تاریخ فلسفه راتلج جلد 4 - رنسانس و عقل باوری سده ی هفدهم

کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 اثر گروهي از نويسندگان با ويراستاري ج. اچ. آر. پارکينسون
از معتبرترين کتاب‌هاي مربوط به تاريخ فلسفه از آغازگاه‌هاي آن تا دوره معاصر. «تاريخ فلسفه راتلج» مجموعه‌اي ده جلدي است که به تاريخ فلسفه از پيشاسقراطيان تا سده بيستم مربوط است. اين مجموعه دو سرويراستار دارد و به جز اين، هر جلد هم ويراستاري جداگانه دارد که متخصص دوره تاريخي مورد نظر در آن جلد است. در هر جلد سرفصل‌ها برحسب فيلسوفان تاثيرگذار يا جريان‌هاي غالب تقسيم شده‌اند. «تاريخ فلسفه راتلج» اثري است با چندين نويسنده و ويراستار.
در کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4، به دوره‌اي سيصدساله، از اواسط سده چهاردهم تا سال‌هاي آغازين سده هجدهم يعني زايش فلسفه مدرن، پرداخته شده است.
سرفصل‌هاي اصلي جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» شامل فلسفه رنسانس و عقل‌باوري سده هفدهم است و به طور خاص به فيلسوفاني چون دکارت، اسپينوزا و لايبنيتس توجه شده است.
با اين حال کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 صرفا به اين چهره‌‌ها و جنبش‌ها نمي‌پردازد بلکه آنها را در بستر فکري گسترده‌‌تري قرار مي‌دهد: انديشه مدرسي را مدنظر قرار مي‌دهد که فلسفه رنسانس با آن کنش متقابل داشت، همچنين انديشه فيلسوفان سده هفدهم مانند بيکن، هابز و گاسندي را بررسي مي‌کند که عقل‌باور نبودند اما انديشه‌شان واکنش‌هايي را از سوي عقل‌باورها برانگيخت.
در جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» به مبحث مهم ظهور علم مدرن در سده‌هاي شانزدهم و هفدهم و رابطه آن با فلسفه هم توجه شده است.
مثل ديگر مجلدهاي اين مجموعه، کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 صرفا براي دانشجويان و مخاطبان حرفه‌اي فلسفه نوشته نشده و طيف گسترده‌تري از خوانندگان مي‌توانند مخاطب اين کتاب باشند.

