استیناف

کتاب «استیناف» اثر جان گریشام
یک تریلر حقوقی و دادگاهی دربارۀ جنایتی زیست‌محیطی. کتاب «استیناف»، با عنوان اصلی The Appeal، بیست‌ویکمین کتاب جان گریشام است.
کتاب «استیناف» یک رمان مهیج، پرماجرا و انتقادی دربارۀ مرگ براثر آلودگی آب با مواد شیمیایی و تلاش وکلا برای گرفتن رأی هیئت‌منصفۀ دادگاه علیه عاملان ثروتمند چنین مرگی و نیز تلاش عاملان برای برگرداندن این رأی و گرفتن حُکمی از دادگاه به‌سود خودشان است.
جان گریشام در کتاب «استیناف» از تجربه‌هایش در وکالت و کار حقوقی و نیز تجربه‌های سیاسی‌ خود بهره برده و این تجربه‌ها را در نوشتن این رمان پرماجرای دادگاهی و حقوقی مورد استفاده قرار داده است. گریشام خود در یادداشتش بر کتاب «استیناف» گفته است که در ساخت‌وپرداخت دعوایی که موضوع این رمان است، از چندین پروندۀ واقعی محیط زیستی الهام گرفته است.
ورزش بیسبال نیز، که ورزش محبوب جان گریشام است، در کتاب «استیناف» جایی ویژه را به خود اختصاص داده است.
متن اصلی کتاب «استیناف» اولین بار در سال 2008 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «استیناف»
آن‌چه جان گریشام در کتاب «استیناف» به آن پرداخته و مورد تأکید قرار داده است، چنانکه در مقدمۀ سیف‌الله صادقی یارندی بر ترجمۀ فارسی این کتاب توضیح داده شده، «نقش پول و ثروت در پایمال کردن عدالت و تعیین نتیجه‌ی کارزارهای انتخاباتی و جنایات شرکت‌ها در سطح وسیع و حرص و طمع آن‌ها» و نیز «داستان تقابل همیشگی بین وکلای دادگستری متخصص در مسئولیت مدنی و جبران خساراتِ آسیب‌های بدنی و شرکت‌های بزرگ مطرح و لزوم جلوگیری از آلوده‌سازی محیط‌زیست به وسیله‌ی شرکت‌های بزرگ صنعتی» است.
داستان کتاب «استیناف» دربارۀ کشمکشی حقوقی بر سر پروندۀ مرگ پدر و پسری است که بر اثر سرطان مرده‌اند. شاکی پرونده در کتاب «استیناف» زنی است که مادرِ پسر و همسر مرد مُرده است و متشاکی، یک شرکت شیمیایی ثروتمند نیویورکی.
دیگر شخصیت‌های اصلی کتاب «استیناف» یک زوج وکیل هستند که زندگی خود و دار و ندارشان را وقف گرفتن رأی هیئت‌‌منصفۀ دادگاه به نفع شاکی می‌کنند و موفق می‌شوند رأی هیئت‌منصفه را، مبنی بر پرداخت چهل‌ویک‌میلیون دلار خسارت از جانب شرکتی که در مرگ پدر و پسر، مجرم شناخته می‌شود به زنی که عزیزان خود را در این ماجرا از دست داده است، بگیرند.
اما از طرفی در کتاب «استیناف» می‌بینیم که یکی از سهامداران میلیاردر، متعهد می‌شود که هر کاری برای لغو رأی هیئت‌منصفه انجام دهد و این سرآغاز نفوذ او به سیستم قضایی و اخلال در آن از طریق دسیسه‌بازی و زدوبند، به‌قصد نجات سهام شرکت، است.
سهامداری که در کتاب «استیناف» مأموریت تلاش برای لغو رأی هیئت‌منصفه و گرفتن حکمی از دادگاه را که به‌سود شرکت و نه به نفع زنی که شاکی پروندۀ مرگ شوهر و فرزندش است، به‌عهده گرفته موفق می‌شود با زدوبند در انتخابات قضایی مداخله کند و کاری کند که قاضی‌ای انتخاب شود که بشود او را فریب داد و کاری کرد که به‌نفع شرکت حکم بدهد.
در انتخابات قضایی، وکیلی ساده‌لوح پیروز می‌شود که در جریان فرایند پیروزی خود نیست. او فریب می‌خورد اگرچه حادثه‌ای در زندگی شخصی‌اش باعث می‌شود در حکم خود به‌نفع شرکت شیمیایی دچار تردید شود.
دست‌آخر چه خواهد شد؟ شرکت مجبور می‌شود غرامت را به زن بپردازد یا حکم دادگاه به‌نفع شرکت و به‌زیان زن خواهد بود؟ برای فهمیدن این موضوع باید رمان مهیج و پرماجرای «استیناف» را تا آخر بخوانید.
