عصر سکولار

جوامع سکولار غربی چگونه و طی چه فرایندی پدید آمدند؟ این موضوعی است که چارلز تیلور در کتاب «عصر سکولار» به آن می‌پردازد. کتاب «عصر سکولار»، با عنوان اصلی A Secular Age، رَوَند شکل‌گیری جوامع سکولار در غرب را در چشم‌اندازی تاریخی روایت می‌کند و مورد بررسی قرار می‌دهد.
در کتاب «عصر سکولار» تاریخ غرب را از پانصد سال پیش تا امروز، از منظر سِیر تحول رویکرد به ایمان در جوامع غربی، دنبال می‌کنیم. چارلز تیلور در کتاب «عصر سکولار» بر آن است که نشان دهد چه بنیان‌های فکری در جهان غرب دگرگون شد که به سکولاریسم انجامید. او همچنین در این کتاب به رویکردهای مختلف به سکولاریسم می‌پردازد و نشان می‌دهد که معنویت و فلسفۀ اخلاق و تلقی از ایمان، در جوامع غربیِ ریشه‌دار در مسیحیت لاتین، در گذر از عصر پیشامدرن به عصر مدرن چطور از سادگی به پیچیدگی و از تک‌صدایی به چندصدایی گرَوید.
کتاب «عصر سکولار» کتابی‌ست فلسفی که هم پژوهشگران و متخصصان فلسفه را به کار می‌آید و هم، به دلیل زبان و طرز بیان نسبتاً ساده و شفاف و روشن خود، می‌تواند برای کسانی که کار تخصصی‌شان فلسفه نیست اما به مطالعات فلسفی و به‌ویژه فلسفۀ دین و فلسفۀ اخلاق علاقمندند کتابی جذاب و کارآمد باشد.
چنانکه در مقدمۀ علیرضا پاک‌نژاد بر ترجمۀ فارسی کتاب «عصر سکولار» اشاره شده است، «رابرت بللا استاد فقید و برجستۀ جامعه‌شناسی مذهب در دانشگاه کالیفرنیا، کتاب عصر سکولار را یکی از مهم‌ترین آثار این قرن به شمار می‌آورد.»
متن اصلی کتاب «عصر سکولار» اولین بار در سال 2007 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «عصر سکولار»
چارلز تیلور در کتاب «عصر سکولار»، ضمن روایت تاریخ پیدایش سکولاریسم در غرب، سه نوع سکولاریسم در جوامع غربی را شرح می‌دهد که یکی از آن‌ها مبتنی بر جدایی دین از سیاست اما پابرجا ماندن باورهای دینی در جامعه، دیگری مبتنی بر کمرنگ‌شدن باورهای دینی در جامعه و سومی مبتنی بر حضور ایمان در جامعه، به‌عنوان یک امکان انسانی در میان امکان‌های دیگر و در کنار آن امکان‌ها است.
تمرکز اصلی تیلور در کتاب «عصر سکولار» بر نوع سوم سکولاریسم در جوامع غربی است؛ یعنی ایمان به‌عنوان گزینه‌ای در میان دیگر گزینه‌ها.
ایمان و بی‌ایمانی و معنویت و اخلاق موضوعات محوری کتاب «عصر سکولار» هستند. تیلور در این کتاب سِیر حرکت ایمان از سادگی به پیچیدگی را در جریان سکولاریزه‌شدن جوامع غرب و ظهور اومانیسم و مدرنیسم ترسیم می‌کند و نشان می‌دهد که چطور تلقی از تجربۀ معنوی در غرب مدرن و سکولار، از تلقی‌های ساده‌ای که پیش‌تر از این امر وجود داشت به تلقی‌های پیچیده و متنوع دگرگون شد و مفهوم ایمان در عصر سکولار چه تفاوتی با این مفهوم در غرب پیشامدرن پیدا کرد.
