قصه آشنا

معرفي کتاب قصه آشنا اثر احمد محمود

داستان‌هايي رئاليستي که در آنها به واسطه شرح سرگذشت شخصيت‌هاي داستان، سيماي يک وضعيت کلي به تصوير درآمده است. مجموعه داستان قصه آشنا تعدادي از داستان‌هاي شاخص احمد محمود را دربرگرفته‌اند که برخي از آنها از بهترين نمونه‌هاي داستان کوتاه فارسي به شمار مي‌روند.
کتاب قصه‌ آشنا اولين‌بار در سال 1370 منتشر شد و مورد توجه منتقدان و خوانندگان ادبيات داستاني قرار گرفت. قصه آشنا از آخرين داستان‌هاي احمد محمود به شمار مي‌رود.

درباره کتاب قصه آشنا

رمان‌ها و داستان‌هاي کوتاه احمد محمود بخشي از مهم‌ترين آثار ادبيات داستاني معاصر ايران به شمار مي‌رود. در بين آثار محمود، مجموعه داستان قصه آشنا، که از آثار دوره پختگي‌اش به شمار مي‌رود، جايگاهي ويژه دارد. خود او گفته بود که که قصه آشنا را مي‌تواند بهترين قصه‌اي که نوشته بنامد.
قصه آشنا شامل شش داستان کوتاه با اين عناوين است: «قصه آشنا»، «جستجو»، «عصاي پيري»، «ستون شکسته»، «سايه» و «خرکش». اين داستان‌ها در کنار هم توصيفي از يک وضعيت به دست مي‌دهند. 
در خود داستان قصه آشنا، که نام کتاب نيز از همين داستان برگرفته شده، سرگذشت مردي به نام کريم نامي شرح داده شده است. او اما نه يک آدم خاص بلکه چهره‌اي از يک طبقه اجتماعي است. کريم، مثل بسياري ديگر از شخصيت‌هاي آثار محمود، با فقر متولد شده است. 
در داستان قصه آشنا مي‌بينيم که چگونه محيط اجتماعي يک آدم، يا به تعبيري همه آدم‌ها، را در احاطه خود دارد. شخصيت اصلي اين داستان، اسير وضعيتي است که در آن متولد شده و پرورش يافته است. نگاه واقع‌گرايانه محمود در اين داستان نشان مي‌دهد که کريم راهي براي خلاص شدن از وضعيتي که گرفتار آن است ندارد. او مدام در زندگي‌اش تحقير مي‌شود و اين تحقيرشدگي بيش از آنکه ناشي از شخصيت فردي او باشد ناشي از محيط و شرايط اجتماعي پيرامون او است که مهم‌ترين خصلتش فقر و فلاکت است.
محمود از آن رو نام اين کتابش را قصه آشنا ناميده که آنچه در اين داستان‌ها شرح داده شده مي‌تواند قصه هريک از ما باشد يا دست‌کم قصه‌اي باشد که در اطراف‌مان بارها به آن برخورده‌ايم. 

خلاصه کتاب قصه آشنا

در بخشي از داستان «خرکش» که داستان پاياني کتاب قصه آشنا است مي‌خوانيم: «شبا تو قهوه‌خانه حسين سوخته مي‌خوابيدم، روزا قمار مي‌کردم، يا دله‌دزدي- کيف‌زني، کف‌زني، جيب‌بري. آخه شکم صاحب‌مرده که حالي‌ش نيست، بايد سيرش مي‌کردم! تو قهوه‌خانه با رضا جيب‌بر جور شدم. اول دفعه که آجان مچم را گرفت کيف يه دهاتي را زده بودم. تو کيفش چيزي نبود، نامردا! اما گير افتادم -زندان بدجايي نيست، اگر آدم حال و حوصله‌اش را داشته باشد. اقل‌کم غذايي هست، سقفي هست- يه ماه بيشتر نيگرم داشتن».

درباره احمد محمود نويسنده کتاب قصه آشنا

احمد اعطا مشهور به احمد محمود از مهم‌ترين داستان‌نويسان معاصر ايراني است. محمود در سال 1310 در اهواز متولد شد و تا سال‌ها بعد در همين شهر به سر برد. او در سال 1323 تحصيل در دوره ابتدايي را در دبستان خيام تمام کرد و پس از سه سال تحصيل در دبيرستان، تحصيل روزانه را رها کرد تا مشغول به کار شود. در اين دوران محمود به کارهاي مختلفي از شاگردي گرفته تا بنايي مشغول شد و همزمان در دوره شبانه تحصيلات متوسطه‌اش را هم به پايان رساند. احمد محمود نويسنده‌اي رئاليست و متعهد بود که تصويري از جامعه و حوادث تاريخي را در آثارش بازنمايي کرده است. او برکنار از سياست هم نبود به همين خاطر دستيگر و زنداني هم شده بود. محمود در سال‌هاي آغاز جواني‌اش به حزب توده ايران پيوسته بود و يکي از بسيار کساني بود که پس از سرکوب‌هاي گسترده دوران پس از کودتاي 28 مرداد سال 32 دستگير شده بود. او نويسنده‌اي پرکار و خلاق و صاحب سبک است که کار نويسندگي را با نوشتن داستان کوتاه آغاز کرد. داستان‌هاي کوتاه او در مجموعه‌هايي با نام‌هاي «مول» (1339)، «دريا هنوز آرام است» (1340)، «بيهودگي» (1341)، «زائري زير باران» (1348)، «پسرک بومي» (1350)، «غريبه‌ها» (1350) و «ديدار» (1369) به چاپ رسيده‌اند. اهميت اصلي محمود اما به رمان‌هايش مربوط است که عبارتند از: «همسايه‌ها» (1353)، «داستان يک شهر» (1360)، «زمين سوخته» (1361)، «مدار صفر درجه» (1373) و «درخت انجير معابد» (1379). محمود در سال 1380 جايزه ادبي مهرگان را به پاس يک عمر تلاش در راه آفرينش ادبي دريافت کرد. احمد محمود در مهرماه 1381 درگذشت.

کتاب قصه آشنا براي چه کساني مناسب است؟

قصه آشنا از بهترين آثار احمد محمود و از مجموعه داستان‌هاي شاخص ادبيات معاصر ايران است. خوانندگان ادبيات داستاني در اين داستان‌ها با تعدادي از نمونه‌هاي شاخص داستان‌هاي رئاليستي ايران آشنا مي‌شوند؛ داستان‌هايي که هم خواندني‌اند و هم تصويري از وضعيت اجتماعي و سياسي ايران به دست مي‌دهند.