کتاب «عصر اطلاعات» اثر مانوئل کاستلز
اينترنت چگونه ما و جهان ما را دگرگون کرده است؟ کتاب سهجلدي «عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه، فرهنگ»، با عنوان اصلي The Information Age: Economy, Society and Culture، پاسخيست مفصل به اين پرسش.
مانوئل کاستلز در کتاب «عصر اطلاعات» تأثير فناوري اطلاعات و پديد آمدن و گسترش فضاي مجازي و جامع? شبکهاي را بر ساحتهاي گوناگون زندگي انسان بررسي و تحليل کرده است.
کتاب «عصر اطلاعات» يک پژوهش مفصل دربار? دوران پساصنعتي و چگونگي برآمدن اين دوران و ويژگيهاي آن است. نشري? «وال استريت ژورنال» دربار? اين کتاب مينويسد: «آدام اسميت کارآمدي سرمايهداري را توضيح داد و کارل مارکس ناکارآمدي آن را. اکنون مانوئل کاستلز روابط اجتماعي و اقتصادي عصر اطلاعات را نمايان کرده است.»
نشري? «فايننشال تايمز» هم دربار? اهميت کتاب «عصر اطلاعات» چنين نوشته است: «اين کتاب در کمک به فهم ما از اقتصاد اطلاعاتي جهاني در روزگار حاضر و جايگاهمان در آن سهم عمدهاي دارد.»
همچنين آنتوني گيدنز، جامعهشناس مطرح و سرشناس، کتاب «عصر اطلاعات» را اثري مرجع معرفي کرده و دربار? آن گفته است: «امروزه در دوران دگرديسي عظيم و حيرتانگيزي زندگي ميکنيم که چهبسا نشانگر گذار به عهد پساصنعتي باشد. اما چرا خبري از آثار مهم جامعهشناسي که نقش? اين گذار را ترسيم کنند نيست؟ اهميت اثر چندجلدي مانوئل کاستلز، که در آن ميکوشد تا پوياييهاي اجتماعي و اقتصادي عصر اطلاعات را ترسيم کند... [اين است که] مرجعي اساسي براي ساليان آينده است.»
مروري بر کتاب «عصر اطلاعات»
چنانکه احد عليقليان در مقدمهاش بر ترجم? فارسي ويراست دوم کتاب «عصر اطلاعات» اشاره کرده است، اين کتاب، جامعترين تحليلي است که از عصر اطلاعات و جامع? شبکهاي و تأثيرات انقلاب فناوري اطلاعات بر اقتصاد و جامعه و فرهنگ ارائه شده است.
مانوئل کاستلز در کتاب «عصر اطلاعات» دنياي پساصنعتي و عصر فناوري اطلاعات را از وجوه گوناگون مورد بررسي و تحليل قرار ميدهد. کتاب «عصر اطلاعات» تصويري چندوجهي و موشکافانه از جهاني عرضه ميکند که تحت سيطر? امپراتوري اينترنت و فضاي مجازي و نظام شبکهاي و فناوري اطلاعات درآمده و اينترنت آن را از بنيان دگرگون کرده است. کاستلز در کتاب «عصر اطلاعات» جنبههاي اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي اين دگرگوني را نشان ميدهد و همچنين از بحرانهايي سخن ميگويد که عصر فناوري اطلاعات در نظام جهان و سازوکار ادار? آن پديد آورده است.
در جلد اول کتاب «عصر اطلاعات»، با عنوان «ظهور جامع? شبکهاي»، به سرآغاز پيدايش جامع? شبکهاي پرداخته شده و تحليلي از تحولات اجتماعي و اقتصادياي که ريشه در اينترنت و اقتصاد نوين دارند، ارائه شده است. کاستلز در اين مجلد از کتاب «عصر اطلاعات» از جريان لحظهاي تبادل اطلاعات و سرمايه و ارتباطات فرهنگي بهعنوان ويژگي اصلي اقتصاد جهاني سخن ميگويد و تأثير اين جريانها بر توليد و مصرف را مورد بررسي قرار ميدهد.
