موج ها

کتاب «موج‌ها» اثر ویرجینیا وولف
رمانی که به اعماق هستی ناآگاه ما فرومی‌رود با زبانی که آکنده از تجربه حسی و جنسیت است. ویرجینیا وولف با رمان «موج‌ها» می‌خواست کاری تجربی بنویسد، اثری که با آن بنیاد مرزهای رمان را به چالش بکشد.
«موج‌ها» از آن دست کتاب‌هایی است که با خواندنش لذت خواندن رمانی با روایت مدرن را درمی‌یابیم. رمانی که خواندنش نیاز به غوطه‌ور شدن در آن و اعتماد به سبکبالی چشم و چالاکی فهم دارد.
«موج‌ها» رمانی است با شیوه روایی قابل توجه و نثری شاعرانه. داستانی با شش راوی که در فصل پایانی‌اش راوی تمام روایت‌ها و به نوعی رمان را جمع‌بندی می‌کند.

مروری بر کتاب «موج‌ها»
ویرجینیا وولف در دوره‌ای به سراغ نوشتن رمان «موج‌ها» رفت که به لحاظ اجتماعی و سیاسی بسیار فعال بود. می‌دانیم که وولف به جز نوشتن رمان به نوشتن مقاله‌هایی اجتماعی و سیاسی هم می‌پرداخت و در زمینه حقوق زنان نیز فعال بود. او زمانی کتاب «موج‌ها» را نوشت که در جمع‌های عمومی و خصوصی درباره موضوعاتی چون جنسیت و طبقه صحبت می‌کرد و این نشان می‌داد که ذهنش درگیر این موضوعات است.
در هفتم فوریه سال 1931 ویرجینیا وولف به صفحه پایانی رمان «موج‌ها» رسید و در همان روز در یادداشت‌های روزانه‌اش نوشته: «آن باله‌ای را که هنگام نوشن قسمت پایانی به سوی فانوس دریایی در هرزآب باتلاق‌ها از پنجره‌ام در رادمل بر من ظاهر شد به دام‌ انداخته‌ام.» فصل پایانی رمان «موج‌ها» طولانی‌ترین فصل این کتاب است که پیچیدگی‌های سبکی دارد و می‌توان گفت که جمع‌بندی رمان است.
مهدی غبرایی، مترجم کتاب «موج‌ها»، به جز یادداشت مختصری که خودش نوشته، مقاله‌ای از فرانک کرمود درباره زندگی و آثار وولف و همچنین مدخلی درباره رمان «موج‌ها» در آغاز کتاب آورده است. در مدخل کتاب «موج‌ها»، درباره وجوه مختلف این رمان توضیحاتی روشنگر داده شده است. از جمله به این ویژگی رمان اشاره شده که وولف در «موج‌ها» با فرورفتن در دنیایی که در اعماق هستی ناآگاه ما نهفته و تداوم بخشیدن به یکدستی حالت رویا، حالت ناخودآگاهی هنرمند، می‌کوشد از محدوده‌های تنگ رئالیسم اجتماعی بگریزد چرا که فکر می‌کند این محدوده‌ها به شکل سانسور عمل می‌کنند: «او زبان و ریتمی را پی ریخت که قراردادی بودن افراطی جنس دیگر کمتر سد راه آن می‌شود. اما این زبانی نیست که جنس دیگر را کنار بگذارد».
رمان «موج‌ها» شش راوی دارد: سه مرد و سه زن. آنها غالبا از هم جدا هستند اما اغلب درباره جنسیت با هم یگانه‌اند و در تجارب حسی با یکدیگر سهیم‌اند هرچند که بعدتر از لحاظ اجتماعی از هم جدا می‌شوند.
وولف در نوشتن رمان «موج‌ها» چه از نظر سبکی و چه از نظر محتوای اثر استراتژی ویژه‌ای در نظر گرفته است که منتقدان بسیار به آن توجه کرده‌اند. در توضیحات خود مدخل کتاب درباره این ویژگی‌های رمان آمده: «پروژه موج‌ها به دور از عقب‌نشینی بی‌مایه از مباحث سیاسی، ابداعی و قرص و محکم است. روش آن روش رویارویی نیست. به جای آن این اثر در نظم بنیادین همه چیزهایی که مهم است، آنچه یک حادثه را تشکیل می‌دهد و چگونگی نوشتن زندگی، چون و چرا می‌کند -از جمله کاردها و میزها و حضور آدم‌های زیاد در یک خیابان در روزی معین. طرز نگارش وولف در خانم دلوی پیشتر حاکی از این بود که اساسی‌ترین شکل رابطه بین انسان‌ها در یک زمان و یک مکان زنده است، زنده‌تر از انتخاب‌ دوستی‌ها و دلبستگی‌های عاشقانه که معمولا رمان برایش امتیاز بیشتری قایل است. موج‌ها به همین ادراک جان می‌بخشد، اما آن را با موشکافی دقیق آدم‌های خاص درمی‌آمیزد.»

