من سرگذشت یاسم و امید

کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» به‌قلم جمعی از نویسندگان
جُستارهایی درباب امید، مبارزه و مقاومت. کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» مجموعه‌ای است از جستارهایی به‌قلم نویسندگانی که هر یک به‌نحوی شرایط سخت و یأس‌آلود سیاسی و اجتماعی را زیسته و تاب آورده‌اند و شاهد تاب‌آوری‌های دیگران در این شرایط سخت بوده‌اند و شاهد اینکه چطور در سخت‌ترین شرایط هم چراغ‌هایی از امید سوسو می‌زنند و انسان‌های گرفتار در محیط طوفان‌زا را به مقاومت و تسلیم نشدن دربرابر ظلم و بی‌عدالتی فرامی‌خوانند.
جستارهایی که در کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» گردآوری و به فارسی ترجمه شده‌اند برگرفته از کتابی هستند با عنوان اصلی The Impossible Will Take a Little While که توسط پل روگات لوب، فعال اجتماعی، گردآوری شده‌اند. متن اصلی و کامل این کتاب اولین بار در سال 2004 منتشر و از طرف انجمن کتاب امریکا به‌عنوان سومین کتاب سیاسی سال 2004 انتخاب شد. این کتاب همچنین جایزۀ ناتیلوس را برای بهترین کتاب در زمینۀ تغییر اجتماعی گرفت.
در کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» نه همۀ جستارهای کتاب گردآمده به‌دست پل روگات لوب، بلکه سیزده جستار از آن کتاب انتخاب و ترجمه شده است.
کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» کتابی است در یادآوری تعهد و مسئولیت اجتماعی و نیز دعوتی است به امید و از پای ننشستن در راه احقاق حقوق انسانی و اجتماعی و طبیعی.
کتاب «من سرگذشت یأسم و امید»، چنانکه در مقدمۀ آزاده کامیار بر ترجمۀ فارسی جستارهای گردآمده در این کتاب اشاره شده، یادآوری‌ای است به «مراقبت از شأن انسان و احقاق حق طبیعت، گیاه و آب و خاک و هرآنچه جان دارد و جان شیرینش خوش است.»

