باخ برای بچه ها

کتاب «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر
کتاب «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر درباره‌ی خانواده است و دنیای روابط خشنی که بیرون از خانه‌ها در جریان است. این رمان اثری هنری است که هیچ قضاوتی در آن صورت نمی‌گیرد؛ اثری است بدون هیچ‌گونه موعظه و درس اخلاقی.
داستانِ رمانِ «باخ برای بچه‌ها» با ملاقات سه زن: الیزابت، ویکی و آتنا شروع به حرکت می‌کند؛ طوری که انگار هدف نویسنده نشان‌دادن احساسات و هیجانات این افراد نسبت به یک‌دیگر است. داستان به‌مثابه‌ی یک مناظره‌ی ذهنی بین شخصیت‌های داستانی‌اش روایت می‌شود. یکی از نقاط قوت در روایتِ هلن گارنر، ریتم تند و به‌جایی است که در سرتاسر اثر وجود دارد و باعث انسجام کلی آن می‌شود.

مروری بر کتاب «باخ برای بچه‌ها»
آتنا و دکستر زوجی هستند که بیش‌تر مراقبت از بچه‌هایشان آن‌ها را کنار هم نگاه داشته است، تا احساسات پر شور و هیجان زن و شوهری. وقتی الیزابت، دوست قدیمی و عشق سابق دکستر، به خانه‌شان می‌آید و به‌جز خواهر کوچکش، ویکی، معشوقش، فیلیپ را نیز وارد حریم خانوادگی آن‌ها می‌کند؛ این کنار هم قرار گرفتن آدم‌ها، ثبات زندگی این زوج را برهم می‌زند و زندگی آن‌ها را با چالش‌ها و بحران‌های خانوادگی تازه‌ای مواجه می‌کند.
نویسنده‌ی کتاب «باخ برای بچه‌ها» هلن گارنر با هنر صحیح شخصیت‌پردازی از خلال روایت به موفقیتی شگرف در ساخت و پرداخت داستان خود می‌رسد. نویسنده با پرش‌های سریع و پیش‌بینی‌ناپذیر در روایت از زاویه‌دید هر یک از راوی‌ها، با روایت‌هایی گاه سرد، گاه صمیمی، گاهی با فاصله و گاهی از نزدیک، شخصیت‌های چندبعدی و پیچیده را به تصویر کشیده است.
دغدغه‌ی هلن گارنر در کتاب «باخ برای بچه‌ها» بازنمایی پیچیدگی‌ها، روزمرگی‌ها، و منطق زیست در دنیای ملال‌آور امروز است. چنین دنیایی با مختصات تازه، اصول اخلاقی خاص خودش را می‌طلبد و آن‌ها که در چنین زمین و زمانه‌ای زندگی می‌کنند، قدرت بازگشت به عقب را از دست می‌دهند.
آن‌چه با روحِ درونِ شخصیت‌های کتاب «باخ برای بچه‌ها» ارتباط برقرار می‌کند، بیش از گفتار، موسیقی است. این کتاب به‌شیوه‌ی «تراكتاتوسِ» ویتگنشتاین فشرده و موجز نوشته شده است. آن‌جا که زبان فقط باعث ایجاد ابهام و سوءتفاهم می‌شود، باید سکوت کرد. هلن گارنر مثل موسیقی‌دانی ماهر و خبره می‌داند که چه‌طور سکوت کند و قلمروهای نهانی و رازآلود را کاملاً دست‌نخورده باقی بگذارد.
در رمان «باخ برای بچه‌ها» هیچ‌گره‌گشایی دروغینی در کار نیست. توصیفات هلن گارنر دقیق، کوتاه و درعین‌حال تاثیرگذار و به‌اندازه است و به‌همین‌خاطر این امکان را به او می‌دهد که آن‌چه توضیح و تفسیر و تعبیرش برای نویسندگان دیگر چندین و چند صفحه می‌طلبد و تاثیرِ جانِ کلام را می‌گیرد؛ در یک یا چند جمله‌ی مختصر و مفید، به‌طور تمام و کمال بازگویش کند. ریتم پیشروی رویدادها تند و بدون زیاده‌گویی در روایت است. مثلاً زندگی آتنا را درنظر بگیرید: این‌که چه‌طور در سفرش به سیدنی در شش پاراگراف به‌زیبایی و وضوح بر ما آشکار می‌شود. طوری که انگار شاهدِ نزدیکِ ماجراها هستیم.
پیرنگ داستان در قلم هلن گارنر کاملاٌ با سبک شاعرانه و آهنگین نوشتارِ او تناسب دارد و از‌این‌جهت اجزای سازنده‌ی سبک نوشتاری گارنر جدایی‌ناپذیر هستند و یک کلِ منسجم را تشکیل می‌دهند. دیالوگ‌ها و مونولوگ‌های کتاب با آن چینشِ درستِ آهنگین کاری می‌کند که باور کنیم موسیقی نیز درست مثل شخصیت‌ها در رقم‌زدنِ سرنوشتِ داستان اهمیت پیدا می‌کند.
بخش‌هایی از کتاب «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر
_ چیز غریبی است که در شهری به وسعت ملبورن، دو نفر که در دوران دانشجویی، قدر پنج سال، کم‌وبیش مثل خواهر و برادر کنار هم زندگی کرده‌اند، حتی بدون خداحافظی، هرکدام راهش را بکشد و برود طرفی پی زندگی و کاروبارش، بعد هر روز هم بیخ گوش هم بروند و بیایند و باهم رودررو نشوند. هر دو ازدواج کرده و صاحب فرزند شده بودند، در کاری زمین خورده و رفته بودند سراغ کار دیگری، در مکان‌های عمومی لبی تَر کرده و رقصیده بودند، از سوپرمارکت‌ها مواد خوراکی خریده و در پمپ‌بنزین‌ها بنزین زده بودند، اخبار این قتل و آن قتل را در این روزنامه و آن روزنامه خوانده بودند. هر دو در سرمای سر صبح لرزشان گرفته بود و بااین‌حال هیچ‌وقت سر راه هم قرار نگرفته بودند. هجده یا شاید هم بیست سالی گذشته بود! عجیب نیست؟!