جلد اول کتاب «عصر اطلاعات» نشان ميدهد که شبکهها چگونه فرهنگهايي متمايز را نمايندگي و خلق ميکنند و از مرزهاي قوانين ملي کشورها و دولت - ملتها فراتر ميروند. در اين جلد، از کنترلي جديد سخن ميرود که مديران جريان اطلاعات و آنها که سررشتههاي اين جريان را در دست دارند بر شهروندان اعمال ميکنند و از رسانه بهعنوان ميدان اصلي سياست در اين عصر نوين.
جلد اول کتاب «عصر اطلاعات» از پيشگفتار نويسنده بر ويراست دوم اين کتاب، مقدمهاي با عنوان «شبکه و خويشتن ما»، هفت بخش و يک بخش نتيجهگيري، با عنوان «جامع? شبکهاي»، تشکيل شده است.
بخشهاي هفتگان? جلد اول کتاب «عصر اطلاعات» عبارتند از: «انقلاب فناوري اطلاعات»، «اقتصاد نو: اطلاعاتگرايي، جهاني شدن، شبکهسازي»، «بنگاه شبکهاي: فرهنگ و نهادها و سازمانهاي اقتصاد اطلاعاتي»، «دگرگوني کار و اشتغال: کارکنان شبکهها، بيکاران و کارکنان شناور»، «فرهنگ مجاز واقعي: يکپارچگي ارتباطات الکترونيک، پايان عصر مخاطبان گسترده، و ظهور شبکههاي دوسويه»، «فضاي جريانها» و «کران? ابد: زمان بيزمان».
در جلد دوم کتاب «عصر اطلاعات»، با عنوان «قدرت هويت»، به موضوع هويت، بهعنوان يکي از ارکان اصلي برسازند? سازمان اجتماعي، پرداخته شده است. نويسنده در اين مجلد از کتاب «عصر اطلاعات» اهميت هويتهاي فرهنگي و مذهبي و ملي و نقش عمدهشان در معنادهي به زندگي مردم را مورد بررسي و تحليل قرار ميدهد و از تأثيرات هويتهاي پيشگفته بر جنبشهاي اجتماعي سخن ميگويد.
همچنين در ويراستِ دوم جلد دوم کتاب «عصر اطلاعات» از رويدادهاي مهم اجتماعي و سياسياي نظير ظهور القاعده و گروههاي تروريستِ بنيادگرا و جنگ عراق و سياستِ هراسي که جرج بوش طراح آن بود و نيز از نقش اينترنت در جنبشهاي اجتماعي عدالتخواهان? جهاني سخن رفته است.
در اين جلد از کتاب «عصر اطلاعات» همچنين به اين موضوع پرداخته شده که چگونه در عصر اطلاعات، دولت – ملت به دولت شبکهاي دگرديسي يافته و نمايندگي سياسي چگونه به احکام سياست رسانهاي گردن نهاده است.
جلد دوم کتاب «عصر اطلاعات» از پيشگفتارهاي نويسنده بر ويراست دوم و نيز چاپ سال 2003 اين کتاب، مقدمهاي با عنوان «جهان ما، زندگي ما»، شش بخش، يک بخش نتيجهگيري، با عنوان «تغيير اجتماعي در جامع? شبکهاي»، و بخشي هم با عنوان «پيوست روششناسي» تشکيل شده است.
بخشهاي ششگان? جلد دوم کتاب «عصر اطلاعات» عبارتند از: «بهشتهاي اشتراکي: هويت و معنا در جامع? شبکهاي»، «روي ديگر زمين: جنبشهاي اجتماعي در برابر نظم جهاني نو»، «سبز شدن خويشتن ما: جنبش محيط زيست»، «پايان پدرسالاري: جنبشهاي اجتماعي و خانواده و جنسيت در عصر اطلاعات»، «جهاني شدن، تعيين هويت و دولت: دولت بيقدرت يا دولت شبکهاي؟» و «سياست اطلاعاتي و بحران دموکراسي».
