ظهور انسان خردمند
تکامل تفکر امروزی

کتاب «ظهور انسان خردمند» نوشتۀ فردریک ال. کولیج و تامس وین
یک پژوهش جذاب و مهیج درباب چگونگی شکل‌گیری و تکامل تفکر امروزی انسان خردمند. کتاب «ظهور انسان خردمند: تکامل تفکر امروزی»، با عنوان اصلی The Rise of Homo sapiens: The Evolution of Modern Thinking، کندوکاوی‌ست عصب‌روانشناختی و باستان‌شناختی در منشاء ذهن امروزی انسان، از طریق دنبال‌کردن این ذهن از بدو پیدایش اجداد انسان و خودِ انسان و ردگیری چگونگی تکامل مغز، براساس یافته‌های عصب‌شناختی و باستان‌شناختی.
کتاب «ظهور انسان خردمند» نقطۀ تلاقی علوم شناختی و باستان‌شناسی است و ارتباط میان این دو را نمایان می‌کند. این کتاب به ما می‌گوید که پژوهش‌های باستان‌شناختی چه رازهایی را از عملکرد اجرایی مغز آشکار کرده‌اند و چگونه، در پیوند با عصب‌شناسی و علوم شناختی، اسباب شناخت رَوَند شکل‌گیری و تکامل تفکر امروزی آدمی را فراهم کرده‌اند.
کتاب «ظهور انسان خردمند» سفری‌ست مهیج در تاریخ انسان و رابطۀ این تاریخ با تاریخ تکامل مغز؛ سفری که ما را به سرچشمۀ پیدایش تفکر امروزی انسان می‌برد و به ما می‌گوید که اندیشیدن به‌شیوۀ امروزی ریشه در کجا دارد.
متن اصلی کتاب «ظهور انسان خردمند» اولین بار در سال 2009 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «ظهور انسان خردمند»
فردریک ال. کولیج و تامس وین در کتاب «ظهور انسان خردمند» پژوهش خود دربارۀ شکل‌گیری و تکامل تفکر امروزی انسان خردمند را بر الگوی «حافظۀ فعال» آلن بدلی، روانشناس تجربی، و نیز برپایۀ شواهد باستان‌شناسی بنا کرده‌اند.
کتاب «ظهور انسان خردمند» کتابی‌ست که، با استناد به نظریۀ حافظۀ فعال و یافته‌های باستان‌شناسی، به بررسی ریشه‌های تفکر امروزی می‌پردازد و ذهن انسان امروز را، برمبنای تکامل مغز انسان، مورد بررسی‌ای عصب‌روانشناختی قرار می‌دهد.
نقطۀ تمرکز کتاب «ظهور انسان خردمند»، در بررسی ریشه‌های تفکر امروزی، توانایی استدلال اجرایی در انسان و رابطۀ آن با عملکرد مغز است. در این کتاب، تاریخ انسان و تکامل او از دریچۀ تحول و تکامل سیستم مغز انسان مورد بررسی قرار می‌گیرد تا دریابیم چه فعل‌وانفعالاتی در مغز آدمی باعث شد که انسان بتواند بر سایر موجودات غلبه کند و به پیشرفت‌هایی چشمگیر دست یابد.
کتاب «ظهور انسان خردمند» ماحصل پژوهش‌های عصب‌شناختی و باستان‌شناختی است. این کتاب، براساس یافته‌های عصب‌شناختی و باستان‌شناختی، به ما می‌گوید که تفکر امروزی چگونه پدیدار شد و ماحصل چه تحولی بود و تکامل شناختی انسان چگونه آغاز شد و چه مسیری را طی کرد تا تفکر امروزی را رقم زد.
کتاب «ظهور انسان خردمند» از یازده فصل تشکیل شده است. فصل نخست کتاب شامل مقدمه است. فصل‌های بعدی کتاب «ظهور انسان خردمند» عبارتند از: «مغز»، «حافظۀ فعال»، «تکامل مغز»، «نخستی‌ها»، «هومینین‌های اولیه»، «انسان راست‌قامت؛ ناریوکوتوم»، «اولین جهش بزرگ در شناخت»، «انسان هایدلبرگی و آغاز تفکر امروزی»، «ظهور و انقراض نئاندرتال‌ها» و «حافظۀ فعال پیشرفته و تکامل تفکر امروزی».
در بخشی از کتاب «ظهور انسان خردمند» می‌خوانید: «انسان در چه مقطعی عملکردهای مغز را تشخیص داده است؟ شواهد مستقیم احتمالی انسان‌شناختی از تشخیص ارتباط مغز – رفتار از یک فرآیند جراحی به‌دست آمده‌اند، که ایجاد عمدی سوراخی در جمجمۀ فرد زنده است. بعضی جمجمه‌های سوراخ‌شدۀ اروپایی با قدمتی بیش از ده هزار سال و همچنین در امریکای جنوبی جمجمه‌های سوراخ‌شده‌ای با قدمتی حدود سه هزار سال کشف شده‌اند. ازآنجاکه فردی که جمجمه‌اش سوراخ شده در بسیاری از موارد بهبود یافته است، حدس می‌زنیم که عمل عمداً و با دقت انجام شده است. ازآنجاکه در مکتوبات اولیۀ بسیاری از تمدن‌های باستانی جهان، [عملکرد] مغز و رفتارهای غیرطبیعی را به ارواح و شیاطین نسبت می‌دادند، تصور بر این بوده که سوراخ‌کردن مغز ممکن است شیاطین یا ارواح شیطانی را فراری دهد. همچنین ممکن است از سوراخ‌کردن مغز برای درمان سردردها، صرع یا آسیب‌های شدید مغزی استفاده شده باشد.
اولین شواهد مکتوب تحقیقاتی مربوط به رابطۀ بین مغز و رفتار از مصریان باستان باقی مانده که به خط هیروگلیف با جوهر بر روی پاپیروس نوشته شده و قدمت آن به پنج هزار سال پیش می‌رسد. دانش مصریان دربارۀ مغز را می‌توان از پاپیروس جراحی ادوین اسمیت امریکایی، ماجراجو و فروشندۀ مصنوعات باستانی به‌دست آورد که در سال 1862 این پاپیروس را در مصر خریداری کرد. دربارۀ منشأ این پاپیروس تنها می‌توان حدس‌هایی زد. به نظر می‌رسد این مکتوب حدود 3700 سال پیش به همراه آخرین صاحب آن دفن شده و در قرن نوزدهم به‌دست غارتگران قبر افتاده است. این پاپیروس به‌طور کامل ترجمه نشده بود تا اینکه در سال 1930 پروفسور دانشگاه شیکاگو، جیمز هنری برِستِد، آن را ترجمه و تعیین کرد که اگرچه این مکتوب حدود 3700 سال پیش نوشته ‌شده، رونوشتی از یک سند بسیار قدیمی‌تر است که قدمت آن احتمالاً به هزار سال قبل‌تر برمی‌گردد. ترجمه‌ها و اکتشافات دست‌نوشته‌ها بسیار چشمگیر بودند: کلمۀ "مغز" برای اولین بار در نوشتار استفاده شده بود. پیچ‌خوردگی قشر مغز (قسمت فوقانی مغز) به رگه‌های فلزی تشبیه شده بودند، مننژها (غشاهای نازک اما سخت دربرگیرندۀ مغز و مایع مغزی نخاعی که مغز را تغذیه می‌کند) توصیف شده بودند، و نتایج رفتاری آسیب‌های مغزی به قسمت مجروح مغز و اثرات آن بر اندام‌ها نسبت داده شده بود. پاپیروس ادوین اسمیت نشان می‌دهد مصریان حتی در قدیمی‌ترین پادشاهی‌های مصر در علم پزشکی و جراحی پیشرفت زیادی کرده بودند.»

