مانیفست ناکمونیست (علم)

کتاب «مانیفست ناکمونیست» نوشتۀ الکس اسوتسکی و مارک ماس
مانیفستی علیه مانیفست. کتاب «مانیفست ناکمونیست»، با عنوان اصلی The UnCommunist Manifesto، مانیفستی در نقد «مانیفست کمونیست» مارکس و انگلس و علیه آن و علیه مارکسیسم و اقتصاد مارکسیستی است.
الکس اسوتسکی و مارک ماس در کتاب «مانیفست ناکمونیست» یک مانیفست کاپیتالیستی و بازار آزادی در دفاع از رقابت و فردیت و تکثر و اقتصاد بازار آزاد و استقلال فرد از گروه‌ها و طبقات اجتماعی ارائه داده‌اند و از معایب دولت متمرکز و اقتصاد دولتی سخن گفته‌اند.
کتاب «مانیفست ناکمونیست» بیانیه‌ای در دفاع از سرمایه‌داری و اقتصاد بازار آزاد است. این کتاب از اقتصاد سرمایه‌داری و بازار آزاد به‌عنوان شیوه‌ای هماهنگ با طبیعت بشر سخن می‌گوید و مارکسیسم را به‌عنوان ایدئولوژی‌ای که با دسته‌بندی انسان‌ها در گروه‌ها و طبقات، فردیت و استقلال فردی آن‌ها را نادیده می‌گیرد، مورد نقدی جدی قرار می‌دهد.
اسپایک کوهن در توصیف کتاب «مانیفست ناکمونیست» می‌گوید: «الکس اسوتسکی و مارک ماس، مارکس و انگلس را چرخانده و سر و ته کرده‌اند. در "مانیفست ناکمونیست" با بهره‌گیری از دیدگاه‌های فلسفی و مثال‌های تاریخی در دنیای واقعی، ادعای‌شان بسیار روشن است که جدال حقیقی بین طبقاتی که دلبخواهانه "مستکبر" و "مستضعف" نامیده شده‌اند، نیست بلکه میان افراد مستقل برای اثبات خودمختاری‌شان است. هر کسی که دلش می‌خواهد روایت‌ها علیه سرمایه‌داری و حقوق مالکیت را رد و تکذیب کند، بهتر است این کتاب را بخواند.»
متن اصلی کتاب «مانیفست ناکمونیست» اولین بار در سال 2022 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «مانیفست ناکمونیست»
به‌اعتقاد نویسندگان کتاب «مانیفست ناکمونیست» رقابت انسان‌ها با یکدیگر برای کسب استقلال فردی و برکشیدن فردیت خود، جزوی از طبیعت بشر است و تاریخ بشر مبتنی بر تلاش برای هرچه قوی‌تر کردن فردیت است. کتاب «مانیفست ناکمونیست» سرمایه‌داری و اقتصاد بازار آزاد را هماهنگ با همین حالت طبیعی آدمی می‌داند و ایرادها و معایب دولت متمرکز و مداخلۀ دولت در اقتصاد را نشان می‌دهد.
الکس اسوتسکی و مارک ماس در کتاب «مانیفست ناکمونیست» استدلال می‌کنند که تاریخ بشر، تاریخ مبارزه برای استقلال فردی است نه آن‌گونه که مارکس و انگلس در «مانیفست کمونیست» می‌گویند، تاریخ نبرد طبقاتی میان فقیر و غنی و ستمدیده و ستمگر.
کتاب «مانیفست ناکمونیست» فروکاستن انسان در قالب طبقه و گروه و نژاد و نظایر این‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهد چراکه به‌اعتقاد اسوتسکی و ماس، دسته‌بندی انسان در گروه و طبقه و نژاد و... پیچیدگی و تنوع و فردیتِ انسانها را نادیده می‌گیرد و آن‌ها را به عدد و رقم و آمار تقلیل می‌دهد، حال آنکه هر فردِ انسانی با دیگری متفاوت است و هر آدمی حق دارد برای استقلال فردی و بهتر کردن و برکشیدن فردیت خود تلاش کند و وارد میدان رقابت شود و تاریخ را همین رقابت است که ساخته و جلو برده است.
نویسندگان کتاب «مانیفست ناکمونیست»، در نقد گنجاندن افراد در طبقات و گروه‌ها و نژادها و ازلی‌ابدی جلوه دادن این طبقه‌بندی‌ها، استدلال می‌کنند که گروهی از افراد ممکن است در دوره‌ای و موقعیتی به‌دلیل منافعی مشترک گرد هم آیند و یک گروه و طبقه تشکیل دهند و در دوره و موقعیتی دیگر نیز ممکن است افراد همان گروه و طبقه از هم جدا شوند و مقابل یکدیگر قرار گیرند و بنابراین طبقات و گروه‌های اجتماعی تغییر می‌کنند و نمی‌توان افراد را برای همیشه در یک گروه و طبقه گنجاند و تغییری برای این دسته‌بندی قائل نبود.
کتاب «مانیفست ناکمونیست» دولت متمرکز و اقتصاد دولتی و دستوری را منافی خلاقیت و استقلال فردی و شکوفایی توانایی‌های بالقوۀ آدمی برای پیشرفت می‌داند.
در کتاب «مانیفست ناکمونیست» به بیت‌کوین نیز پرداخته شده است. نویسندگان این کتاب معتقدند که بیت‌کوین یک پول غیرسیاسی است که همه دربرابر قواعد آن برابر هستند. آن‌ها بیت‌کوین را ارگانیک‌ترین و قدرتمندترین تجسم عینی سرمایه‌داری در دنیای مدرن می‌دانند.
اگر «مانیفست کمونیست» مارکس و انگلس با شعار «کارگران جهان، متحد شوید!» به پایان می‌رسد، درعوض، شعار پایانی کتاب «مانیفست ناکمونیست» چنین است: «افراد مستقل دنیا! برخیزید و استقلال‌تان را اعلام کنید!»
کتاب «مانیفست ناکمونیست» از مقدمه، بخشی شامل تعاریف اصطلاحات و واژگان مرتبط با مباحث کتاب، چهار فصل و یک مؤخره تشکیل شده است.
فصل‌های چهارگانۀ کتاب «مانیفست ناکمونیست» عبارتند از: «طبقات ایستا علیه طبقات پویا»، «فرد شایسته»، «اشباح مختلفه‌ی سرمایه‌داری» و «موقعیت فرد در رابطه با حکومت».

