تفکر هوشمندانه مهارت های فهم و نگارش نقادانه

کتاب «تفکر هوشمندانه» نوشتۀ مَتیو آلن
کتابی آموزشی و کاربردی برای افزایش مهارت در استدلال و رشد تفکر تحلیلی و نقادانه. کتاب «تفکر هوشمندانه: مهارت‌های فهم و نگارش نقادانه»، با عنوان اصلی Smart thinking: Skills for critical understanding and writing، یک راهنمای عملی و کاربردی است که چگونگی استدلال کردن برای انتقال نظر خود به دیگران و نیز چگونگی درک استدلال‌های دیگران و یادگیری بهتر را به ما یاد می‌دهد.
در کتاب «تفکر هوشمندانه» یاد می‌گیریم که چطور، با ابزار تفکر نقادانه و تحلیلی، با دیگران ارتباط درست برقرار کنیم، حرف دیگران را بفهمیم و حرف خودمان را به‌شیوه‌ای مستدل به آن‌ها انتقال دهیم.
کتاب «تفکر هوشمندانه» همچنین مهارت تحقیق و نوشتن متنی منسجم، به‌کمک تفکر نقادانه و تحلیلی، را به ما آموزش می‌دهد.
متیو آلن کتاب «تفکر هوشمندانه» را به زبانی ساده و به‌گونه‌ای نوشته است که دانش‌آموزان و دانشجویان و همۀ کسانی که می‌خواهند تفکر نقادانه و تحلیلی و شیوۀ به‌کارگیری آن را بیاموزند، بتوانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.
متن اصلی کتاب «تفکر هوشمندانه: مهارت‌های فهم و نگارش نقادانه» اولین بار در سال 1997 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «تفکر هوشمندانه»
از واژۀ استدلال معمولاً یاد مباحث تخصصی و انتزاعی در فلسفه و منطق می‌افتیم. متیو آلن اما در کتاب «تفکر هوشمندانه» استدلال را از از بستر تجریدی منطق و مباحث انتزاعی و تخصصی فلسفی به متن زندگی روزمره و عملی ما می‌آورد و به‌شیوه‌ای گام‌به‌گام آموزش می‌دهد که چطور استدلال و تفکر نقادانه و تحلیلی را در زندگی روزمره و ارتباط با دیگران و نیز انجام تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات و نوشتن متنی منسجم به کار بگیریم.
با خواندن کتاب «تفکر هوشمندانه» یاد می‌گیریم که چگونه هنگام نوشتن متنی تحقیقی و مبتنی بر استدلال، به جستجو و گردآوری اطلاعات بپردازیم و چگونه اطلاعات مرتبط با موضوع نوشته‌مان را پیدا کنیم و اطلاعات نامرتبط را کنار بگذاریم و همچنین چگونه اطلاعاتی را که پیدا می‌کنیم براساس ارتباطشان به موضوع نوشته‌مان درک کنیم.
کتاب «تفکر هوشمندانه» همچنین به ما می‌آموزد که چگونه شیوۀ حرف زدن و بیان مطلب و نحوۀ استدلال ‌آوردن‌مان را با شرایط و مقتضیات و موقعیت و مخاطبان و توقعات آن‌ها از کارمان تنظیم و حرفمان را زمینه‌مند کنیم و مفروضات و سوگیری‌های خود و نقشی را که جامعه در شکل‌گیری آن‌ها ایفا می‌کند، در رَوَند بیان مطلب، مدّ نظر داشته باشیم و مورد بررسی قرار دهیم.
کتاب «تفکر هوشمندانه» مهارت ما را در پیدا کردن ربط میان امور و رویدادهای مختلف ارتقا می‌دهد. این کتاب به ما می‌گوید که امورِ به‌ظاهر بی‌ربط به یکدیگر، درواقع باهم پیوند دارند و کلید یافتن این پیوند در یادگیریِ مهارت استدلال است و با آموختن نحوۀ استدلال و یافتن مهارت در این زمینه است که می‌توانیم پیوند و ارتباط میان امور و رویدادهای گوناگون را پیدا کنیم و به درکی درست و دقیق از امور مختلف برسیم.
در کتاب «تفکر هوشمندانه»، مباحث نظری و عملی و آموزشی دربارۀ تفکر هوشمندانه و نحوۀ ارتقا و به‌کارگیری آن برای افزایش مهارت در یادگیری و بحث و استدلال و تحقیق و نگارش، با تمرین‌هایی همراه است که حلّ آن‌ها می‌تواند مخاطب را در یادگیری و کاربرد هرچه‌بهتر مباحث کتاب یاری کند و مهارت او را در عقلانی نگریستن به امور مختلف و به‌کارگیری تفکر نقادانه و استفاده از استدلال بالا ببرد و نیز توان درک و یادگیری او را افزایش دهد.
در بخشی از کتاب «تفکر هوشمندانه: مهارت‌های فهم و نگارش نقادانه» می‌خوانید:
«تفکر هوشمندانه یعنی آگاهی از اینکه چگونه:
انگاره‌های اصلی‌تان را بپرورانید و آنها را تبیین کنید؛
طرحی بیندیشید برای انتقال این انگاره‌ها به‌شکلی واضح و درک‌شدنی؛
وارسی کنید تا پی ببرید آیا به تمام جوانب مهم موضوع پرداخته‌اید یا نه؛
چارچوب یا ساختاری ایجاد کنید که در آن واقعیت‌ها و شواهد اصلی معنا پیدا کنند؛
انگاره‌هایتان را طوری به هم ربط دهید که نتیجه‌گیری‌تان برای خواننده پذیرفتنی باشد.
به‌علاوه، ما باید تفکرمان را به دانش و اطلاعاتمان (آنچه درباره‌اش می‌اندیشیم)، و همچنین به فرایند انتقال انگاره‌هایمان در قالب گفتار یا نوشتار پیوند بزنیم. تفکر یک جنبه از فرایند نظام‌مندِ دریافت، تحلیل و انتقال اطلاعات است. فکر کردن از همان لحظه‌ای که تصمیم می‌گیرید "چه" بخوانید و درباره‌ی "چه" بنویسید آغاز می‌شود.»
کتاب «تفکر هوشمندانه: مهارت‌های فهم و نگارش نقادانه» با ترجمۀ محمدرضا سلیمی در نشر اختران منتشر شده است.

دربارۀ مَتیو آلن، نویسندۀ کتاب «تفکر هوشمندانه»
متیو آلن (Matthew Allen)، متولد 1957، مدرس مطالعات فرهنگی و معرفت‌شناسی کاربردی در دانشکدۀ علوم اجتماعی و زبان‌های آسیاییِ دانشگاه صنعتی کرتینِ استرالیا است.

رتبۀ کتاب «تفکر هوشمندانه» در گودریدز: 3.41 از 5.