دربارۀ فردریک ال. کولیج و تامس وین، نویسندگان کتاب «ظهور انسان خردمند»
فردریک ال. کولیج (Frederick L. Coolidge) استاد دانشگاه و روانشناس امریکایی است. شهرت او به‌خاطر کارهایی است که در زمینۀ باستان‌شناسی شناختی انجام داده است.
کولیج استاد روانشناسی دانشگاه کلرادو است. او همچنین تدریس در مرکز علوم شناختی و مغز مؤسسۀ فناوری گاندیناگار هندوستان را در کارنامۀ کاری خود دارد.
از آثار فردریک ال. کولیج می‌توان به کتاب «نوروپسیکولوژی تکاملی: مقدمه‌ای بر تکامل ساختارها و کارکردهای مغز انسان» اشاره کرد.

تامس جی. وین (Thomas G. Wynn)، متولد 1949، استاد دانشگاه و باستان‌شناس امریکایی است. او پیشگام باستان‌شناسی شناختی تکاملی است و بابت کارهایش در حوزۀ باستان‌شناسی شناختی مشهور است.
مقاله‌ای از وین، با عنوان «هوش انسان‌های آچولایی متأخر»، اثری کلاسیک در زمینۀ باستان‌شناسی شناختی تکاملی به‌حساب می‌آید.
وین تدریس در دانشگاه کلرادو را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد.

فردریک ال. کولیج و تامس وین آثاری دیگر را هم با همکاری یکدیگر نوشته و منتشر کرده‌اند که از جملۀ آن‌ها می‌توان به کتاب «درآمدی بر باستان‌شناسی شناختی تکاملی» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «ظهور انسان خردمند»
کتاب «ظهور انسان خردمند: تکامل تفکر امروزی» با ترجمۀ میرجواد سیدحسینی و مژگان محمدی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
میرجواد سیدحسینی و مژگان محمدی مترجمان ایرانی‌اند. آن‌ها کتابی دیگر، با عنوان «گشتاپو: تاریخچۀ یکی از قدرتمندترین سازمان‌های امنیتی جهان»، را نیز با همکاری یکدیگر به فارسی ترجمه کرده‌اند.