نظریه اقتصادی دموکراسی

کتاب «نظریۀ اقتصادی دموکراسی» نوشته آنتونی داونز
واکاوی تأثیر سیاست بر منافع اقتصادی شهروندان
An Economic Theory of Democracy

آیا دولت‌ها می‌توانند در زمان شکست بازار منافع اجتماعی را تشخیص دهند؟ آیا سیاست و دموکراسی به اقتصاد پیوند خورده است؟ کتاب «نظریۀ اقتصادی دموکراسی» نوشته آنتونی داونز در زمینۀ اقتصادی و سیاسی است و به این موضوعات می‌پردازد. می‌دانیم که در تمام دنیا حکومت‌ها مسلط بر اقتصاد هستند. اینکه چطور سیاست‌های حکومت‌ها در اقتصاد تأثیرگذار است را می‌توان در کتاب «نظریه اقتصاد و دموکراسی» جستجو کرد. داونز در کتاب می‌کوشد مفاهیم و قواعد رفتاری برای حکومت‌های دموکراتیک را بیان کند. داونز از اقتصاددانان سیاسی است که در کتابش پایه‌های بنیادین رای‌دهی، عقلانیت، دموکراسی، دولت و احزاب را شرح می‌دهد. در بخشی از پیشگفتار آمده است: «داونز در کتاب خود ناآگاهی عقلانی را مطرح و بیان می‌کند که برای اکثر شهروندان کسب اطلاعات سیاسی به‌منظور رای دادن عملی غیرعقلانی محسوب می‌شود، تا زمانی که هر فردی رفتار دیگران را معین و مفروض انگارد، کسب اطلاعات برای رای‌دهی درست برای او ارزشمند نخواهد بود. احتمال این‌که رای او تعیین کند کدام حزب بر سر کار خواهد آمد چنان کم است که حتی هزینۀ اندک جمع‌آوری و کسب اطلاعات، از منفعت او نیز زیادتر و سنگین‌نر است.»
کتاب «نظریۀ اقتصادی و دموکراسی» برای دانشجویان، استادان و علاقه‌مندان این حوزه مناسب و مفید است.
درباره کتاب «نظریۀ اقتصادی دموکراسی»
در کتاب حاضر مباحث دموکراسی از نقطه نظر اقتصادی مورد بحث قرار گرفته است. نظریۀ دیگر داونز رأی‌‌دهندۀ عقلانی نام دارد که در کتاب به آن پرداخته شده است.
کتاب از چهار بخش اصلی تشکیل شده که شانزده فصل را در بر می‌گیرد. در بخش اول کتاب که به ساختار اساسی مدل، اختصاص دارد از چهار فصل با عناوین پیش درآمد، انگیزۀ حزبی و عملکرد حکومت در جامعه، منطق بنیادین رای‌گیری، منطق بنیادین تصمیم‌سازی حکومت تشکیل شده است. بخش دوم کتاب، تأثیر عمومی عدم اطمینان نام دارد و فصل پنجم تا دهم را شامل می‌شود که عبارتند از: معنای عدم اطمینان، چگونه عدم اطمینان بر تصمیم‌سازی حکومت تأثیر می‌گذارد، بهسازی ایدئولوژی سیاسی به مثابه ابزاری برای کسب رای، ایستایی‌ها و پویایی‌های ایدئولوژی‌های حزبی، مشکلات عقلانیت در حکومت‌های ائتلافی و بیشینه‌سازی رای حکومت و تعادل نهایی فردی.
بخش سوم کتاب با نام تأثیرات ویژۀ هزینۀ اطلاعات است که فصل یازدهم تا چهاردهم را در بر دارد. عناوین فصل‌ها عبارتند از: فرایند کسب اطلاعات، چگونه شهروندان عقلانی هزینه‌های اطلاعات را کاهش می‌دهند؟ بازده ناشی از اطلاعات و کاهندگی آن، علل و آثار خودداری عقلانی از رای دادن.
در نهایت نویسنده در بخش پایانی مفاهیم و فرضیه‌های مشتق شده را در فصول پانزدهم و شانزدهم با عنوان توضیحی بر نظریه‌های اقتصادی رفتار حکومت شرح می‌دهد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
بنابراین وقتی ما در مورد اینکه چه رفتاری برای فرد عقلانی است بحث می‌کنیم، کل شخصیت وی را در نظر نمی‌گیریم ما تنوع گستردۀ اهدافی که در خدمت هر یک از کنش‌های وی است، پیچیدگی انگیزه‌هایش، و روشی را که در هر بخش از زندگی‌اش عمیقا با خواسته‌های عاطفی وی مرتبط است، در تشخیص رفتار عقلانی دخیل نمی‌دانیم. بلکه از نظریۀ سستی اقتصادی، ایدۀ مصرف‌کنندۀ عقلانی را وام می‌گیریم. مطابق با انسان اقتصادی که ویلن و دیگران ترسیم کرده‌اند، انسان سیاسی ما «انسان میانه» در انتخابات و «شهروند عقلانی» در دموکراسی مدل ماست. از آنجا که ما اجازه می‌دهیم این انسان سیاسی دربارۀ آیندۀ نامطمئن باشد، به نظر نمی‌رسد که او شخصیتی صاحب فکر و محاسبه‌کنندۀ ماشینی همچون انسان اقتصادی فایده‌گرا باشد. باوجود این، وی شخصیتی انتزاعی از شخصیت انسان کامل واقعی باقی می‌ماند. فرض می‌کنیم که او در هر موقعیتی، طوری رفتار می‌کند که نیم‌نگاهی بر دستاوردهایی که باید به دست آورد، و نیم‌نگاهی بر هزینه‌ها، توانایی ظریفی برای ایجاد توازن میان آن‌ها و تمایلی قوی برای پیروی از هر چیزی که عقلانیت او را به این سمت رهنمون می‌شود، داشته باشد. بدون شک، این واقعیت که جهان مدل ما مملو از چنین انسان مصنوعی است، امکان مقایسه‌پذیری رفتار شخص درون مدل‌ما را با رفتار شخص در دنیای واقعی محدود می‌کند.
درباره نویسنده کتاب «نظریۀ اقتصاد و دموکراسی»
آنتونی داونز اقتصاددان و متخصص در سیاست عمومی و مدیریت دولتی آمریکایی است. او سال 1930 متولد شد. داونز ابتدا عضو شرکت تحقیقات املاک و مستغلات بود و سپس رئیس شرکت تحقیقات املاک و مستغلات شد. او در شرکت به تصمیم‌گیرندگان خصوصی و دولتی مشاوره می‌‌داد تا آنها بهتر در املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری داشته باشند. داونز از سال 1977 عضو ارشد موسسه بروکینگز در واشنگتن دی سی بوده است. آنتونی داونز همچنین در سمت تحلیگر ارشد در شرکت RAND و استاد دانشگاه شیکاگو بوده است.
درباره ترجمه فارسی کتاب «نظریۀ اقتصاد دموکراسی»
کتاب «نظریۀ اقتصاد دموکراسی» را رسول قنبری به فارسی ترجمه کرده است. نشر دنیای اقتصاد کتابِ حاضر را برای علاقه‌مندان چاپ و منتشر کرده است.
رتبه کتاب «نظریۀ اقتصاد دموکراسی» در گودریدز: 4 از 5