ماجراهای تن تن 15: تن تن در سرزمین طلای سیاه

کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» اثر هرژه
پانزدهمین کتاب از سِری کتاب‌های «ماجراهای تن‌تن». در کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»، با عنوان اصلی Tintin au pays de lor noir، با تن‌تن، خبرنگارِ مشهورِ مخلوقِ ژرژ رمی، نویسنده و کارتونیستِ بلژیکیِ متخلص به هرژه، همراه می‌شویم و یکی دیگر از ماجراجویی‌های جذاب او را دنبال می‌کنیم.
مجموعه کتاب‌های «ماجراهای تن‌تن» یک مجموعۀ کُمیک‌بوکِ بیست‌وچهارتاییِ کلاسیکِ بسیار محبوب و مشهور است. در این مجموعه، تن‌تن و سگش، میلو، در هر کتاب به جایی از دنیا سفر می‌کنند و ماجراهای معمایی و مهیجی را از سر می‌گذرانند.
اولین کتابِ مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن»، با عنوان «تن‌تن در شوروی»، در سال 1930 منتشر شد. مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن» مجموعه‌ای حادثه‌ای و ماجراجویانه و معمایی با چاشنی طنز است. هرژه در خلق کتاب‌های «ماجراهای تن‌تن» به وقایع و اوضاع سیاسی زمانه‌اش نیز نظر داشته است. تن‌تن در هر یک از کتاب‌های این مجموعه، از جمله در کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»، درگیر معما و حوادثی مهیج می‌شود.
به‌جز تن‌تن و میلو، که شخصیت‌های اصلی و ثابت مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن» هستند، بعضی شخصیت‌های دیگر این مجموعه، از جمله کاپیتان هادوک، هم امروزه جزو شخصیت‌های داستانی فراموش‌نشدنی تاریخ ادبیاتند. شیوه و سبک طراحی و تصویرسازی‌های این مجموعه نیز به شیوه و سبکی تأثیرگذار در خلق کمیک‌بوک بدل شده است.
متن اصلی مجموعه کتاب‌های «ماجراهای تن‌تن» اولین بار بین سال‌های 1930 تا 1976 منتشر شده است.
از مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن» سریال انیمیشن هم ساخته شده است. همچنین استیون اسپیلبرگ در سال 2011 انیمیشن سه‌بعدی «ماجراهای تن‌تن: راز اسب شاخدار» را براساس سه کتابِ این مجموعه و با تلفیق ماجراهای این سه کتاب ساخت. سه کتابِ «ماجراهای تن‌تن» که دستمایۀ اقتباس سینمایی اسپیلبرگ بودند، عبارتند از: «خرچنگ پنجه‌‌طلایی»، «راز اسب شاخدار» و «گنج راکام سرخ‌پوش».
کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»، چنانکه اشاره شد، پانزدهمین کتاب از مجموعۀ بیست‌وچهارگانۀ «ماجراهای تن‌تن» است.
متن اصلی کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» اولین بار در سال 1950 به‌صورت کتاب منتشر شده است. پیش از آن اما این داستان اولین بار به‌صورت دنباله‌دار در روزنامه‌ای بلژیکی به چاپ رسید ولی با حملۀ آلمان به بلژیک در جریان جنگ جهانی دوم و تعطیلی آن روزنامه، چاپ داستان متوقف شد و هرژه بعدها آن را تکمیل و ابتدا به‌صورت سریالی در مجله‌ای کُمیک به نام «تن‌تن» و سپس به‌صورت کتاب منتشرش کرد.

مروری بر کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»
تن‌تن و میلو در کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» به کشوری عربی و نفت‌خیز در خاورمیانه سفر می‌کنند و ما را هم در این سفر با خود همراه می‌کنند.
ماجرای کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» با انفجار عجیب ماشین‌ها آغاز می‌شود. ماشین‌ها در شهر در حال انفجار هستند و کسی هم نمی‌داند دلیلش چیست. همه می‌گویند به‌دلیل کیفیت بنزین است که موتور اتومبیل‌ها منفجر می‌شود. تن‌تن پی این قضیه را می‌گیرد. او به کشتی‌ای که محموله‌های سوخت در آن قرار دارند می‌رود تا ببیند این بنزین‌هایی که باعث انفجار اتومبیل‌ها می‌شوند از کجا آمده‌اند.
در ادامۀ کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» معلوم می‌شود که شخصی به نام باب‌الحر، که صاحب چاه نفت است، این محموله‌های بنزین را صادر می‌کند. تن‌تن دنبال باب‌الحر می‌رود که ببیند او کجاست اما او را پیدا نمی‌کند. به همین دلیل سراغ محمد بن قلیش عزب، امیرِ سرزمینی که به آن سفر کرده، می‌رود تا از قضیۀ باب‌الحر سردرآورد. او می‌فهمد که عبدالله، پسرِ محمد بن قلیش عزب، دزدیده شده است. تن‌تن حین جستجوی عبدالله سرنخ‌هایی پیدا می‌کند. این سرنخ‌ها او را به شخصی به نام دکتر مولر می‌رساند و این‌گونه ماجرای ربوده شدن عبدالله در کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» به ماجرای بنزین و انفجار اتومبیل‌ها پیوند می‌خورد.
بین دکتر مولر و باب‌الحر ارتباطی هست و حین جستجوهای تن‌تن بالاخره رو می‌شود که جریان بنزین و انفجارها از چه قرار بوده است. با خواندن کامل کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» و همراهی با تن‌تن و میلو در منطقه‌ای نفت‌خیز از خاورمیانه، شما هم به راز این معما پی خواهید برد.