_ دکستر گفت: «اصلاً درک نمی‌کنم چرا آدم‌ها فکر می‌کنن چاره‌ای ندارن؛ جز این‌که عاشق بشن. به‌نظرم این یه‌جور مریضیه. شاید هم مسری باشه. چون تو مجله‌های مزخرف آمریکایی، از این‌جور چیزها خونده‌ن، عاشقِ همدیگه می‌شن. چون دلشون همچین چیزی می‌خواد، چون احساس ملال می‌کنن و کار بهتری هم بلد نیستن بکنن.»

کتاب «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر از نگاه دیگران
_ در زبان انگلیسی چهار رمان کوتاه فوق‌العاده داریم. این چهار اثر به ترتیب زمانی از این قرارند: «سرباز خوب» نوشته‌ی فورد مادوکس فورد، «گتسبی بزرگ» نوشته‌ی اسکات فیتزجرالد، «خورشید همچنان می‌دمد» نوشته‌ی ارنست همینگوی و «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر. (دان اندرسون)

درباره‌ی هلن گارنر، نویسنده‌ی کتاب «باخ برای بچه‌ها»
هلن گارنر نویسنده‌ی هشتاد ساله‌ی استرالیایی است که پس از انتشار اولین رمانش به یکی از مهم‌ترین چهره‌های ادبیات کشورش و جهان تبدیل شد. گارنر بیش‌تر به‌خاطر گنجاندن تجربیات شخصی خود و بازنمایی روابط خانوادگی در داستان‌هایش شهرت دارد؛ دو عاملی که باعث می‌شوند خواننده با فضایی صمیمی و نزدیک در آثار او مواجه شود.
در سال 1986، دان اندرسن، آکادمیسین و منتقد استرالیایی، رمان «باخ برای بچه‌ها» را ستود و از آن به‌عنوان یکی از چهار رمان کوتاه و بی‌عیب‌و‌نقصی نام برد که در زبان انگلیسی وجود دارد.
هلن گارنر در کارنامه‌ی نویسندگی‌اش به طیف وسیع و متنوعی از مضامین پرداخته است: از داستان‌های جنایی گرفته تا رمان‌هایی مدرن درباره‌ی چالش روابط انسانی از جمله رمان «باخ برای بچه‌ها». از دیگر کتاب‌های گارنر می‌توان به « میمون‌گیری» (1977) اشاره کرد.

درباره‌ی ترجمه‌ی فارسی کتاب «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر
کتاب «باخ برای بچه‌ها» نوشته‌ی هلن گارنر با ترجمه‌ی طیبه هاشمی در نشر بیدگل منتشر شده است.
طیبه هاشمی، متولد سال 1359 در کرج و فارغ‌التحصیل رشته‌ی مهندسی برق الکترونیک از دانشگاه آزاد کرج است. او مدتی در زمینه‌ی تخصصی رشته‌ی خود کار کرد و سپس از این حوزه فاصله گرفت. او در دوره‌های مترجمی شرکت کرد و اولین اثرش ترجمه‌ی «رمان باخ برای بچه‌ها» اثر هلن گارنر است که چاپ اول آن در سال 1401 و در 222 صفحه از سوی نشر بیدگل به چاپ رسید.