوید مصداق و نمونه می‌آورد و به شیوه‌های اعمال قدرت دیکتاتورهای مختلف قرن بیستم اشاره می‌کند. نکتۀ دیگر اینکه گِز در این مقدمه، پس از تشریح دیکتاتوری در قرن بیستم، گریزی هم به قرن بیست و یکم می‌زند و اشاره‌ای می‌کند به نوع جدیدی از دیکتاتوری که همان دیکتاتوری بی‌حد‌ومرزِ فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است.
بعد از پیشگفتار اولیویه گِز مقالات کتاب «قرن دیکتاتورها»، که نویسندگان مختلفی آنها را نوشته‌اند، آغاز می‌شود. این مقاله‌ها عبارتند از: «لنین، پیامبر توتالیتاریسم» به قلم استفان کورتوآ، «موسولینی، از سرخ تا سیاه» به قلم فردریک لو موئال، «استالین لنین امروز یا چگونه استالین استالین شد» به قلم نیکلا وِرت، «آدولف هیتلر، اهریمن آلمان» به قلم اریک برانکا، «فرانکو، غرق‌ناشدنی» به قلم اریک روسِل، «فیلیپ پتن؛ دیکتاتور کسی است که فرمان می‌دهد» به قلم بندیکت ورژه شینون، «توجو هیدکی، دیکتاتور یا قربانی بی‌گناه؟» به قلم پی‌یر فرانسوا سویری، «تیتو یا لاف بزرگ» به قلم ژان کریستف بوویسون، «در سرزمین سه کیم» به قلم پاسکال دایه بورژون، «مائو، استبدادِ بی‌خردی» به قلم رِمی کوفِر، «انور خوجه، آخرین استالینیست» به قلم فرانسوا گیوم لورِن، «آلفردو استروسنر، ریش‌سفیدِ خودکامه» به قلم امانوئل اِشت، «خاندان دووالیه، وسوسۀ بدترین» به قلم کاترین اِو روپِر، «فیدل کاسترو: وسوسۀ قدرت» به قلم الیزابت بورگوس و لورنس دُبرِه، «ژوزف دِزیره موبوتو، چپاولگر زئیر» به قلم ژان پی‌یر لانژِلیه، «معمر قذافی: نابودی بادیه‌نشین» به قلم ونسان اوژو، «اریش هونکر، سکاندار بلندقد جمهوری دموکراتیک آلمان» به قلم پاتریک مورو، «اوگوستو پینوشه، خودکامۀ لیبرال» به قلم میشل فُر، «پول پوت: کامبوجِ سرخ از خون» به قلم ژان لوئی مارژولَن، «صدام حسین، رذلِ بغداد» به قلم ژِرِمی آندره.
کتاب «قرن دیکتاتورها» همچنین با گاهشماری از ژِرِمی آندره و نیز زندگی‌نامۀ مختصر نویسندگان کتاب همراه است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب قرن دیکتاتورها
کتاب «قرن دیکتاتورها» با ترجمۀ ابوالفضل الله‌دادی در انتشارات ققنوس منتشر شده است. ابوالفضل الله‌دادی، متولد 1361 در قم، روزنامه‌نگار و مترجم ایرانی است. الله‌دادی دانش‌آموختۀ رشتۀ زبان و ادبیات فرانسه است. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه شهید چمران اهواز و کارشناسی ارشد را از دانشگاه شهید بهشتی تهران گرفته است. الله‌دادی دو سال معاون سرویس فرهنگی روزنامۀ «تهران امروز» بود و بعد از آن به عنوان دبیر سرویس بین‌الملل روزنامۀ «هفت صبح» مشغول به کار شد. همکاری با نشریاتی چون مجلۀ «همشهری جوان»، مجلۀ سینمایی «24» و روزنامۀ «روزگار» از دیگر فعالیت‌های ابوالفضل الله‌دادی در عرصۀ روزنامه‌نگاری است. از ترجمه‌های او می‌توان به «همۀ تابستان بدون فیسبوک»، «پلیس گُل‌ها، درخت‌ها و جنگل‌ها»، «لالایی»، «محاکمۀ خوک»، «روستای محوشده»، «قاتلی که در آرزوی جایی در بهشت بود»، «مُرسو چه کسی را کشت؟» و «ناپلئون به جنگ داعش می‌رود» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «قرن دیکتاتورها» در گودریدز: 4.05 از 5.