تیلور در کتاب «عصر سکولار» هم منتقد جدی بنیادگرایی دینی است و هم منتقد جدی الحاد و بی‌ایمانی افراطی. او، چنانکه از متن کتاب برمی‌آید، ایمان و اخلاق و امر معنوی را می‌پذیرد اما معتقد است که در عصر سکولار نمی‌توان تنها از یک رویکرد به امر معنوی و اخلاق و ایمان سخن گفت و رویکردهای دیگر را حذف کرد.
البته تیلور، چنانکه خود در مقدمۀ کتاب «عصر سکولار» تأکید می‌کند، در این کتاب سکولاریسم را تنها در متن تاریخ غرب یا جهان آتلانتیک شمالی مورد بررسی قرار می‌دهد و مفهوم ایمان را با تمرکز بر تمدنی بررسی می‌کند که ریشه در مسیحیت لاتین دارد.
کتاب «عصر سکولار» از مقدمه، پنج بخش و یک پی‌گفتار تشکیل شده است. بخش‌های پنج‌گانۀ کتاب «عصر سکولار» عبارتند از: «تأثیر اصلاحات»، «نقطۀ عطف»، «تأثیر نواختر»، «روایت‌های سکولار شدن» و «شرایط ایمان».
کتاب «عصر سکولار» با ترجمه و مقدمۀ علیرضا پاک‌نژاد در انتشارات پگاه روزگار نو منتشر شده است.

درباره چارلز تیلور، نویسنده کتاب «عصر سکولار»
چارلز تیلور (Charles Taylor)، متولد 1931، فیلسوف کانادایی است. تیلور دارای لیسانس تاریخ و دکترای فلسفه و استاد بازنشستۀ دانشگاه مک‌گیل است. او، چنانکه در مقدمۀ علیرضا پاک‌نژاد بر ترجمۀ فارسی کتاب «عصر سکولار» اشاره شده، دوره دکترای فلسفۀ خود را تحت نظارت آیزایا برلین در دانشکاه آکسفورد گذرانده است. تیلور فیلسوفی‌ست که هم از فلسفۀ تحلیلی و هم از فلسفۀ قاره‌ای تأثیر گرفته است. او، باز بنا به آنچه مترجم فارسیِ کتاب «عصر سکولار» در مقدمۀ ترجمۀ فارسی این کتاب از قول خود تیلور نقل می‌کند، «شفافیت و صراحت زبانی خود را مدیون سنت تحلیلی است، اما موضوعاتی را که به آن می‌پردازد از سنت قاره‌ای وام گرفته است، و از این منظر، جریان فلسفۀ تحلیلی را، از حیث موضوعاتی که به آن می‌پردازد، بسیار محدود و تقلیل‌گر می‌انگارد.»
عمده شهرت تیلور بابت تخصص‌اش در فلسفۀ سیاسی، فلسفۀ علوم اجتماعی، تاریخ فلسفه و تاریخ اندیشه است. او تأثیر چشمگیری بر فلسفۀ سیاسی، فلسفۀ اخلاق، فلسفۀ علوم انسانی و هرمنوتیک گذاشته است و جوایز مختلفی گرفته که از جملۀ آن‌ها می‌توان به جایزه جان کلوگه اشاره کرد که در سال 2015 مشترکاً به تیلور و یورگن هابرماس داده شد.
تیلور در سال 2007 به همراه ژرار بوشار، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه کبک، از طرف دولت کبک به سرپرستی کمیسیونی در ارتباط با مسائل پناهندگان گماشته شد. موضوع این کمیسیون این بود که دولت چقدر باید برای مهاجران با فرهنگ‌های گوناگون تسهیلات قائل شود؟ گزارشی که این کمیسیون درباره این موضوع ارائه داد، بسیار در سیاست‌گذاری‌های دولت‌های بعدی درباره مهاجران تأثیرگذار بود.
از جمله آثار چارلز تیلور می‌توان به کتاب‌های «تنوّع دین در روزگار ما: دیداری دوباره با ویلیام جیمز»، «زندگی فضیلت‌مند در عصر سکولار» و «هگل و جامعه‌ی مدرن» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «عصر سکولار» در گودریدز: 4.26 از 5.