غرق شدن تمدن ها

کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» اثر امین معلوف
بحران‌ها و تنش‌های خاورمیانه و جهان امروز به‌روایت امین معلوف. کتاب «غرق شدن تمدن‌ها»، با عنوان اصلی Le naufrage des civilisations، روایتی از تلاطمات و درگیری‌ها و ناآرامی‌های خاورمیانه و جهان امروز است؛ روایتی که ماحصل تجربه‌ها و مشاهدات یک روشنفکر خاورمیانه‌ایِ زیسته در محل تلاقی فرهنگ‌های گوناگون، از تحولات و رویدادهای اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی دوران معاصر و تحلیل‌های او از این تحولات و رویدادها است.
امین معلوف در کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» با نقلی جذاب و پرکشش، که جاهایی به قصه پهلو می‌زند، تاریخ پرتلاطم دنیای امروز و تمدن‌های در حال ویرانی را، با محوریت خاورمیانه و تنش‌هایی که این منطقه در دوران معاصر درگیر آن‌ها بوده، بازمی‌گوید و ریشه‌های این ویرانی در حال روی دادن را مورد کندوکاو قرار می‌دهد.
کتاب «غرق شدن تمدن‌ها»، چنانکه در مقدمۀ عبدالحسین نیک‌گهر بر ترجمۀ فارسی این کتاب اشاره شده است، بخش سوم از سه‌گانه‌ای است که کتاب‌های «هویت‌های مرگبار» و «دنیای بی‌سامان» دو بخش دیگر آن را تشکیل می‌دهند. این سه کتاب، باز چنانکه در همین مقدمه اشاره شده، به‌لحاظ درونمایه به هم نزدیک‌اند و در هر سه، سخن از بحران همزیستی میان انسان‌هایی است که با فرهنگ‌ها و هویت‌های مختلف در کنار هم زندگی می‌کنند و مطالبات هویتی‌شان تنش‌آفرین و خطرناک شده و جهان را به ویرانی کشانده است.
متن اصلی کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» اولین بار در سال 2019 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «غرق شدن تمدن‌ها»
امین معلوف خود در پیشگفتار کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» توضیح می‌دهد که عنوان این کتاب را با الهام از تصویر کشتی‌ای در حال غرق شدن انتخاب کرده است؛ کشتی‌ای بزرگ و مجلل شبیه «تایتانیک» که مردمی از طبقات مختلف را در خود جای داده است. معلوف در پیشگفتار کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» درباره وجه تسمیۀ این عنوان می‌نویسد: «اگر برای عنوان کتاب از یک اصطلاح دریانوردی استفاده کرده‌ام، دلیلش این است که تصویری که در سال‌های اخیر ذهنم را به خود مشغول کرده است، تصویر غرق شدن کشتی است – یک کشتی مسافربری مدرن، پرزرق ‌و‌ برق، مطمئن به خود و با شهرت غرق‌نشدنی چون تایتانیک، حامل انبوهی از مسافران از همه کشورها و از همه طبقات اجتماعی سرخوشانه با موسیقی سازهای برنجی به سوی نابودی‌اش پیش می‌رود.»
کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» در واقع جستاری بلند است که از پیشگفتار، چهار بخش به نام‌های «بهشتی در آتش»، «ملت‌های در حال نابودی»، «سال زیر و رو شدن بزرگ»، «دنیایی در حال تجزیه» و یک پی‌گفتار تشکیل شده است.
در کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» خاورمیانه و به‌ویژه جهان عرب جایگاهی مرکزی دارد و امین معلوف، چنانکه در مقدمۀ مترجم بر ترجمۀ فارسی این کتاب اشاره شده، مرکز ثقل مطالبات هویتی تنش‌آفرین را خاورمیانه می‌داند.