دربارۀ هرژه، نویسنده و تصویرگرِ کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»
ژرژ پروسپه رمی (Georges Prosper Remi)، معروف به هرژه (Hergé)، متولد 1907 و درگذشته به‌سال 1983، کارتونیست و نویسندۀ بلژیکی بود. هرژه بیش از هر چیز به خاطر مجموعه کتاب‌های مصوّر «ماجراهای تن‌تن» مشهور است و به‌واسطۀ این مجموعه نام خود را در تاریخ کمیک‌بوک و ادبیات کودک و نوجوان جاودانه کرده است.
کمیک‌بوک‌های «ماجراهای تن‌تن»، با قصه‌های جذاب و شخصیت‌پردازی و نقاشی و تصویرسازی‌های ماهرانه‌شان، نه‌فقط محبوب کودکان و نوجوانان که برای بزرگسالان نیز جذاب و خواندنی‌اند.
هرژه پیشتاز سبک موسوم به «لینیه کلر» در طراحی قصه‌های مصور است که سبکی‌ست که در آن از هاشور استفاده نمی‌شود و مبتنی بر رسم خطوط واضح با ضخامت یکسان و رنگ‌های شفاف است.
کتاب «تن‌تن در شوروی»، که در ایران به نام «فرار از شوروی» هم به چاپ رسیده، چنانکه پیش‌تر نیز اشاره شد، اولین کتاب منتشرشده از «ماجراهای تن‌تن» بود. متن اصلی کتاب «تن‌تن در شوروی» اولین بار بین سال‌های 1929 تا 1930 به‌صورت دنباله‌دار و هفتگی در نشریه‌ای منتشر شد و سپس در سال 1930 به‌صورت کتاب به چاپ رسید.
هرژه، به‌جز مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن»، دو مجموعه کمیک‌بوک معروف دیگر به نام‌های «کوئیک و فلوپکه» و «ماجراهای ژو، زت و ژوکو» را هم خلق کرده است.
شهرت و محبوبیت مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن» برای هرژه به‌قدری بود که او در اواخر عمر، این شهرت را دست‌وپاگیرِ خود می‌دید، چون تن‌تن، با شهرتش، هرژه را مجبور می‌کرد که تنها به او بپردازد و هرژه سالهای زیادی از عمرش را بر سر خلق ماجراهای تن‌تن گذاشت. این احساس فشار از جانب تن‌تن، منبع الهامی برای هرژه شد که نقاشی‌هایی علیه این شخصیتِ خیالیِ مخلوقِ خود خلق کند که یکی از آن‌ها نقاشی‌ای‌ست که در آن تن‌تن، اربابِ هرژه است.
مردم اما تن‌تن را دوست داشتند و هنوز هم دوست دارند. مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن» دستمایه‌ای برای انواع اقتباس‌های تئاتری و رادیویی و تلویزیونی و سینمایی و بازی‌های کامپیوتری بوده است. هرژه همچنین تأثیری چشمگیر بر کمیک‌بوک، مخصوصاً کمیک‌بوک اروپایی، گذاشته است.
محبوبیت و شهرت و اهمیت هرژه در حوزۀ کمیک‌بوک باعث شد که در سال 2009 موزه‌ای در بلژیک به نام او افتتاح شود.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»
کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» با ترجمۀ نادر تکمیل‌همایون در نشر کتاب چ، ناشر کتاب‌های کودک و نوجوانِ خانوادۀ فرهنگی چشمه، منتشر شده است.
نادر تکمیل‌همایون، متولد 1347 در پاریس، فیلمساز، فیلمنامه‌نویس، مترجم، منتقد فیلم و روزنامه‌نگار ایرانی است. او فرزند ناصر تکمیل‌همایون، جامعه‌شناس و مورخ ایرانی، است.
تکمیل‌همایون دارای لیسانس مترجمی و ادبیات فرانسه است. او همچنین در مدرسۀ سینمایی فمیس در فرانسه کارگردانی خوانده است.
تکمیل‌همایون ساخت چهار فیلم کوتاه، از جمله مستندی به نام «ایران: یک انقلاب سینمایی»، و یک فیلم بلند داستانی، به نام «تهرون»، را در کارنامۀ فیلمسازی خود دارد. فیلم «تهرون» او جایزۀ هفتۀ منتقدین جشنوارۀ فیلم ونیز را گرفته است. او همچنین در دورانی که در ایران دانشجو بود، به‌عنوان منتقد فیلم و روزنامه‌نگار، با نشریات سینمایی، از جمله ماهنامۀ فیلم و هفته‌نامۀ سروش، همکاری می‌کرد.
از ترجمه‌های نادر تکمیل‌همایون از مجموعۀ «ماجراهای تن‌تن»، به‌جز کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه»، می‌توان به کتاب‌های «هفت گوی بلورین»، «معبد خورشید»، «ستاره‌ی اسرارآمیز» و «راز اسب شاخدار» و از دیگر ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «مارتین اسکورسیزی»، «استیون اسپیلبرگ»، «آکیرا کوروساوا» و «تمرین فیلمنامه‌نویسی» اشاره کرد.
از کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» ترجمه‌های فارسی دیگری هم موجود است. از جملۀ این ترجمه‌ها می‌توان به ترجمۀ گروه مترجمان نشر رایحۀ اندیشه، منتشرشده با همکاری این انتشارات و مؤسسۀ انتشارات قدیانی، اشاره کرد.
کتاب «تن‌تن در سرزمین طلای سیاه» در سال‌های دور نیز، با ترجمۀ خسرو سمیعی، در انتشارات یونیورسال منتشر شده است.