غریبه ها و پسرک بومی

معرفی کتاب غریبه ‌ها و پسرک بومی اثر احمد محمود

مجموعه‌ای از داستان‌هایی که می‌توان آنها را از موفق‌ترین آثار ادبیات اقلیمی به شمار آورد. احمد محمود در کتاب غریبه‌ها و پسرک بومی روایتی درخشان از زندگی پایین‌ترین لایه‌های اجتماعی در دهه‌های چهل و پنجاه به دست داده است.
کتاب غریبه‌ها و پسرک بومی شامل دو مجموعه داستان از احمد محمود است که ابتدا به صورت جداگانه منتشر شدند اما بعدتر داستان‌های هر دو کتاب در قالب یک اثر به چاپ رسیدند.
برخی از داستان‌هایی که در کتاب «غریبه‌ها و پسرک بومی» منتشر شده‌اند از بهترین داستان‌های احمد محمود و از باارزش‌ترین نمونه‌های داستان‌نویسی جنوب ایران به شمار می‌روند.

درباره کتاب غریبه‌ ها و پسرک بومی احمد محمود

غریبه‌ها و پسرک بومی ده داستان از احمد محمود را دربرگرفته است. بخش اول این کتاب، مجموعه داستان غریبه‌ها است که در سال 1350 منتشر شد. محمود در داستا‌ن‌های این کتاب توصیفی از زندگی آدم‌های تهی‌دست جنوب به دست داده است. او در سه داستان این مجموعه با نام‌های «غریبه‌ها»، «آسمان آبی دز» و «با هم»، روایتی منسجم و واقع‌گرایانه از زندگی مردم جنوب ارایه کرده است.
در خود داستان «غریبه‌ها» با مردانی سروکار داریم که از سر فقر و ناچاری روستاهایشان را ترک‌ کره‌اند و به شهر آمده‌اند و به عنوان نیروی کار در ساختمان‌های یک پادگان مشغول به کار شده‌اند. محمود در این داستان به خوبی توانسته محیط کار آنها و موقعیت فرودستی‌شان را توصیف کند. فضاسازی، چندصدایی و پرداخت شخصیت‌های این داستانِ کتاب غریبه‌ها و پسرک بومی از نقاط قوت آن است.
«آسمان آبی دز» داستان دوم مجموعه غریبه‌ها و پسرک بومی است که وجوهی مشترک با داستان اول کتاب دارد. در این داستان با توصیفی موفق از وضعیت زندگی به حاشیه‌رانده‌شده‌ها و بیکارها روبروییم. این داستان تصویری جزیی‌نگرانه و جاندار از خانه‌هایی که در حاشیه محیط کار سر بر می‌آورند ارایه کرده و تضادهای زندگی نیروی کار محروم و صاحبان کار و سرمایه را نشان داده است.
سومین داستان کتاب غریبه‌ها و پسرک بومی با نام «با هم» در فضایی متفاوت از دو داستان اول نوشته شده است. محمود در این داستان به سرکوب‌های سیاسی و تبعات آن برای اطرافیان زندانیان سیاسی توجه کرده است.
دومین بخش مجموعه داستان غریبه‌ها و پسرک بومی، شامل هفت داستان کتاب «پسرک بومی» است که عناوین آنها عبارتند از: «شهر کوچک ما»، «در راه»، «وقتی تنها هستم نه»، «چشم‌انداز»، «اجاره‌نشینان»، «خانه‌ای بر آب» و «پسرک بومی». محمود در این داستان‌ها نیز به سراغ توصیف جغرافیای جنوب رفته و تصویری از ویرانی طبیعت جنوب و همچنین فقر و محرومیت و فلاکت مردم جنوب به دست داده است.

خلاصه کتاب غریبه‌ ها و پسرک بومی

داستان «پسرک بومی» که از بهترین داستان‌های کتاب غریبه‌ها و پسرک بومی است این‌گونه آغاز می‌شود: «شهرو، تا پهنای جاده نفتی را که زیر آفتاب تفته بود، بگذرد کف پاهایش سوخت. شلنگ‌انداز رفت و نشست زیر سایه گرم درختان میموزا و پاهاش را تا قوزک گذاشت تو شاخه آبی که از شط بهمنشیر جدا می‌شد و همراه ردیف درختان جوان میموزا، تو شوره‌بوم پیش می‌آمد و می‌رفت تا بازارچه‌ای که تو شکم خانه‌های نامنظم تخته‌ای، زیر آفتاب، پهن شده بود.»

درباره احمد محمود نویسنده کتاب غریبه ‌ها و پسرک بومی

احمد اعطا مشهور به احمد محمود از مهم‌ترین داستان‌نویسان معاصر ایرانی است. محمود در سال 1310 در اهواز متولد شد و تا سال‌ها بعد در همین شهر به سر برد. او در سال 1323 تحصیل در دوره ابتدایی را در دبستان خیام تمام کرد و پس از سه سال تحصیل در دبیرستان، تحصیل روزانه را رها کرد تا مشغول به کار شود. در این دوران محمود به کارهای مختلفی از شاگردی گرفته تا بنایی مشغول شد و همزمان در دوره شبانه تحصیلات متوسطه‌اش را هم به پایان رساند. احمد محمود نویسنده‌ای رئالیست و متعهد بود که تصویری از جامعه و حوادث تاریخی را در آثارش بازنمایی کرده است. او برکنار از سیاست هم نبود به همین خاطر دستیگر و زندانی هم شده بود. محمود در سال‌های آغاز جوانی‌اش به حزب توده ایران پیوسته بود و یکی از بسیار کسانی بود که پس از سرکوب‌های گسترده دوران پس از کودتای 28 مرداد سال 32 دستگیر شده بود. او نویسنده‌ای پرکار و خلاق و صاحب سبک است که کار نویسندگی را با نوشتن داستان کوتاه آغاز کرد. داستان‌های کوتاه او در مجموعه‌هایی با نام‌های «مول» (1339)، «دریا هنوز آرام است» (1340)، «بیهودگی» (1341)، «زائری زیر باران» (1348)، «پسرک بومی» (1350)، «غریبه‌ها» (1350) و «دیدار» (1369) به چاپ رسیده‌اند. اهمیت اصلی محمود اما به رمان‌هایش مربوط است که عبارتند از: «همسایه‌ها» (1353)، «داستان یک شهر» (1360)، «زمین سوخته» (1361)، «مدار صفر درجه» (1373) و «درخت انجیر معابد» (1379). محمود در سال 1380 جایزه ادبی مهرگان را به پاس یک عمر تلاش در راه آفرینش ادبی دریافت کرد. احمد محمود در مهرماه 1381 درگذشت.

کتاب غریبه‌ ها و پسرک بومی برای چه کسانی مناسب است؟

خوانندگان ادبیات داستانی به خصوص علاقه‌مندان به داستان‌های رئالیستی، در کتاب غریبه‌ها و پسرک بومی با نمونه‌هایی درخشان از این نوع داستان‌ها روبرو می‌شوند. این داستان‌ها تصویری هنرمندانه و همه‌جانبه از وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران در سال‌های دهه‌های چهل و اوایل دهه پنجاه به دست می‌دهند و بنابراین پژوهشگران اجتماعی و مورخان می‌توانند با درنظر داشتن این داستان‌ها به درکی عمیق‌تر از شرایط زندگی فرودستان و تضادهای اجتماعی در آن دوران دست یابند.