امین معلوف، که خود یک روشنفکر خاورمیانه‌ای است و جهان عرب را خوب می‌شناسد، در کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» از چشم راوی اول‌شخصی که خود ناظر بسیاری از رویدادها و تغییر و تحولات و تنش‌ها و درگیری‌های هویتی در خاورمیانه و مخصوصاً جهان عرب بوده است، با نگاهی نقادانه به روایت این رویدادها و تغییر و تحولات و تنش‌ها و درگیری‌ها و تحلیل آن‌ها می‌پردازد و از چشم‌انداز رویدادهای خاورمیانه و جهان سوم به بحران‌هایی می‌نگرد که کل دنیا به‌نحوی با آن‌ها دست‌به‌گریبان است.
کمونیسم و دوران نفوذ آن در خاورمیانه و جهان عرب، اقتصاد بازار آزاد و تأثیر آن بر چین، خشونت و نیز گرایش دنیای امروز به تکه‌تکه‌ شدن و قبیله‌گرایی از جمله موضوعاتی هستند که در کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» از آن‌ها سخن رفته است.
امین معلوف در کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» با نگرانی، از جهانی سخن می‌گوید که همبستگی و همزیستی مسالمت‌آمیز اجتماعات گوناگون انسانی در آن رو به وخامت است. او در این کتاب به ریشه‌یابی این بحران می‌پردازد و از عواملی سخن می‌گوید که به اعتقاد او در رقم خوردن چنین بحرانی نقش داشته‌اند.

درباره امین معلوف، نویسنده کتاب «غرق شدن تمدن‌ها»
امین معلوف، متولد 1949 در بیروت، داستان‌نویس، جستارنویس و روزنامه‌نگار لبنانی‌الاصل فرانسوی است. معلوف ساکن فرانسه است و اگرچه زبان مادری‌اش عربی است اما آثارش را به زبان فرانسوی می‌نویسد. امین معلوف، پیش از مهاجرت به فرانسه، مدتی مدیر روزنامۀ «النهار» بیروت بود. او به‌خاطر آثارش جوایز مختلفی گرفته که از جملۀ آن‌ها جایزه گنکور، برای رمان «صخره تانیوس»، است. از دیگر آثار امین معلوف می‌توان به کتاب‌های «سمرقند» و «جنگ‌های صلیبی به‌روایت اعراب» اشاره کرد.
معلوف در سال 2011 به عضویت آکادمی فرانسه انتخاب شد و کرسی 29 آکادمی را، که از آنِ کلود لوی استراوس، مردم‌شناس مشهور و برجستۀ فرانسوی، بود و بعد از مرگ او خالی مانده بود، پر کرد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «غرق شدن تمدن‌ها»
کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» با ترجمه و مقدمۀ عبدالحسین نیک‌گهر در انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شده است. دکتر عبدالحسین نیک‌گهر، متولد 1316 در تالش، جامعه‌شناس و مترجم ایرانی است. نیک‌گهر دارای لیسانس فلسفه و علوم تربیتی از دانشگاه تبریز و دکتری دانشگاهی و دکتری دولتی جامعه‌شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه است. او تدریس جامعه‌شناسی در دانشگاه‌ مشهد و دانشگاه تهران را در کارنامۀ کاری خود دارد.
نیک‌گهر از سال 1354 تا 1355 رییس مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، از سال 1356 تا 1357 مدیر گروه آموزشی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و از سال 1357 تا 1358 رییس دانشکده علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران بوده است. او همچنین کار طرح و اجرای بیش از یکصد طرح پژوهشی را در مؤسسه‌های تحقیقاتی مختلف انجام داده است.
از جمله ترجمه‌های عبدالحسین نیک‌گهر می‌توان به کتاب‌های «تاریخ اندیشه‌های جامعه‌شناسی»، «تکاپوی جهانی»، «جامعه‌شناسی رابطۀ اجتماعی»، «جهانی‌سازی دیگر»، «جنگ‌های صلیبی به‌روایت اعراب»، «در ادامۀ تاریخ»، «دنیای بی‌سامان: زمانی که تمدن‌های‌مان فرسوده می‌شوند» و «جامعه‌شناسی هنر» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «غرق شدن تمدن‌ها» در گودریدز: 4.15 از 5.