جلد سوم و پاياني کتاب «عصر اطلاعات» هم، با عنوان «پايان هزاره»، به بحران گذار از جامع? صنعتي به جامع? شبکهاي و نمودهاي اين بحران ميپردازد. در اين مجلد از کتاب «عصر اطلاعات» از موضوعاتي چون تأثيرِ گذار به جامع? شبکهاي بر فروپاشي شوروي و نابرابري اجتماعي برآمده از جامع? شبکهايِ تحت سيطر? نظام سرمايهداري سخن ميرود.
جلد سوم کتاب «عصر اطلاعات» از پيشگفتار ويراست دوم اين کتاب، مقدمهاي با عنوان «زمان تغيير»، پنج بخش و يک بخش نتيجهگيري، با عنوان «جهانمان را شناختن»، تشکيل شده است.
بخشهاي پنجگان? جلد سوم کتاب «عصر اطلاعات» عبارتند از: «بحران دولتسالاري صنعتي و فروپاشي اتحاد شوروي»، «ظهور جهان چهارم: سرمايهداري اطلاعاتي، فقر و حذف اجتماعي»، «پيوند منحط: اقتصاد جنايي جهاني»، «توسعه و بحران در کشورهاي آسيايي حوز? اقيانوس آرام: جهاني شدن و دولت» و «وحدت اروپا: جهاني شدن، هويت و دولت شبکهاي» تشکيل شده است.
دربار? مانوئل کاستلز، نويسند? کتاب «عصر اطلاعات»
مانوئل کاستلز اوليوان (Manuel Castells Oliv?n)، متولد 1942، استاد دانشگاه و جامعهشناس اسپانيايي است. او را بيش از هرچيز بهخاطر کتاب «عصر اطلاعات» ميشناسند. کاستلز پژوهشگر جامع? اطلاعاتي، ارتباطات و جهانيشدن است. او همچنين بين سالهاي 2020 تا 2021 وزير دانشگاهها در اسپانيا بود.
از آثار مانوئل کاستلز ميتوان به کتابهاي «قدرت ارتباطات»، «شبکههاي خشم و اميد: جنبشهاي اجتماعي در عصر اينترنت» و «گسيختگي: بحران ليبرالدموکراسي» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «عصر اطلاعات»
کتاب «عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه، فرهنگ» با ترجمه و مقدم? احد عليقليان در نشر نو منتشر شده است. اين کتاب قبلاً با ترجم? مشترک احد عليقليان و افشين خاکباز در انتشارات طرح نو منتشر شده بود. عليقليان اما در ترجم? دوبار? اين کتاب، ويراست دوم متن اصلي آن را مبنا قرار داده است. در اين ويراست، چنانکه در مقدم? مترجم بر ترجم? فارسي آن اشاره شده، تغييراتي اساسي از جانب نويسنده اعمال شده است.
احد عليقليان، متولد 1338 در تهران، مترجم ايراني است. او داراي ليسانس زبان و ادبيات انگليسي و فوق ليسانس آموزش زبان انگليسي از دانشگاه شيراز است. از عليقليان تاکنون ترجمههاي مختلفي، هم در حوزه ادبيات و هم تاريخ و اقتصاد و علوم اجتماعي و سياسي، منتشر شده است.
از ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «جنايت و مکافات»، «برادران کارامازوف»، «تراژدي مردم: انقلاب روسيه 1924 - 1891»، «اقتصاد خير و شر؛ از گيلگمش تا والاستريت»، «اختراع قوم يهود»، «ما گربه هستيم»، «پايان رابطه» و «دروغگويي: انتخاب اخلاقي در زندگي اجتماعي و فردي» اشاره کرد.
در سال 1388 کتاب ««تراژدي مردم: انقلاب روسيه 1924 - 1891» بهترجم? احد عليقليان بهعنوان کتاب فصل بهار 88 برگزيده شد.