دربارۀ الکس اسوتسکی و مارک ماس، نویسندگان کتاب «مانیفست ناکمونیست»
الکساندر اسوتسکی (Aleksandar Svetski) کارآفرین و مؤلف و بلاگر است. کار او متمرکز بر بیت‌کوین، اقتصاد، تاریخ و تکنولوژی است. اسوتسکی مؤسس یکی از معتبرترین نشریات بیت‌کوین در جهان است.

مارک ماس (Mark Moss) سخنران، مورخ، معلم و فعال در زمینۀ حفظ حریم خصوصی دیجیتال جهانی و حقوق مربوط به آن است. او نیز، مانند اسوتسکی، در زمینۀ بیت‌کوین فعال است و در این باره برنامه‌هایی را، از جمله در «یوتیوب»، اجرا می‌کند.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «مانیفست ناکمونیست»
کتاب «مانیفست ناکمونیست» با ترجمه و مقدمۀ محمدرضا مردانیان در نشر علم منتشر شده است.
محمدرضا مردانیان مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «یادداشت‌هایی دربابِ چین»، «تخت پروکروستس: جملات قصار فلسفی و کاربردی»، «معماری شادکامی» و «بیشترین کار خیری که از دست‌تان برمی‌آید: چگونه دیگرگزینی کارآمد، زیست اخلاقی را دگرگون کرده است» اشاره کرد.