در بخشی از کتاب «استیناف» می‌خوانید: «صدای انکار مقامات شهری هنوز در گوش‌هایش طنین‌انداز بود که زمانی از سالم بودن آب سخن می‌گفتند. صحنه‌های آن زمان‌های دور که کارشناسان و متخصصان امور شهری با نمایش دادن نمودارها و تصاویر برای شورای شهر و جمعیت گردآمده در سالن اجتماعات سخنرانی کرده و مرتب تأکید می‌کردند که آب را مورد آزمایش قرار داده‌اند و اگر مقدار زیادی کلر به آن اضافه شود هیچ ایرادی ندارد، در نظرش مجسم می‌شد. او صدای کارشناسانی را می‌شنید که وکلای شرکت شیمیایی کرین به جلسه‌ی محاکمه آورده بودند و به هیئت‌منصفه می‌گفتند درست است که شاید در طول سال‌ها، "نشت" کوچک و اندکی از کارخانه صورت گرفته باشد، ولی هیچ جای نگرانی نیست. زیرا ماده‌ی بای‌کلرونیلن و سایر مواد "غیرمجاز" درواقع به‌هیچ‌وجه، هیچ‌گونه تهدیدی برای آب آشامیدنی شهر به‌وجود نیاورده‌ است. صدای دانشمندان دولتی هنوز در گوشش طنین‌انداز بود که با عبارات و کلمات تفرعن‌آمیز و مغرورانه‌شان با تندی با مردم صحبت می‌کردند و به آن‌ها اطمینان می‌دادند آبی که بوی آن را نمی‌شد تحمل کرد، برای آشامیدن هیچ عیبی ندارد و سالم است.
این نفی و انکارها همین‌طور ادامه داشت تا این‌که به تعداد ضایعات انسانی ناشی از مصرف آن آب اضافه شد. سرطان در همه‌جای بوومور قربانی گرفت. رقم میانگین خانواده‌های مبتلا به بیماری سرطان در بوومور و خیابان‌های آن، چهار برابر رقم متوسط یا میانگین کشوری شد و سپس این رقم به شش برابر و بعداً به ده برابر رسید. یک کارشناس که وکلای ژانت او را برای ادای شهادت به محاکمه آورده بودند، برای هیئت‌منصفه شرح داد که متوسط نرخ مبتلایان به بیماری سرطان در منطقه‌ی جغرافیایی تعریف‌شده برای شهر بوومور، پانزده برابر رقم متوسط کشوری است. یک روزنامه‌نگار زیرک هم بخش یا ناحیه‌ی کَری ایالات متحده‌ی آمریکا را ناحیه‌ی سرطان ایالات متحده‌ی آمریکا نامید و این نام هم برای همیشه روی آن بخش باقی ماند.
آری، ناحیه یا بخش سرطان ایالات متحده‌ی آمریکا. آب در این بخش روی اتاق بازرگانی بوومور هم اثر منفی به‌جا گذاشته بود. کسب‌وکارها با رکود مواجه بود و سرمایه‌گذاری نمی‌شد و از توسعه‌ی اقتصادی نیز دیگر خبری نبود و شهر از این بابت در سراشیبی سقوط قرار گرفته بود.
ژانت شیر آب را بست. اما آب هنوز هم آن‌جاها بود. میان دیوارها و در لوله‌های نامرئی جریان داشت تا بالاخره در جایی زیر پای او به زمین فرو می‌رفت. آب همیشه آن‌جا وجود داشت و با صبر و حوصله‌ی بی‌پایان و ساکت و آرام در کمین نشسته بود تا مردم بیایند و آن را از زمینی که شرکت شیمیایی کرین به صورت وحشتناکی آلوده کرده بود، پمپاژ و مصرف کنند.»
کتاب «استیناف» با ترجمه و مقدمۀ سیف‌الله صادقی یارندی در انتشارات مروارید منتشر شده است.

دربارۀ جان گریشام، نویسندۀ کتاب «استیناف»
جان ری گریشام جونیور (John Ray Grisham Jr)، متولد 1955، داستان‌نویس و وکیل امریکایی و عضو سابق ناحیۀ هفتم مجلس نمایندگان می‌سی‌سی‌پی است.
گریشام از نویسندگان محبوب و پرفروش امریکایی است. او، در کنار جی. کی. رولینگ و تام کلنسی، یکی از سه نویسنده‌ای است که چاپ اول کتابش دو میلیون نسخه فروخته است.
گریشام در ژانرهای تریلر حقوقی، جنایی و گوتیک جنوبی نوشته است. تعدادی از رمان‌های او دستمایۀ اقتباس سینمایی هم قرار گرفته‌اند. از جملۀ این اقتباس‌ها می‌توان به فیلم «باران‌ساز» به‌کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا اشاره کرد که اقتباس از رمانی به همین نام از جان گریشام است.
از دیگر آثار جان گریشام می‌توان به کتاب‌های «زمانی برای کشتن»، «شرکت»، «کوه خاکستری»، «ردیف درختان افرا» و «پروندۀ پلیکان» اشاره کرد.