مردی بدون نقشه

معرفی رمان مردی بدون نقشه

یک رمان پلیسی اگزیستانسیالیستی و پست‌مدرن. کتاب مردی بدون نقشه، با عنوان اصلی 燃え尽きた地図 و عنوان انگلیسی The Ruined Map، رمانی از کوبو آبه، نویسندۀ مطرح ژاپنی، دربارۀ موضوعاتی چون هویت و بحران وجودی است.
از مردی بدون نقشه به‌عنوان پیش‌درآمد رمان‌هایی چون «سه‌گانه‌ی نیویورک» پل استر و «تعقیب گوسفند وحشی» هاروکی موراکامی یاد شده است. این رمان دستمایۀ اقتباس سینمایی هم قرار گرفته است.
متن اصلی کتاب مردی بدون نقشه اولین بار در سال 1967 منتشر شده است.

دربارۀ رمان مردی بدون نقشه

کوبو آبه در مردی بدون نقشه مؤلفه‌های رمان پلیسی نوآر را به خدمت گرفته و یک رمان پلیسی پست‌مدرن دربارۀ موضوعاتی چون ازخودبیگانگی، بحران هویت، بحران وجودی و سرگشتگی خلق کرده است.
داستان کتاب مردی بدون نقشه کوبوآبه دربارۀ کارآگاهی‌ست که زنی او را استخدام کرده تا شوهر گمشده‌اش را پیدا کند. به کارآگاه نقشه‌ای داده می‌شود که ظاهراً قرار است راهنما و کمک‌کار او برای یافتن سرنخ‌هایی مربوط به مرد گمشده باشد. نقشه اما بیشتر به سردرگمی کارآگاه می‌انجامد و او را با بحران وجودی و بحران هویت درگیر می‌کند. این‌گونه است که رمان پلیسی کوبو آبه تبدیل به یک رمان فلسفی و اگزیستانسیالیستی می‌شود.
مردی بدون نقشه با ترجمۀ فردین توسلیان در انتشارات کتاب فانوس منتشر شده است.

بخشی از رمان مردی بدون نقشه

«ناگهان خیابان پهن شد و به شاهراهی پیاده‌رودار رسید. چراغ‌‌های پای شیب روشن بود اما تقریباً ده متر آن طرف‌تر هنوز روشنی روز وجود داشت. با این‌همه به هر کجا که نگاه می‌کردم برهوت بود و وحشت وصف‌ناپذیری وجودم را تسخیر کرده بود. گویی در دام منظره‌ای گرفتار شده بودم که نقاشش از سر غفلت آدمی به آن اضافه نکرده بود. از آنجا که آدمی در کار نبود قاعدتاً ماشینی هم به چشم نمی‌آمد. با وجود این، اثر موجودات زنده در خیابان دیده می‌شد. مثلاً ته‌سیگاری کنار پیاده‌رو بود. امتداد خاکستر نشان می‌داد که همین چند ثانیه پیش به زمین پرتاب شده است.
ابتدا به راست دویدم. ورودی مترو را می‌دیدم و حس می‌کردم که قلب شهر در همان سوست. بی‌تردید تقاطع و چراغ راهنمایی‌اش مرکز شهر محسوب می‌شد؛ یک ساختمان بیمه، یک کتاب‌فروشی و چند دکه‌ی اغذیه‌فروشی هم دیده می‌شد. درِ تمام‌شان باز بود و ظاهراً اجناس‌شان چشم‌به‌راه مشتری بودند اما نه خریداری دیده می‌شد و نه فروشنده‌ای. چراغ سبز زرد شد، سپس قرمز شد و دوباره به رنگ سبز درآمد اما از حرکت و توقف ماشین‌ها خبری نبود. با این‌همه مثل همیشه بوی دود در هوا حس می‌شد. انگار آدم‌ها و ماشین‌ها همان دم پیش پای من ناپدید شده بودند.
به ورودی مترو نگاهی انداختم. سکوت مرگ‌بار بازگشته بود. حتی جریان هوای جاری در تونل هم بی‌صدا بود. اغذیه‌فروشی‌ای در نزدیکی‌ام بود. از در نیمه‌بازش نگاهی به داخل انداختم. مشتری‌ای نداشت اما خوراکِ کاری دست‌نخورده‌ای روی میز بود که هنوز از ظرفش بخار بلند می‌شد. دوباره دویدم. دوان‌دوان به نزدیکی شیب برگشتم. ایستادم و نگاهی به بالا انداختم. وقتی مطمئن شدم که منظره‌ی پشت پیچ را به یاد نخواهم آورد داد کشیدم، ابتدا با صدایی ضعیف و بعد با صدایی بلندتر. صدا در منظره‌ی خشک و خالی ذوب شد و فرو رفت، دریغ از پژواکی بی‌جان.»

دربارۀ کوبو آبه، نویسندۀ رمان مردی بدون نقشه

کوبو آبه (安部 公房)، متولد 1924 و درگذشته به سال 1993، نویسنده و شاعر اهل ژاپن بود. او از چهره‌های پیشرو ادبیات بعد از جنگ ژاپن به‌حساب می‌آید.
بحران هویت از مضامین اصلی آثار کوبو آبه است. آبه در آثارش واقعیت را به موقعیت‌ها و فضاهایی سوررئال و کابوس‌وار می‌کشاند و از این جهت او را با کافکا مقایسه کرده‌اند.
کوبو آبه جوایز مختلفی را به‌خاطر آثارش دریافت کرد که از آن جمله می‌توان به جایزۀ آکوتاگاوا، مهمترین جایزۀ ادبی ژاپن، اشاره کرد. شهرت او بیش از هرچیز به‌خاطر رمان «زن در ریگ روان» است. رمان‌های «کشتی ساکورا» و «مرد جعبه‌ای» از دیگر آثار کوبو آبه هستند. از او به‌جز آثار داستانی، شعر و نمایشنامه و جُستار هم منتشر شده است.

رمان مردی بدون نقشه برای چه مخاطبانی مناسب است؟

خواندن مردی بدون نقشه را به همۀ داستان‌خوان‌ها، خصوصاً علاقه‌مندان ادبیات داستانی ژاپن و دوستداران داستان پست‌‌مدرن، پیشنهاد می‌کنیم.