درباره ویرجینیا وولف نویسنده کتاب «موج‌ها»
ویرجینیا وولف، رمان‌نویس، مقاله‌نویس و مدافع حقوق زنان، در 25 ژانویه سال 1882 در خانه شماره 22 هایدپارک گیت، کنزینگتن با نام ادلین ویرجینیا استیون متولد شد. پدر و مادرش هر دو اهل فرهنگ و ادبیات بودند. ویرجینیا وولف مانند اغلب دختران هم‌عصرش از تحصیل در مدرسه و دانشگاه محروم بود و در خانه آموزش می‌دید. اما در این زمان او به کتابخانه پدرس دسترسی داشت و خواندن پیگیرانه کتاب‌ها جانشینی برای تحصیلات مدرسه بود. مرگ مادر و پس از آن مرگ پدر دو بحران روحی برای ویرجینیا به همراه داشت. ویرجینیا که بی‌وقفه کتاب می‌خواند خیلی زود دریافت که می‌خواهد نویسنده شود. او از سال 1905 نوشته‌هایش را در ضمیمه ادبی تایمز منتشر می‌کرد. به جز این، او برای حق رای زنان و دیگر حقوق آنها تلاش می‌کرد. اولین اثر ویرجینا وولف با عنوان «سفر به بیرون» در سال 1915 منتشر شد. دوران داستان‌نویسی وولف حدود سی سال از 1912 تا 1941 را در برمی‌گیرد. در این میان البته مسائلی چون بیماری و نوشتن نقد ادبی و مقالاتی اجتماعی وقفه‌هایی در رمان‌نویسی او به وجود می‌آوردند. با این حال او نُه رمان بسیار قابل توجه نوشت که برخی از آنها از شاهکارهای مسلم قرن بیستم به شمار می‌روند. یادداشت‌های روزانه و نامه‌های او نیز منتشر شده‌اند که آنها نیز خواندنی‌اند. وولف در سال 1941 درگذشت. «خانم دلوی»، «موج‌ها»، «سال‌ها»، «به سوی فانوس دریایی»، «اتاقی از آن خود» و «سه گینی» برخی از آثار ترجمه شده ویرجینیا وولف به فارسی هستند.

درباره ترجمه کتاب «موج‌ها»
کتاب «موج‌ها» با ترجمه مهدی غبرایی در نشر افق منتشر شده است.
مهدی غبرایی مترجم باسابقه ایرانی است که در سال 1324 در لنگرود متولد شد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همین شهر طی کرد و سپس در سال 1347 برای تحصیل در رشته علوم سیاسی در دانشگاه تهران به این شهر آمد و در این رشته فارغ‌التحصیل شد. غبرایی پس از آن برای چند سال در دفتر حقوقی یک وزارتخانه مشغول به کار شد. ورود او به عرصه ترجمه به سال 1360 برمی‌گردد و از آن به شکل حرفه‌ای و مستمر به کار ترجمه پرداخته است و در طول این سال‌ها شغل دیگری نداشته است. مهدی غبرایی از سال‌های کودکی به خواندن علاقه زیادی داشت و بعدتر علاقه زیادی به فیلم و سینما نیز در او شکل گرفت. او در سال‌های ابتدای جوانی آرزوی نویسندگی و فیلمسازی داشت و احتمالا همین علاقه او را به سمت ترجمه ادبی کشاند. «لیدی ال»، «موج‌ها»، «کوری»، «دل سگ»، «داشتن و نداشتن»، «چاقوی شکاری»، «این ناقوس مرگ کیست؟» و «کافکا در کرانه» برخی از ترجمه‌های غبرایی هستند.