استخر شیرجه

کتاب «استخر شیرجه» نوشتۀ یوکو اوگاوا
سه رمان کوتاه روانشناختی با حال‌وهوایی هراس‌آلود و سوررئال دربارۀ سه زن. کتاب «استخر شیرجه» مجموعه‌ای‌ست شامل سه رمان کوتاه به نام‌های «استخر شیرجه»، «روزنگار بارداری» و «خوابگاه»، هر سه به‌قلم یوکو اوگاوا، نویسندۀ مطرح ژاپنی معاصر.
یوکو اوگاوا در رمان‌های کوتاهی که از او در کتاب «استخر شیرجه» گردآوری شده به مضامینی چون زنانگی، تنهایی، ترس و اضطراب و بیگانگی از اجتماع می‌پردازد.
داستان‌های کتاب «استخر شیرجه» روایتگر زندگی زنانی است که نمی‌توانند با اجتماع پیرامون خود ارتباط برقرار کنند و با محیط و جامعه احساس بیگانگی می‌کنند و از تنهایی رنج می‌برند و در خلوت و انزوا هیولایی موحش را در درون خود پرورش می‌دهند و حال‌وهوایی مخوف و سادیستی و مالیخولیایی را در داستان رقم می‌زنند.
اوگاوا همچنین در داستان‌های کتاب «استخر شیرجه»، از خلال داستان‌هایی که سبک آن‌ها آمیزه‌ای از رئالیسم جادویی و سوررئالیسم و ژانر وحشت است، زمینۀ تأملی نقادانه و روان‌شناختی دربارۀ موضوع آمیزش مسئله‌ساز و بحران‌زای نقش‌های جنسیتی و هنجارهای نیروی کار سرمایه‌داری مدرن در جامعۀ ژاپن را فراهم می‌کند.
هر سه رمان کوتاه کتاب «استخر شیرجه» جزو آثار موفق و تحسین‌شدۀ یوکو اوگاوا هستند.

مروری بر کتاب «استخر شیرجه»
نخستین داستان کتاب «استخر شیرجه» رمانی کوتاه به همین نام است. راوی و شخصیت اصلی این رمان کوتاه دختری‌ست نوجوان که پدر و مادرش یتیم‌خانه‌ای را اداره می‌کنند و او در آن یتیم‌خانه تنها فرزندی است که یتیم نیست و این عاملی‌ست که بین او و جمع اطرافش فاصله می‌اندازد. دختر مدتی‌ست که محو شیرجه زدن نوجوانی از ساکنان یتیم‌خانه، به نام جان، شده است و شیرجه زدن او در استخر یتیم‌خانه را با دقت و شیفتگی تماشا می‌کند.
رمان «استخر شیرجه» به‌تدریج وارد حال‌وهوایی هولناک و موحش و سادیستی می‌شود. ماجرا مربوط به کودکی به نام ری است که کم‌سن‌وسال‌ترین ساکن یتیم‌خانه است.
دومین داستان کتاب «استخر شیرجه» رمانی کوتاه با عنوان «روزنگار بارداری» است. شخصیت اصلی این رمان زنی‌ جوان است که در دفترش راجع به بارداری خواهرش و آن‌چه خواهرش در دوران بارداری تجربه می‌کند می‌نویسد. نویسنده در این رمان از کتاب «استخر شیرجه» ما را همراه با شخصیت‌های اصلی داستان، یعنی دو خواهر، از قلمرو واقعیت به قلمرو وهم می‌برد به‌نحوی که دیگر معلوم نیست چه‌چیز واقعی و چه چیز وهم است.
سومین و آخرین داستان کتاب «استخر شیرجه» رمان کوتاه «خوابگاه» است. این رمان بیش از دو داستان دیگر کتاب «استخر شیرجه» حال‌وهوای سوررئال دارد. راوی رمان «خوابگاه» نیز زنی تنهاست؛ زنی ساکن توکیو که شوهرش در سوئد کار می‌کند. با ورود یکی از اقوام راوی به دانشگاه، راوی ترتیبی می‌دهد که او در همان خوابگاهی مقیم شود که خودش در دوران دانشجویی ساکن آن بوده است و این سرآغاز ماجرای اصلی رمان «خوابگاه» از کتاب «استخر شیرجه» است.
سه رمان کوتاه کتاب «استخر شیرجه» اگرچه سه رمان جداگانه‌اند که می‌توانند مستقل از هم خوانده شوند اما خواندنشان در کنار هم و به‌ترتیبی که در مجموعه آمده است می‌تواند معنایی مضاعف به هر داستان و کل کتاب بدهد چون هر یک از این داستان‌ها، در عین استقلال از یکدیگر، پیوندهایی مضمونی باهم دارند. مثلاً در هر داستان کتاب با مرحله‌ای از رشد مواجهیم و سه داستان در کنار هم مراحل رشد را، از آغاز بلوغ و عشق اول تا بارداری و زندگی زناشویی، ترسیم می‌کنند.
تنهایی و بیگانگی از جامعه از دیگر مضامین مشترک در هر سه داستان کتاب «استخر شیرجه» است.
آن‌چه می‌خوانید بخشی از رمان «استخر شیرجه» از این کتاب است: «زمانی آرزو می‌کردم ای کاش من هم یتیم بودم. اگر می‌توانستم یکی از آن سرگذشت‌های حزن‌انگیز معمول در خانه‌ی نور را داشته باشم – مادری الکلی، پدری قاتل، والدینی که جسدشان پیدا شده، بچه‌ی سرراهی – آن وقت یک یتیم درست‌وحسابی می‌شدم. بعد احتمالاً مثل بقیه‌ی بچه‌ها خیال می‌کردم زوج مهربانی که به خانه‌ی نور می‌آمدند پدر و مادر واقعی من هستند، یا به امید این‌که به فرزندی قبولم کنند وانمود می‌کردم بچه‌ی معصوم و بامزه‌ای هستم. یک جوری که زندگی‌ام را راحت‌تر کند.»

دربارۀ یوکو اوگاوا، نویسندۀ کتاب «استخر شیرجه»
یوکو اوگاوا (小川 洋子)، متولد 1962، داستان‌نویس و جستارنویس ژاپنی است. اوگاوا از نویسندگان مطرح معاصر ژاپن است و به‌خاطر آثارش جوایز ادبی معتبر ژاپنی، از جمله جایزۀ آکوتاگاوا، را دریافت کرده و در عرصۀ بین‌المللی نیز جوایزی گرفته است.
زنانگی و نقش زن در خانواده یکی از مضامین اصلی آثار اوگاوا است.
از آثار داستانی یوکو اوگاوا می‌توان به رمان‌های «خدمتکار و پروفسور»، «هتل‌آیریس» و «پلیس حافظه» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «استخر شیرجه»
کتاب «استخر شیرجه» با ترجمۀ میثم فرجی در انتشارات آده منتشر شده است. اساس این ترجمه، متن انگلیسی کتاب، با عنوان The Diving Pool: Three Novellas، بوده است.
میثم فرجی، متولد 1359، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «مرد زیرزمینی» و «سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های زیارتش» اشاره کرد.
از کتاب «استخر شیرجه» ترجمۀ فارسی دیگری هم موجود است که مترجم آن احمد امامی و ناشرش انتشارات هیرمند است.