دنیای بدون اسلام

کتاب «دنیای بدون اسلام» نوشتۀ گراهام ای. فولر
کتابی در نقدِ اسلام‌هراسی در غربِ معاصر. گراهام. ای فولر در کتاب «دنیای بدون اسلام» با مروری بر تاریخ اسلام از منظر نوع رابطۀ میان این دین با ادیان و فرهنگ‌های دیگر در طول تاریخ و نیز نگاهی به جایگاه اسلام در دنیای مدرن، سعی دارد نشان دهد که این تفکرِ رایج در امریکا و جهان غرب که اسلام نمودی از تروریسم و عامل اصلی تعارض میان شرق و غرب است و به همین دلیل باید با آن مبارزه کرد، تا چه حد نادُرست و بی‌اساس است.
فولر در کتاب «دنیای بدون اسلام»، با عنوان اصلی A World Without Islam، به ریشه‌های دیرینِ اختلاف و تقابل میان شرق و غرب می‌پردازد تا ثابت کند که اسلام عامل اصلی این اختلاف و تقابل نیست و اگر هم دینی به نام اسلام وجود نداشت، تعارض میان شرق و غرب باز به قوّتِ خود باقی بود. او برای اثبات این موضوع در بررسیِ تعارض میان شرق و غرب، ردّ پیشینۀ این تعارض را تا دوره پیش از ظهور اسلام و مسیحیت پی گرفته است.
در کتاب «دنیای بدون اسلام» رابطۀ اسلام و ادیان دیگر و رابطۀ دنیای غرب با اسلام نه صرفاً در چارچوب رویدادهای معاصر و دوران مدرن، بلکه در چشم‌انداز تاریخی وسیع‌تری مورد بررسی قرار گرفته است.
متن اصلی کتاب «دنیای بدون اسلام» اولین بار در سال 2010 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «دنیای بدون اسلام»
کتاب «دنیای بدون اسلام» با هدف طرح نگرشی نقادانه به این تلقیِ رایج در غرب نوشته شده است که اسلام عامل اصلی تعارض میان شرق و غرب است. به اعتقاد گراهام ای. فولر این تلقی که نومحافظه‌کاران بسیار طرفدار آن‌اند و سیاست مبارزه با تروریسم نیز حول آن سازماندهی شده است، یک تلقیِ نادُرست است که ساده‌انگارانه تعارض میان شرق و غرب را به تعارض میان اسلام و غرب تقلیل می‌دهد و از دیگر عوامل این تعارض که ریشه‌دارتر از تاریخ اسلام و مسیحیت است، غافل می‌ماند. فولر، چنانکه در مقدمۀ کتاب «دنیای بدون اسلام» توضیح می‌دهد، معتقد است که «عوامل ژئوپلیتیکی عمیق‌تری، تقابل‌های متعددی را بین شرق و غرب ایجاد کرده است که ریشه‌ی آن به پیش از اسلام، هم‌زمان با شکل‌گیری اسلام و به‌دنبال آن، بسط اسلام برمی‌گردد و ممکن است صرف‌نظر از مذهب، ویژگی و بخشی از ذات تعلق ارضی و ژئوپلیتیک هر دولتی باشد که می‌خواهد این مناطق را تصاحب کند.»
فولر در مقدمۀ کتاب «دنیای بدون اسلام» تأکید می‌کند که در این کتاب نه قصد سرزنش غرب را دارد و نه قصد این را که نقش اسلام را در تاریخ جهان تحقیر کند یا کنار بزند. او معتقد است که «جهان بدون اسلام خیلی بی‌مایه‌تر از جهان کنونی خواهد شد و وضعیت بدتر می‌شود.» فولر در کتاب «دنیای بدون اسلام» بر آن است که نشان دهد و اثبات کند که ساده‌انگاری است اینکه غرب دلیل اصلی بحران رابطۀ شرق و غرب و تعارض میان آن‌ها را اسلام می‌داند. او یادآور می‌شود که بعضی موضع‌گیری‌های انتقادی شرق به غرب، مثل امپریالیسم‌ستیزی، منحصر به فرهنگ اسلامی نیست و در دیگر فرهنگ‌های آسیایی نیز چنین گرایشی وجود دارد.
گراهام ای. فولر در فصل‌های مختلف کتاب «دنیای بدون اسلام» پیشینۀ تعارض شرق و غرب و عوامل آن، مواجهه و تعامل و رابطۀ اسلام با ادیان دیگر از ابتدای ظهور اسلام تا دوره‌های بعد و نیز جایگاه اسلام در جهان مدرن را مورد بررسی قرار می‌دهد.
کتاب «دنیای بدون اسلام» از مقدمه، چهارده فصل، دو یادداشت پایانی، یکی در قدردانی از کسانی که یاری‌گر و مشوق مؤلف در نگارش این کتاب بوده‌اند و دیگری شامل توضیحاتی تکمیلی درباره کتاب و منابع آن و نیز بخشی با عنوان «نکات» تشکیل شده است.
فصل‌های چهارده‌گانۀ کتاب «دنیای بدون اسلام» عبارتند از: «اسلام و ادیان ابراهیمی»، «قدرت، بدعت‌ و دگرگونی مسیحیت»، «بیزانس در برابر روم: قطب‌های مسیحی متخاصم»، «اسلام با مسیحیت شرقی روبه‌رو می‌شود»، «جنگ‌های صلیبی عظیم»، «پژواک مشترک: اصلاحات پروتستان و اسلام»، «"روم سوم" و روسیه: روسیه ماترک ارتدکس را به ارث می‌برد»، «روسیه و اسلام: بیزانس زنده است»، «مسلمانان در غرب: شهروندان وفادار یا ستون پنجم؟»، «اسلام و هند»، «اسلام و چین»، «استعمارگرایی، ملی‌گرایی، اسلام و مبارزه برای استقلال»، «جنگ، مقاومت، جهاد و تروریسم» و «در جهت سیاست جدید با جهان اسلام چه کاری باید انجام داد؟».
کتاب «دنیای بدون اسلام» با ترجمۀ فائقه شاه‌حسینی در نشر نیماژ منتشر شده است. این کتاب جزئی از مجموعه‌ای به نام «کتاب پُلِتیک» است که دبیری آن را محسن عسکری جهقی به عهده دارد.

درباره گراهام ای. فولر، نویسنده کتاب «دنیای بدون اسلام»
گراهام ای. فولر (Graham E. Fuller)، متولد 1937، نویسنده و تحلیلگر سیاسی و دیپلمات امریکایی است. فولر متخصص خاورمیانه و جهان اسلام و اسلامِ سیاسی و بنیادگرایی اسلامی و دارای لیسانس و فوق لیسانس از دانشگاه هاروارد در رشتۀ مطالعات روسیه و خاورمیانه است. او مدتی هم نایب‌رئیس شورای اطلاعاتی ملی سی. آی. اِی بوده و در دهۀ 80 میلادی در سی. آی. اِی مسئولیت پیش‌بینی مسائل استراتژیک بلندمدت را به عهده داشته است. فولر پس از پایان خدمتش در وزارت امور خارجۀ امریکا و سی. آی. اِی، به شرکت رَند رفت. او از سال 2006 به عنوان استاد کمکی در دانشگاه سایمون فریزر در ونکوور کانادا مشغول به کار شد. فولر از منتقدان سیاست‌های امریکا در خاورمیانه است. از آثار او می‌توان به «آینده اسلام سیاسی» و «قبلۀ عالم ژئوپلیتیک ایران» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «دنیای بدون اسلام» در گودریدز: 3.99 از 5.