شکل فيلم
هنرمنداني هستند که نامشان با تاريخ هنر گره خورده است، چرا که با آثاري که خلق کردهاند و نيز نظريات نوآورانهاي که در زمينه چيستي هنر و آفرينش هنري ارائه دادهاند نقطه عطفي را در تاريخ هنر رقم زدهاند. براي اين دست هنرمندان کار هنري نه فقط خلق يک اثر، بلکه شيوهاي نو و بديع از نگريستن و انديشيدن به جهان و انسان و تحليل رويدادها و پديدهها و نيز کشف جنبههاي خلاقانه آثار پيشينيان است. در عالم سينما سرگئي آيزنشتاين هنرمندي از اين دسته است. آيزنشتاين نه فقط يک فيلمساز بلکه از نظريهپردازان مطرح سينماست. او سينما را شکلي از انديشيدن ميدانست؛ شکلي که نسبت آن با انديشه و فلسفه نه فقط در توليد محتواي انديشمندانه بلکه نسبتي عميقتر است. براي آيزنشتاين نه فقط محتوايي که در سينما توليد ميشود، بلکه خود سينما و زبان و ابزار و عناصر سازنده آن به مثابه شکلي از انديشيدن مطرح است. چنين است که در نظريه سينمايي او سينما با ديالکتيک پيوند ميخورد. نظريههاي آيزنشتاين درباره سينما، از جمله نظريه معروف او درباره مونتاژ، از نظريههاي کلاسيک در تاريخ سينما و آموزش فيلمسازي است. کتاب «شکل فيلم» مجموعهاي است از مقالاتي که آيزنشتاين در آنها نظريات سينمايي خود را بيان کرده است. اين کتاب با مقدمهاي از جي ليدا همراه است و بعضي مقالات آن عبارتند از: «از تئاتر به سينما»، «رموز و سرچشمههاي سينمايي»، «نزديکي ديالکتيک به شکل فيلم»، «روشهاي مونتاژ»، «زبان فيلم»، «ساختمان فيلم» و «ديکنز، گريفيث و سينماي امروز».
«شکل فيلم» با ترجمه و مقدمه پرتو اشراق در انتشارات نيلوفر منتشر شده است.
درباره نويسنده: سرگئي آيزنشتاين (1948 – 1898)، کارگردان و نظريهپرداز سينماي اهل روسيه.
