کتاب «اساطير جهان» بهويرايش ويليام داتي و بهقلم جمعي از نويسندگان
دانشنامهاي جامع و جديد و مصور در شرح و معرفي اسطورههاي ملل مختلف دنيا و تحليل اين اسطورهها. کتاب «اساطير جهان»، با عنوان اصلي The Times World Mythology، ماحصلِ کارِ جمعيِ گروهي از اسطورهشناسان برجسته است.
کتاب «اساطير جهان» دانشنامهاي است شامل مطالبي در معرفي و توضيح و تحليل اسطورههاي گوناگون و متنوع هم? قارهها، همراه با تصاويري رنگي که اين اساطير را بهصورت بصري نيز به خواننده ميشناسانند.
سرويراستار کتاب «اساطير جهان» ويليام داتي، از اسطورهشناسان برجسته، است و فصلهاي مختلف اين کتاب را اسطورهشناسان و مردمشناساني متخصص و کاربلد نوشتهاند.
کتاب «اساطير جهان» هم مرجعي سودمند براي پژوهشگران اسطوره است و هم مخاطبان غيرمتخصص اما علاقهمند به شناخت اساطير را به کار ميآيد. اين کتاب همچنين مرجع و منبع الهامي کارآمد براي نويسندگان و شاعران و هنرمندان است و ميتواند تخيل کساني را که به توليد آثار خلاقه ميپردازند غني و بارور کند.
متن اصلي کتاب «اساطير جهان» اولين بار در سال 2002 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «اساطير جهان»
يکي از ويژگيهاي شاخص کتاب «اساطير جهان» رويکرد تحليلي آن به اساطير است. در اين کتاب، در کنار نقل داستان هر اسطوره، به تحليل آن اسطوره نيز پرداخته شده است.
کتاب «اساطير جهان» اسطورههاي انواعواقسام ملل دنيا را، از ايران گرفته تا مصر و چين و هند و بينالنهرين و يونان و اروپاي شمالي و...، دربرميگيرد و بنابراين مرجعي جامع و متنوع است.
کتاب «اساطير جهان» با ديباچهاي بهقلم ويليام داتي، سرويراستار کتاب، آغاز ميشود و آنگاه اساطير جهان، طبق دستهبندي و براساس کشور يا منطق? جغرافيايي يا قاره، معرفي و تحليل ميشوند.
با کتاب «اساطير جهان» به قلمرو گسترد? فرهنگ و تخيل و آيين سفر ميکنيم و ملل گوناگون جهان را از خلال اسطورههايشان ميشناسيم و درمييابيم جوامع کهن چگونه دربار? جهان و سازوکار آن و نيز مفاهيم بنياديني چون خلقت جهان و تولد و زندگي و مرگ ميانديشيدهاند.
گروه نويسندگان کتاب «اساطير جهان» عبارتند از: ويليام گ. داتي، لورن اوئرباخ، نورمن بانکرافت – هانت، ميراندا بروس – ميتفورد، ري دانينگ، جيمز ه. گرِيسن، استفن هاج، مارک نوتال، جيمز ريردَن، نيکلاس جي. ساندرز، تادئوس اسکوروپسکي، راشل استورم، جيمز ف. واينر و رُي ويليس.
در بخشي از مقدم? ويليام داتي بر کتاب «اساطير جهان»، دربار? تأثير اساطير بر ساحتهاي گوناگون فرهنگ، ميخوانيد: «هنرهاي ما سرشار از شاهکارهاي الهامگرفته از اساطيرند، از جمله در موسيقي و هنرهاي گرافيک و تجسمي. تنها در نظر آوريد مضامين و شخصيتهاي اساطيري را در تقدّس بهار اثر استراوينسکي، نگار? غولآساي دلهره اثر گويا، طراحيهاي شهوتگون? ورزا اثر پيکاسو که يادآور مينوتورها (جانوران نيمهانساني در اساطير يونان. م.) است، يا نمايشنامههاي ادوارد آلبي. اخيراً در موسيقي پاپ، پُل وينتر کُنسورت آلبوم ايکاروس، و ديويد بيرن آلبومي به نام جنگل را با مضاميني برگرفته از حماس? گيلگمش پديد آوردند. دربار? سينما بايد يادآور شوم که ما بهسختي کوشيدهايم که فيلم هرکول، و فيلمهاي والتديسني و تلويزيون را، که تقريباً هرساله فيلمهايي با مضامين برجست? اساطيري ميسازند، ناديده بگيريم. در سال 2001، فيلمي برند? چهار جايز? اسکار ساخت? انگ لي به نام ببرِ خيزان، اژدهاي پنهان نشان داد که سينماي انيميشن با شگرد برتر چقدر به گونهاي نمايشي ميتواند سنّت اساطيري کونگفو را روي صحنه ببرد (که در بسياري از فيلمهاي هنرهاي رزمي هُنگکنگ تکرار ميشود). داستانهاي علمي – تخيلي بسياري از اسطورهها را بازگو ميکنند و حتي رُمانهايي تخيلي از جودي لين ناي هست که با اساطير آغاز ميشود.