مروري بر کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4
جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» به دوره‌‌اي سيصد و پنجاه ساله، از اواسط سده چهاردهم تا سال‌هاي ابتدايي سده هجدهم، مربوط است. با اين‌ حال آن‌طور که ويراستار کتاب در مقدمه‌اش نوشته، اين کتاب تاريخ جامع فلسفه اين دوره نيست.
در کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4، درباره مباحثي مانند مراحل متاخر فلسفه مدرسي و آغازگاه‌هاي تجربه‌باوري انگليسي در سده هفدهم بحث نمي‌شود چرا که در ساير جلدهاي اين مجموعه به آنها پرداخته شده است.
جان‌مايه کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4، تاريخچه برخي از جنبش‌هاي فلسفي مهم مانند فلسفه رنسانس و عقل‌باوري سده هفدهم در اين دوره است. اما منحصرا به اين جنبش‌ها هم پرداخته نشده است.
ويراستار جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج»، ج. اچ. آر. پارکينسون معتقد است که اگر بخواهيم فلسفه رنسانس را درک کنيم، بايد انديشه مدرسي را که اين فلسفه به آن واکنش نشان داد و هميشه با آن در کنش متقابل بود نيز بررسي کنيم. به همين شيوه، اگر بخواهيم نظرات عقل‌باورهاي سده هفدهم را درک کنيم بايد نظرات برخي از معاصران‌شان را که عقل‌باور نبودند، فيلسوفاني چون بيکن، گاسندي، هابز- بفهميم. از اين‌رو در کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 اين‌ها نيز همانند اصحاب مدرسي رنسانس نظير پومپونازي و کرمونيني جايي را به خود اختصاص داده‌اند.
زيرعنوان جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج»، رنسانس و عقل‌باوري سده هفدهم است. اصطلاح فلسفه رنسانس و همچنين عقل‌باوري سده هفدهم بحث‌برانگيز و مناقشه‌آميز است و اين نکته‌اي است که ويراستار کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 به آن اشاره کرده و با اين حال نوشته: «مي‌گويند همين مفهوم رنسانس يک افسانه است و عجيب است که سخن گفتن درباره فلسفه يک افسانه بتواند سودمند باشد. اما نبايد مبالغه کرد. دانش‌پژوهان به طور کلي معتقدند که در اروپاي غربي، بين حدود 1350 و نخستين دهه‌هاي سده هفدهم، جنبشي فرهنگي وجود داشت که رنسانس ناميدنش مي‌تواند مفيد باشد، و فلسفه يا گروهي از فلسفه‌ها بخشي از اين جنبش را تشکيل مي‌داد.»
ج. اچ. آر. پارکينسون در مقدمه کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 توضيحي هم درباره معناي فلسفه رنسانس که در اين مجلد کتاب مدنظر بوده داده است. او مي‌گويد دانش‌پژوهان از منطق و متافيزيک رنسانس، نظريه شناخت رنسانس، و فلسفه اخلاق و فلسفه سياسي رنسانس سخن مي‌گويند و فلسفه رنسانس در اين معنا است که مورد توجه جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» قرار دارد.
ويراستار جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» مي‌گويد نبايد اصطلاح فلسفه رنسانس را به معناي هر فلسفه‌اي در نظر گرفت که در دوره رنسانس وجود داشت؛ بلکه مقصود فلسفه‌اي است که به نحو متمايزي در سرشت خود از جنس رنسانس است.
در کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 به آغازگاه‌هاي آنچه که مي‌توان فلسفه مدرن تلقي کرد توجه شده است. بيشتر فيلسوفان معاصر دکارت را نخستين فيلسوف مدرن مي‌دانند اما با اين‌حال برخي از فرانسيس بيکن به عنوان نخستين فيلسوف مدرن ياد کرده‌اند. ويراستار کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 در مقدمه‌اش به اين موضوعات توجه کرده و تلاش کرده نشان دهد که فلسفه رنسانس چيست و نقاط آغازين آن کجاست.
جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» مقدمه‌اي اجمالي و روشنگر دارد که در آن درباره اين دوره از تاريخ فلسفه توضيحاتي داده شده و همچنين به تفسيرهاي خلاق از نويسندگان مورد بحث در کتاب هم پرداخته شده است.
جز اين، واژه‌نامه‌اي از اصطلاحات فني و فهرست گاه‌شماري از رخدادهاي فلسفي، علمي و ساير حوادث فرهنگي نيز در کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 گردآوري شده است.

درباره ج. اچ. آر. پارکينسون، ويراستار کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4
ويراستار جلد چهارم کتاب «تاريخ فلسفه راتلج»، ج. اچ. آر. پارکينسون، استاد بازنشسته ممتاز فلسفه در دانشگاه ريدينگ است. از او کتاب‌هاي متعددي در حوره فلسفه و درباره فيلسوفاني چون اسپينوزا، لايبنيتس، ويتگنشتاين و لوکاچ منتشر شده است. او همچنين سرويراستار «دانش‌نامه فلسفه» (راتلج 1988) است. از آثار پارکينسون مي‌توان به اينها اشاره کرد: «نظريه شناخت اسپينوزا» (1954)، «منطق و واقعيت در متافيزيک لايبنيتس» (1965)، «گئورگ لوکاچ» (1977). او همچنين به عنوان ويراستار در اين کتاب‌ها حضور داشته است: «لايبنيتس: مقالات منطق» (1966)، «نظريه معنا» (1968)، «لايبنيتس: نوشته‌هاي فلسفي» (1973) و «دانش‌نامه فلسفي راتلج» (1988).

درباره ترجمه فارسي کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4
کتاب «تاريخ فلسفه راتلج» جلد 4 با ترجمه حسن مرتضوي در نشر چشمه منتشر شده است.
حسن مرتضوي، متولد 1340، مترجم ايراني است که در زمينه‌هاي اقتصادي، فلسفي و ادبيات آثار متعددي را به فارسي ترجمه کرده است. او آثاري از کارل مارکس، هگل، پري اندرسون، اريک هابسبام، لوکاچ، رزا لوکزامبورگ، الن ميک‌سينزوود و فيلسوفان و مورخان برجسته ديگري ترجمه کرده است. ترجمه 3 جلد «سرمايه» و «گروندريسه» و «دانش‌نامه علوم فلسفي» از جمله ترجمه‌هاي او هستند.