فرقه خودبینان

رمان «فرقۀ خودبینان» اثر اریک امانوئل اشمیت
داستان معما و رمز و رازی که تصادفاً از دل ملال و سکون سر برمی‌کُند. رمان «فرقۀ خودبینان»، با عنوان اصلی La Secte des égoïstes، رمانی با حال‌وهوایی بورخسی است که ما را با خود از دنیای معاصر و از درون کتابخانه و انبوه کتاب‌ها به جهانی وهم‌آلود و پر از راز و رمز و معما در اعصار قدیم می‌برد و متفکر و مؤلفی خیالی را به‌مثابۀ یک شخصیت واقعی به ما می‌نمایاند.
اریک امانوئل اشمیت در رمان «فرقۀ خودبینان» دری از تحقیقات کتابخانه‌ای و آکادمیک به تخیل می‌گشاید و ماجرای یک تحقیق دانشگاهی ملال‌آور را به معما و جستجویی پلیسی می‌کشاند.
رمان «فرقۀ خودبینان» بیانگر تازگی و شگفتی و هیجانی است که از پسِ دمی بیگانگی با آن‌چه به تکرار و عادتی هرروزه بدل شده است نمایان می‌شود.
متن اصلی رمان «فرقۀ خودبینان» اولین بار در سال 1994 منتشر شده است.

مروری بر رمان «فرقۀ خودبینان»
راوی و شخصیت اصلی رمان «فرقۀ خودبینان» محققی است که یکباره از کارش دلزده و ملول می‌شود و خود را با کاری که هرروز انجام می‌دهد بیگانه می‌یابد. او یک پژوهشگر زبان‌شناسیِ قرون وسطی است و کارش نه برای دیگران جذابیتی دارد و نه برای خودش. در همین گیرودار و درست در لحظۀ احساس بی‌زاریِ راوی رمان «فرقۀ خودبینان» از کار هرروزه‌اش است که یک‌باره چیز تازه‌ای از لابه‌لای گردوخاک قرون بر او پدیدار می‌شود و جانی تازه در او می‌دمد و هیجانی به زندگی و کار یکنواختش می‌دهد.
درواقع همه‌چیز در رمان «فرقۀ خودبینان» از لحظه‌ای شروع می‌شود که راوی رمان تصمیم می‌گیرد قانون پژوهشگران را نقض کند و نه به‌قصد تحقیق و پژوهش بلکه همین‌طور الکی و صرفاً برای لذت چیزی بخواند؛ چیزی که راوی، بنا به قانون پژوهشگران، آن را تبهکاری می‌داند و تصمیم می‌گیرد به این تبهکاری تن بدهد و همین دری تازه را به‌ روی او می‌گشاید؛ دری به جهانی متفاوت و غریب و رمزآلود در دل اعصار گذشته. حالا تحقیق برای راوی رمان «فرقۀ خودبینان» معنایی متفاوت با معنای متداولِ آکادمیکِ آن یافته است. او به قلمرو جستجویی پلیسی وارد شده است.
شخصیت اصلی رمان «فرقۀ خودبینان»، دلزده از ملالِ پژوهشی کسالت‌بار و غیرجذاب، به‌تصادف کشویی از کشوهای برگه‌دان‌های کتابخانۀ ملی پاریس را می‌گشاید و یک فیش را اتفاقی از کشو درمی‌آورد و فقط با نگاه‌کردن به شماره‌اش از کتابدار درخواست می‌کند کتابی را که شماره‌اش در فیش ثبت شده است برایش بیاورد. کتابی‌ست به نام «فرهنگ‌نامۀ وطن‌پرستی» از مؤلفی به نام فوستل دِهویر. کتاب در اواخر قرن هجدهم چاپ شده است. راوی این کتاب را نمی‌شناسد و چیزی از آن نشنیده است. صفحه‌ای از کتاب را باز می‌کند و بالای صفحه مدخلی می‌بیند دربارۀ متفکری به نام گاسپار لانگنهارت که بنیانگذار فرقه‌ای به نام «فرقۀ خودبینان» بوده و کتابی به نام «جستار در مابعدالطبیعه‌ای جدید» را نوشته است. راوی یک‌باره از خواندن این مدخل به نشاط می‌آید. دنبال کتاب «جستار در مابعدالطبیعه‌ای جدید» گاسپار لانگنهارت، متفکری که تازه با نام او آشنا و از وجودش باخبر شده، می‌گردد و می‌خواهد دربارۀ نویسندۀ آن بیشتر بداند اما هیچ‌‌چیز، نه از او و نه درباره‌اش، نمی‌یابد. درواقع، چنانکه از جستجوی بیشتر شخصیت اصلی رمان «فرقۀ خودبینان» بر او معلوم می‌شود، از قرن هجدهم میلادی به‌بعد نام و نشان گاسپار لانگنهارت یکباره به‌طرز مشکوکی محو شده و از آن پس هیچ رد و نشانی از او یافت نمی‌شود. این متفکر که بوده و چرا یکباره نام و نشانش ناپدید شده است و قضیۀ فرقۀ خودبینان، که او بنیانگذارش بوده، چیست؟ آیا چنین شخصی و چنین فرقه‌ای واقعاً وجود داشته است؟ این پرسش‌ها ذهن شخصیت اصلی رمان «فرقۀ خودبینان» را به خود مشغول می‌کند و او جستجویی را آغاز می‌کند که واقعیت را به عرصۀ وهم و ابهام و رمز و راز می‌کشاند و شخصیت اصلی رمان را از جهان محدودش جاکن و وارد هزارتویی وهمناک و مهیج و رازآلود می‌کند و او را با مسائلی فلسفی درگیر می‌سازد.

دربارۀ اریک امانوئل اشمیت، نویسندۀ رمان «فرقۀ خودبینان»
اریک امانوئل اشمیت (Eric-Emmanuel Schmitt)، متولد 1960، نویسندۀ فرانسوی – بلژیکی است. اشمیت یکی از محبوب‌ترین و پرمخاطب‌ترین نویسندگان فرانسوی‌زبان معاصر در جهان است. او در حوزه‌های مختلف، از داستان و نمایشنامه گرفته تا آثار غیرداستانی و...، قلم زده است و همچنین عرصه‌های دیگری از فعالیت هنری، نظیر فیلمسازی، را نیز آزموده است.
عشق، روابط و مناسبات انسانی، دین و مفاهیم مذهبی و اخلاقی، عرفان، مرز و هویت از جمله مضامینی هستند که اشمیت در آثارش به آن‌ها پرداخته است.
از آثار اریک امانوئل اشمیت می‌توان به کتاب‌های «فلیکس و سرچشمه‌ی اسرار»، «مردِ خیلی راحت: یک چالش با احساس»، «خاطرات عشق از دست رفته»، «آدولف ه. دو زندگی»، «انجیل‌های من»، «عشق‌لرزه»، «خیانت اینشتین»، «مهمان‌سرای دو دنیا»، «خرده‌جنایت‌های زناشوهری»، «سگ»، «و بعدها کودکی خواهم بود»، «زن در آینه»، «اکسیر عشق»، «اولیس از بغداد» و «موسیو ابراهیم» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی رمان «فرقۀ خودبینان»
رمان «فرقۀ خودبینان» با ترجمۀ سیامند زندی در نشر نو منتشر شده است.
سیامند زندی، متولد 1337، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب «زنی در برلین» اشاره کرد.