گاهي ديده شده که مردم همانقدر که به فرهنگ توجه دارند، به اساطير نيز همچون فرآورد? ذهنيِ عصر جديد، علاقه نشان دادهاند، بهويژه آن دسته از افراد که به موضوعات عرفاني، آموزشهاي سرخپوستان بومي امريکا يا بوميان استراليا، فرهنگهاي باستان، نمادگرايي سِلتي، ستارهشناسي، فالگيري و غيره علاقهمندند. آثار زيگموند فرويد و کارل گوستاو يونگ بارها به خاطر سنّت و چشماندازهاي اساطيريشان زيرورو شده است. "فراگيريِ بيان اسطور? فردي" يا "تشخيص قهرمان زنِ درون" باعث شده که کتابهاي عام روانشناسي رواج يابند و کتابهاي آموزشي متعددي در اينباره منتشر شده است.»
دربار? ويليام داتي، سرويراستار کتاب «اساطير جهان»
ويليام گ. داتي (William G. Doty)، متولد 1939 و درگذشته به سال 2017، اسطورهپژوه، تاريخپژوه، استاد دانشگاه، مربي مطالعات ديني، دانشمند، مؤلف، ويراستار، مترجم و سخنران امريکايي بود. او بيش از هرچيز بهخاطر مطالعاتش در زمين? اسطوره مشهور است.
آثار داتي از اسطورهشناسي تا نقد هنري، روانشناسي، انسانشناسي و نقد ادبي را دربرميگيرند.
از آثار ويليام داتي ميتوان به کتابهاي «اسطورههاي نرينگي» و «اسطورهشناسي: بررسي اسطورهها و آيينها» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «اساطير جهان»
کتاب «اساطير جهان» با ترجم? ابوالقاسم اسماعيلپور، همراه با يادداشتي کوتاه از مترجم، در نشر چرخ، ناشر کتابهاي علوم انساني خانواد? فرهنگي چشمه، منتشر شده است.
ابوالقاسم اسماعيلپور مطلق، متولد 1333 در بابل، اسطورهشناس و پژوهشگر اسطورههاي ايراني و ايرانشناسي و مترجم ايراني و استاد دانشگاه شهيد بهشتي در رشت? فرهنگ و زبانهاي باستاني است. او داراي ليسانس زبان و ادبيات انگليسي و دکتراي فرهنگ و زبانهاي باستاني از دانشگاه تهران است. از جمله افراد صاحبنامي که استاد او بودهاند ميتوان به مهرداد بهار، احمد تفضلي، ژاله آموزگار، عبدالحسين زرينکوب و محمدرضا شفيعي کدکني اشاره کرد.
اسماعيلپور مدتي استاد دانشگاه مطالعات بينالمللي شانگهاي بوده و چندي هم در دانشگاه دولتي مسکو تدريس کرده است.
از آثار تأليفي ابوالقاسم اسماعيلپور ميتوان به کتابهاي «اسطورهي آفرينش در کيش ماني»، «اسطوره، ادبيات و هنر» و «شعر و شهود» و از ترجمههايش ميتوان به «رؤياها»، «دانشنامه اساطير جهان» و «ضمير پنهان (نفس نامکشوف)» اشاره کرد.
اسماعيلپور در سرودن شعر هم دستي دارد و از او دفتر شعري با عنوان «بر بال پروانهها» منتشر شده است.
