جوامع سکولار غربي چگونه و طي چه فرايندي پديد آمدند؟ اين موضوعي است که چارلز تيلور در کتاب «عصر سکولار» به آن ميپردازد. کتاب «عصر سکولار»، با عنوان اصلي A Secular Age، رَوَند شکلگيري جوامع سکولار در غرب را در چشماندازي تاريخي روايت ميکند و مورد بررسي قرار ميدهد.
در کتاب «عصر سکولار» تاريخ غرب را از پانصد سال پيش تا امروز، از منظر سِير تحول رويکرد به ايمان در جوامع غربي، دنبال ميکنيم. چارلز تيلور در کتاب «عصر سکولار» بر آن است که نشان دهد چه بنيانهاي فکري در جهان غرب دگرگون شد که به سکولاريسم انجاميد. او همچنين در اين کتاب به رويکردهاي مختلف به سکولاريسم ميپردازد و نشان ميدهد که معنويت و فلسف? اخلاق و تلقي از ايمان، در جوامع غربيِ ريشهدار در مسيحيت لاتين، در گذر از عصر پيشامدرن به عصر مدرن چطور از سادگي به پيچيدگي و از تکصدايي به چندصدايي گرَويد.
کتاب «عصر سکولار» کتابيست فلسفي که هم پژوهشگران و متخصصان فلسفه را به کار ميآيد و هم، به دليل زبان و طرز بيان نسبتاً ساده و شفاف و روشن خود، ميتواند براي کساني که کار تخصصيشان فلسفه نيست اما به مطالعات فلسفي و بهويژه فلسف? دين و فلسف? اخلاق علاقمندند کتابي جذاب و کارآمد باشد.
چنانکه در مقدم? عليرضا پاکنژاد بر ترجم? فارسي کتاب «عصر سکولار» اشاره شده است، «رابرت بللا استاد فقيد و برجست? جامعهشناسي مذهب در دانشگاه کاليفرنيا، کتاب عصر سکولار را يکي از مهمترين آثار اين قرن به شمار ميآورد.»
متن اصلي کتاب «عصر سکولار» اولين بار در سال 2007 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «عصر سکولار»
چارلز تيلور در کتاب «عصر سکولار»، ضمن روايت تاريخ پيدايش سکولاريسم در غرب، سه نوع سکولاريسم در جوامع غربي را شرح ميدهد که يکي از آنها مبتني بر جدايي دين از سياست اما پابرجا ماندن باورهاي ديني در جامعه، ديگري مبتني بر کمرنگشدن باورهاي ديني در جامعه و سومي مبتني بر حضور ايمان در جامعه، بهعنوان يک امکان انساني در ميان امکانهاي ديگر و در کنار آن امکانها است.
تمرکز اصلي تيلور در کتاب «عصر سکولار» بر نوع سوم سکولاريسم در جوامع غربي است؛ يعني ايمان بهعنوان گزينهاي در ميان ديگر گزينهها.
ايمان و بيايماني و معنويت و اخلاق موضوعات محوري کتاب «عصر سکولار» هستند. تيلور در اين کتاب سِير حرکت ايمان از سادگي به پيچيدگي را در جريان سکولاريزهشدن جوامع غرب و ظهور اومانيسم و مدرنيسم ترسيم ميکند و نشان ميدهد که چطور تلقي از تجرب? معنوي در غرب مدرن و سکولار، از تلقيهاي سادهاي که پيشتر از اين امر وجود داشت به تلقيهاي پيچيده و متنوع دگرگون شد و مفهوم ايمان در عصر سکولار چه تفاوتي با اين مفهوم در غرب پيشامدرن پيدا کرد.
تيلور در کتاب «عصر سکولار» هم منتقد جدي بنيادگرايي ديني است و هم منتقد جدي الحاد و بيايماني افراطي. او، چنانکه از متن کتاب برميآيد، ايمان و اخلاق و امر معنوي را ميپذيرد اما معتقد است که در عصر سکولار نميتوان تنها از يک رويکرد به امر معنوي و اخلاق و ايمان سخن گفت و رويکردهاي ديگر را حذف کرد.
البته تيلور، چنانکه خود در مقدم? کتاب «عصر سکولار» تأکيد ميکند، در اين کتاب سکولاريسم را تنها در متن تاريخ غرب يا جهان آتلانتيک شمالي مورد بررسي قرار ميدهد و مفهوم ايمان را با تمرکز بر تمدني بررسي ميکند که ريشه در مسيحيت لاتين دارد.
کتاب «عصر سکولار» از مقدمه، پنج بخش و يک پيگفتار تشکيل شده است. بخشهاي پنجگان? کتاب «عصر سکولار» عبارتند از: «تأثير اصلاحات»، «نقط? عطف»، «تأثير نواختر»، «روايتهاي سکولار شدن» و «شرايط ايمان».
کتاب «عصر سکولار» با ترجمه و مقدم? عليرضا پاکنژاد در انتشارات پگاه روزگار نو منتشر شده است.
درباره چارلز تيلور، نويسنده کتاب «عصر سکولار»
چارلز تيلور (Charles Taylor)، متولد 1931، فيلسوف کانادايي است. تيلور داراي ليسانس تاريخ و دکتراي فلسفه و استاد بازنشست? دانشگاه مکگيل است. او، چنانکه در مقدم? عليرضا پاکنژاد بر ترجم? فارسي کتاب «عصر سکولار» اشاره شده، دوره دکتراي فلسف? خود را تحت نظارت آيزايا برلين در دانشکاه آکسفورد گذرانده است. تيلور فيلسوفيست که هم از فلسف? تحليلي و هم از فلسف? قارهاي تأثير گرفته است. او، باز بنا به آنچه مترجم فارسيِ کتاب «عصر سکولار» در مقدم? ترجم? فارسي اين کتاب از قول خود تيلور نقل ميکند، «شفافيت و صراحت زباني خود را مديون سنت تحليلي است، اما موضوعاتي را که به آن ميپردازد از سنت قارهاي وام گرفته است، و از اين منظر، جريان فلسف? تحليلي را، از حيث موضوعاتي که به آن ميپردازد، بسيار محدود و تقليلگر ميانگارد.»
عمده شهرت تيلور بابت تخصصاش در فلسف? سياسي، فلسف? علوم اجتماعي، تاريخ فلسفه و تاريخ انديشه است. او تأثير چشمگيري بر فلسف? سياسي، فلسف? اخلاق، فلسف? علوم انساني و هرمنوتيک گذاشته است و جوايز مختلفي گرفته که از جمل? آنها ميتوان به جايزه جان کلوگه اشاره کرد که در سال 2015 مشترکاً به تيلور و يورگن هابرماس داده شد.
تيلور در سال 2007 به همراه ژرار بوشار، استاد جامعهشناسي دانشگاه کبک، از طرف دولت کبک به سرپرستي کميسيوني در ارتباط با مسائل پناهندگان گماشته شد. موضوع اين کميسيون اين بود که دولت چقدر بايد براي مهاجران با فرهنگهاي گوناگون تسهيلات قائل شود؟ گزارشي که اين کميسيون درباره اين موضوع ارائه داد، بسيار در سياستگذاريهاي دولتهاي بعدي درباره مهاجران تأثيرگذار بود.
از جمله آثار چارلز تيلور ميتوان به کتابهاي «تنوّع دين در روزگار ما: ديداري دوباره با ويليام جيمز»، «زندگي فضيلتمند در عصر سکولار» و «هگل و جامعهي مدرن» اشاره کرد.
رتب? کتاب «عصر سکولار» در گودريدز: 4.26 از 5.
