کتاب «18 پند مولانا» نوشت? هاکان منگوچ
مولانا چگونه ميتواند زندگي ما را دگرگون کند. هاکان منگوچ در کتاب «18 پند مولانا» با نظر به هجده بيت اول مثنوي مولوي، همان ابياتي که به نينامه شهرت يافتهاند، آنچه را که به اعتقاد او ميتواند نگاه ما به زندگي را عوض کند از اين ابيات استخراج کرده و به زباني ساده توضيح داده است.
کتاب «18 پند مولانا» کتابي است که در آن برداشت مولانا از انسان در هجده بيت اول مثنوي شرح داده شده تا از خلال اين شرح ببينيم که مولانا چگونه به انسان و زندگي نگاه ميکند و آنچه او در نينامه از زبان ني، بهعنوان استعارهاي از انسان، بيان ميکند به چه درد انسان عصر مدرن ميخورد.
کتاب «18 پند مولانا» کارکرد عملي آموزههاي مولانا در مثنوي را در زندگي انسان امروز نشان ميدهد و از قرن هفتم هجري پيامي معنوي و اخلاقي را به انسانهاي عصر حاضر منتقل ميکند.
هاکان منگوچ، که خودش نينواز است و سازِ ني را خوب ميشناسد، در کتاب «18 پند مولانا» حين تشريح ابيات نينامه از مختصات اين ساز نيز سخن ميگويد تا خواننده بهتر بتواند وجه استعاري ني را در هجده بيت اول مثنوي درک کند. او، چنانکه در مقدم? شهرزاد صدر بر ترجم? فارسي کتاب «18 پند مولانا» اشاره شده، در اين کتاب سعي دارد هر بيت از نينامه را «با تجربيات خود که بيشتر در حوزه عرفان و نينوازي است همراه کند و پند و اندرزي بسيار با ارزش و درعينحال ساده و کاربردي براي زندگي روزمره ما ارائه دهد.»
مروري بر کتاب «18 پند مولانا»
کتاب «18 پند مولانا» زباني ساده دارد و در فصلهايي کوتاه به شرح آنچه مولانا در هجده بيت اول کتاب مثنوي قصد گفتن آن را داشته و رمزگشايي از معاني پنهان اين هجده بيت ميپردازد.
نويسنده پيش از شروع شرح ابيات نينامه در کتاب «18 پند مولانا» توضيحي دربار? دليل اهميت اين ابيات ميآورد. او در اين باره مينويسد: «اين هجده بيت آغازين به علت اينکه به دست خود مولانا نوشته شده است از نظر مولوي دوستان بسيار حائز اهميت هستند. برخي از صوفيان هجده بيت اوليه مثنوي را "قلب مثنوي" مينامند و نيز 25 هزار و 682 بيت ديگر را آشکار کننده و توضيح آن هجده بيت اصلي ميدانند.»
او همچنين دربار? اهميت و معنا و ارزش معنوي ني در نزد صوفيان و اعتباري که مولوي از طريق مثنوي به اين ساز بخشيده است مينويسد: «در بين اهل تصوف و دوستاران مولانا، ني سازي الهي تلقي ميشود که واسطه جان و روح است. چون که از جسم (نفس) در آن دميده ميشود و تأثيرش تا روح آدمي ميرود.
ني نهفقط به علت صداي زيبايش، بلکه به علت جايگاه خاصي که در مثنوي دارد سازي پر از راز و رمز و حکمت تلقي ميشود.»
هاکان منگوچ در ابتداي کتاب «18 پند مولانا» به معرفي مولوي و آنگاه شرح ماجراي آشنايي مولوي و شمس تبريزي ميپردازد و از تأثيري که مولوي از شمس گرفت سخن ميگويد. بعد از آن، دربار? نينامه توضيحي ميدهد و سپس بر سر شرحِ بيتبهبيتِ آن ميشود و مفهوم و معنا و پندي را که در هر يک از هجده بيت آغازين مثنوي پنهان است به زباني ساده و امروزي توضيح ميدهد.
منگوچ در کتاب «18 پند مولانا» گاه براي شرح مفاهيم مستتر در هجده بيت اول مثنوي از روشي استفاده ميکند که مولوي خود در سراسر کتاب «مثنوي» از آن بهره برده است؛ اين روش، روش تمثيلپردازي و توضيح مفاهيم از طريق نقل حکايت است.
منگوچ همچنين جاهايي که لازم ميبيند از ساختمان ني و ارتباط آن با وجه استعاري اين ساز در کتاب مثنوي و ابيات آغازين آن سخن ميگويد تا مخاطب بهتر درک کند که معناي استعاري بيتي که دارد شرح ميدهد چيست و چه ارتباطي با ماهيت و ساختمان ساز ني دارد.
دربار? هاکان منگوچ، نويسند? کتاب «18 پند مولانا»
هاکان منگوچ (Hakan Mengüç)، نويسنده و موسيقيدان اهل ترکيه است. منگوچ از کودکي به موسيقي علاقه داشت و نواختن ني و پيانو را فراگرفت. او، بعد از تحصيل در هنرستان، به سراغ عرفان و تصوف و فلسف? شرق رفت و در اين زمينه استاد شد و کتابهايي هم در اين حوزه منتشر کرد. کتابهاي منگوچ در ليست پرفروشترينهاي ترکيه هستند.
منگوچ رييس آکادمي تصوف در دانشگاه امريکايي گيرن، اولين دانشگاه مختص فلسف? تصوف، است. او همچنين به دانشگاههاي مختلفي در اروپا دعوت شده و سمينارهايي دربار? فلسفه و موسيقي صوفيانه برگزار کرده است.
از کتابهاي هاکان منگوچ ميتوان به «هيچ ملاقاتي تصادفي نيست»، «21 قانون مولانا» و «دلت که پاک باشد داستانت پايان خوشي خواهد داشت» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «18 پند مولانا»
کتاب «18 پند مولانا» با ترجمه و مقدم? شهرزاد صدر در نشر گويا منتشر شده است. دکتر شهرزاد صدر، مترجم، مدرس دانشگاه و پژوهشگر ايراني است. صدر داراي دکتراي ژئومورفولوژي از واحد علوم و تحقيقات تهران است و در دانشگاه در رشت? معماري و برنامهريزي شهري و شهرسازي تدريس ميکند.
از ترجمههاي شهرزاد صدر ميتوان به کتابهاي «21 قانون مولانا» و «داستانهايي با عطر چاي» اشاره کرد. او همچنين مؤلف کتابي با عنوان «انسان، طبيعت، معماري» است.