مروری بر کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید»
نویسندگان جستارهایی که در کتاب «من سرگذشت یأسم و امید» گردآوری و ترجمه شده‌اند، همگی به‌نحوی شرایط دشوار و تنگناهای اجتماعی و سیاسی را تجربه کرده‌اند، از اختناق و ظلم و بی‌عدالتی آسیب دیده‌اند و، به‌رغم همۀ دشواری‌ها، با ظلم و بی‌عدالتی جنگیده‌اند و دربرابر استبداد مقاومت و با آن مبارزه کرده‌اند و نگذاشته‌اند رنج و نومیدی آن‌ها را از پا درآورد و نابود کند. مثلاً در یکی از جستارهای کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» نلسون ماندلا از دشواری‌های پیشِ روی زندانیان سیاسی نوشته و از ضرورت دوام آوردن و از اینکه یک زندانی سیاسی چطور می‌تواند دوام آورد و درهم نشکند. ماندلا، که خود سال‌های زیادی را در زندان سپری کرد و به یکی از نمادهای جهانی مقاومت و مبارزه با تبعیض و ظلم بدل شد، در این جستار از کتاب «من سرگذشت یأسم و امید» از شیوۀ مقاومت در زندان می‌گوید و تجربه‌های خودش از زندان را نقل می‌کند.
در جستاری دیگر از کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید»، واسلاو هاول، که خود یکی از فعالان جنبش‌های منتهی به فروپاشی کمونیسم بود، از معنا و مفهوم امید می‌گوید و از قدرتِ نامرئیِ بی‌قدرتان و نافرمانی‌شان دربرابر نظام توتالیتر حاکم بر آن‌ها.
در کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» همچنین جستاری از آریل دورفمن، نویسندۀ شیلیایی»، می‌خوانید که ما را با خود به دوران انقلاب شیلی و ریاست جمهوری سالوادور آلنده و کودتای پینوشه علیه دولت آلنده و برقراری دیکتاتوری و خفقانی هولناک در شیلی می‌بَرَد.
در مجموع، هر یک از جستارهای کتاب «من سرگذشت یأسم و امید» گوشه‌ای از تاریخ مقاومت علیه استبداد و ظلم، رنج‌های آنان که تحت سلطۀ حکومت‌های استبدادی زیسته‌اند، مصائب مبارزان راه آزادی و تسلیم نشدن به یأس و نومیدی را به ما می‌نمایاند.
کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» از سیزده جستار تشکیل شده است. جستارهای سیزده‌گانۀ کتاب «من سرگذشت یأسم و امید» عبارتند از: «سال‌های سیاه» نوشتۀ نلسون ماندلا، «سمت‌وسوی دل» نوشتۀ واسلاو هاول، «در ستایش صدای آدمی» نوشتۀ ادواردو گالیانو، «کودکی و شعر» نوشتۀ پابلو نرودا، «ناامیدی دروغی است که به خودمان می‌گوییم» نوشتۀ تونی کوشنر، «ما همه خالد سعیدیم» نوشتۀ وائل غنیم، «سپتامبر بیا» نوشتۀ آرونداتی روی، «سیاه‌چاله» نوشتۀ آریل دورفمن، «نامه‌ای از زندان بیرمنگام» نوشتۀ مارتین لوتر کینگ، «ایستادگی در برابر هراس» نوشتۀ پیتر آکرمن و جک دووال، «امید علیه امید» نوشتۀ نادژدا ماندلشتام، «فقط عدالت می‌تواند راه بر نفرین بربندد» نوشتۀ آلیس واکر و «بدون بخشایش آینده‌ای در کار نخواهد بود» نوشتۀ دزموند توتو.
در بخشی از جستار نلسون ماندلا، با عنوان «سال‌های سیاه»، از کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» می‌خوانید: «توان انسان‌ها و شیوۀ واکنش آن‌ها به اضطراب یکی نیست. اما در زندان، قوی‌ترها هوای ضعیف‌ترها را داشتند و در این میان هر دو نیرو می‌گرفتند. در نهایت چاره‌ای نداشتیم جز اینکه در زندان برای خودمان زندگی بسازیم. حتی مقامات نیز اذعان داشتند نظم زندان را نه زندانبان‌ها بلکه ما زندانیان برقرار می‌کردیم.
زندان و صاحبان قدرت دست به دست هم می‌دهند تا شأن و منزلت زندانی را زایل کنند. این موضوع به خودی خود به من اطمینان می‌داد که زنده خواهم ماند، زیرا هر انسان یا نهادی که تلاش کند شأن مرا زیر پا بگذارد، بازندۀ میدان خواهد بود. به هیچ قیمتی و هرچقدر هم که تحت فشار باشم حاضر نیستم بخشی از این بازی باشم و سر تسلیم فرود بیاورم. هرگز اجازه ندادم این احتمال که شاید هیچ‌وقت از زندان آزاد نشوم در ذهنم پررنگ شود. هرگز باور نکردم که حبس ابد یعنی حبس تا پایان عمر. هرگز باور نکردم که پشت این میله‌ها خواهم مرد. شاید آینده را انکار می‌کردم چون ناخوشایندتر از آن بود که بخواهم ذهنم را مشغولش کنم. اما همیشه می‌دانستم روزی دوباره سبزه‌ها را زیر پاهایم حس خواهم کرد و مرد آزادی خواهم بود که زیر آفتاب قدم می‌زند.»

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید»
کتاب «من سرگذشتِ یأسم و امید» به‌انتخاب و ترجمۀ آزاده کامیار، همراه با مقدمه‌ای از مترجم، در نشر خوب منتشر شده است.
آزاده کامیار، متولد 1359، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «آخرین قصه‌گوی زمین»، «پسری که کلمه جمع می‌کرد»، «خودت باش!»، «خوشحالی یک روباه است»، «گاندی: رؤیایی برای هند»، «یک دوست مثل هیولا»، «آرزوی بزرگ یک ابر کوچک» و «دوئتی برای یک صدا» اشاره کرد.