پیروزی بداهه سرایی
سازش پذیری گورباچف التزام ریگان و پایان جنگ سرد

کتاب «پیروزیِ بداهه‌سرایی» نوشتۀ جیمز ویلسون
جنگ سرد چگونه، طی چه فرایندی و تحت تأثیر چه عواملی پایان یافت؟ این موضوعی‌ست که جیمز ویلسون در کتاب «پیروزیِ بداهه‌سرایی» به آن پرداخته است.
کتاب «پیروزیِ بداهه‌سرایی: سازش‌پذیری گورباچف، التزام ریگان و پایان جنگ سرد»، با عنوان اصلی The Triumph of Improvisation: Gorbachevs Adaptability, Reagans Engagement, and the End of the Cold War، روایتی نسبتاً جدید و متفاوت با روایت‌های قدیمی و متعارف از پایان جنگ سرد است.
جیمز ویلسون در کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» پایان جنگ سرد را، با در نظر گرفتن نقش رهبران سیاسی و تأکید بر عاملیت و تصمیمات فی‌البداهۀ آن‌ها در مواجهه با وقایع پیش‌بینی‌نشده، مورد تحلیل قرار می‌دهد و در روایت تاریخ پایان جنگ سرد، دوره‌ای نسبتاً طولانی را زیر ذره‌بین می‌گذارد.
متن اصلی کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» اولین بار در سال 2013 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»
ایدۀ اصلی و محوری کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» در روایت و تحلیل چگونگی پایان جنگ سرد، چنانکه پیش‌تر نیز اشاره شد، تصمیمات آنی و فی‌البداهۀ رهبران سیاسی و تأثیر این تصمیمات در پایان‌یافتن جنگ سرد است.
طبعاً کتابی که موضوع آن پایان جنگ سرد باشد، فروپاشی شوروی و بلوک شرق را نیز در کانون توجه خود دارد چراکه این دو واقعه از هم جدایی‌ناپذیرند. جیمز ویلسون در کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»، با اتکا به اسنادی که مدتی بعد از سال‌های اولِ پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی و دیگر نظام‌های سیاسی کمونیستی بلوک شرق در دسترس عموم قرار گرفته‌اند و شواهدی تازه را از چگونگی این رویداد ارائه دادند، تحلیلی مبتنی بر نقش افراد در پایان‌دادن به مناقشات و بحران‌های بزرگ سیاسی و دیپلماتیک ارائه می‌دهد.
تمرکز اصلی کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»، در تحلیل نقش رهبران سیاسی بر فروپاشی شوروی و کل بلوک شرق و پایان‌یافتن جنگ سرد، بر چهار چهرۀ سیاسی است. این چهار چهره عبارتند از: میخائیل گورباچف، رونالد ریگان، جورج شولتس و جورج هربرت واکر بوش. نویسنده در این کتاب نشان می‌دهد که این چهار نفر، همراه با مشاورانشان، چگونه خود را با تحولات جهانی تطبیق دادند و دربرابر شرایط بحرانی‌ای که آن را از قبل پیش‌بینی نکرده بودند واکنش‌هایی بداهه و درست نشان دادند و این‌گونه خطر یک جنگ هسته‌ای را برطرف کردند.
جیمز ویلسون در کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» بازۀ زمانی نسبتاً طولانی‌ای را مورد مطالعه قرار داده. این بازۀ زمانی دربرگیرندۀ حملۀ شوروی به افغانستان در سال 1979 تا جنگ خلیج فارس، موسوم به عملیات طوفان صحرا، در سال 1991 است.
در کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» سخن از تأثیر مهم شخصیت فردی سیاستمداران در مواجهۀ درست با بحران‌های سیاسی و بین‌المللی است. این کتاب از اهمیت و نقش عامل انسانی در نجات از شرایط بحرانی یا دامن‌زدن به آن سخن می‌گوید و از اینکه در ماجرای پایان جنگ سرد اگر کسانی غیر از آن‌ها که در این ماجرا نقش‌آفرینی کردند، سکان امور را به‌دست داشتند چه اتفاق‌هایی می‌توانست بیُفتد.
کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»، ضمن پرداختن به موضوع پایان جنگ سرد، کتابی‌ست که، به‌طور غیرمستقیم، نقش مدیریت و واکنش‌های بداهۀ درست در شرایط خطیر را نیز نشان می‌دهد و بر اهمیت این موضوع تأکید می‌کند که توانایی فردی یک مدیر در فی‌البداهه و در لحظه، بهترین تصمیم را گرفتن چقدر می‌تواند از وقوع بحران‌ها و فجایع بزرگ جلوگیری کند.
کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» از مقدمه‌ای با عنوان «افراد و قدرت»، هفت فصل و یک بخش نتیجه‌گیری با عنوان «فرد و استراتژی» تشکیل شده است.
فصل‌های هفت‌گانۀ کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» عبارتند از: «ریگان می‌آید»، «رکود و گزینه‌های پیش رو»، «شولتس وارد می‌شود»، «سازش گورباچف»، «بهبودی و کشورداری»، «نظم نوین جهانیِ گورباچف» و «نظم نوین جهانیِ بوش».
در بخشی از کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی» می‌خوانید: «لب کلام ما در این کتاب این است که سازش، فی‌البداهگی، و تعهد افرادی که در رأس قدرت بودند، به نیم‌قرن جنگ سرد و کابوس قتل عام هسته‌ای پایان داد. چهار نفر از این افراد عبارت‌اند از: میخائیل گورباچف، رونالد ریگان، جورج شولتس، و جورج اچ. دبلیو. بوش. این چهار نفر به همراه کثیری از افراد، در میانۀ تردید و عدم‌قطعیت، تلاش کردند با دشمنانشان تعامل کنند و با فضای بین‌المللی به‌شدت متغیری که شکوفایی سرمایه‌داری جهانی و درماندگی اقتصاد دولتی مشخصۀ آن بود، سازگار شوند.
آنچه در دهۀ 1980 رخ داد، محصول تصمیمات فردی بود. بهبود وضعیت اقتصادی پس از رکود دهۀ 1970 نتیجۀ انتخاب‌های شاق و بعضاً ناخوشایند رهبران بود. رهبران سیاسی با چالش‌های دلهره‌آوری روبرو شدند و با پاسخ‌های فی‌البداهه به رخدادهای غیرمترقبه از پس این چالش‌ها برآمدند. بارزترین مصداق رویارویی موفقیت‌آمیز با این چالش‌ها واکنش بسیار سریع و می‌توان گفت صددرصد صلح‌آمیز به اعتراضات و تظاهراتی بود که در آلمان شرقی و اروپای شرقی رخ داد. رهبران واشینگتن و مسکو به‌جای مداخله، واکنشی هوشمندانه، خلاقانه و شجاعانه به واقعه‌ای نشان دادند که هیچ آمادگی قبلی‌ای برای آن نداشتند. با استناد به هیچ طرح جامعِ [ازپیش‌آماده‌ای] نمی‌توان تحولات اروپای شرقی و آلمان شرقی، و پاسخ غرب به این تحولات را توضیح داد.
مسابقۀ بین دو ابرقدرت مساوی تمام نشد. ایالات متحد و متحدانش پیروز شدند و اتحاد جماهیر شوروی در دسامبر 1991 فروپاشید. اما واقعیت آن است که شوروی پیش از این تاریخ بازی را باخته بود. گورباچف، با اینکه بازندۀ مسابقه بود، مهم‌ترین فرد در داستان پایان جنگ سرد است. رهبر شوروی بر این باور بود که اولویت نیروهای نظامی شوروی باید مسائل داخلی باشد. او بود که برای پیشبرد اصلاحاتش امپراتوری شوروی را قربانی کرد.»

دربارۀ جیمز ویلسون، نویسندۀ کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»
جیمز گراهام ویلسون (James Graham Wilson)، متولد 1980، مورخ امریکایی است. او، به‌عنوان مورخ و پژوهشگر، با وزارت امور خارجۀ امریکا همکاری می‌کند.
از جیمز ویلسون، به‌جز کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»، کتابی هم با عنوان «جنگاور سرد: پل نیتسی و امنیت ملی از روزولت تا ریگان» منتشر شده است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»
کتاب «پیروزیِ بداهه‌سرایی: سازش‌پذیری گورباچف، التزام ریگان و پایان جنگ سرد» با ترجمه و مقدمۀ علی پاپلی یزدی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
علی پاپلی یزدی، متولد 1361، مترجم و مؤلف ایرانی است. او، به‌جز کتاب «پیروزی بداهه‌سرایی»، کتابی با عنوان «منش ملی: منظری روانی – اجتماعی» را نیز به فارسی ترجمه کرده است.
از علی پاپلی یزدی مقالاتی تألیفی نیز در نشریات، از جمله مجلۀ «خردنامه» مؤسسۀ همشهری، منتشر شده است.