راه دور...

کتاب «راه دور...» نوشته سیدعلی صالحی
کتاب «راه دور...» اولین و تنها کتاب خودزندگی‌نامه (autobiography) سیدعلی صالحی شاعر معاصر کشورمان است که اواخر سال 99 از سوی نشر چشمه منتشر شد. این کتاب شامل زندگی این شاعر از دوره کودکی تا اوایل دهه شصت خورشیدی است. صالحی در این اثر که نسبت به آثار دیگر او‌ منحصر به فرد است، به روایت ماجراهای زندگی خود که بعضا حوادث هولناکی هستند پرداخته است.
درباره کتاب «راه دور...»
کتاب خودزندگی‌نامه یا زندگی‌نوشت اثری است که نویسندگان و شاعران بزرگ، معمولا در سنین میانسالی به نگارش آن دست می‌زنند. البته این امر فقط در میان نویسندگان و شاعران رواج ندارد و چهره‌های تاثیرگذار سیاسی هم به این کار دست می‌زنند، مثلا مهاتما گاندی و نلسون ماندلا، آدولف هیتلر یا بنجامین فرانکلین از چهره‌های سیاسی هستند که به انتشار خودزندگی نامه اقدام کرده‌اند. در میان نویسندگان شخصیت‌های مهمی چون آگاتا کریستی، ارنست همینگوی، استفان کینگ و مارک تواین خودزندگی‌نامه نوشته و منتشر کرده‌اند. کتاب خودزندگی‌نامه در کنار دیگر کتاب‌های مولف، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا به شناخت و درک بهتر آثار آن نویسنده یا شاعر کمک می‌کند. ما با مطالعه دقیق زندگی نویسندگان که خود روایت کرده‌اند اولا از طرز فکر و جهانبینی و نوع نگاه آنها به مسائل دنیا با خبر می‌شویم و دوم اینکه تحلیل و درک آثار آنها با دانستن ماجراهای زندگی‌شان برای ما قابل فهم‌تر و دلپذیرتر خواهد شد. همچنین این آثار برای مطالعات ادبی و پژوهشگران حوزه نقد ادبی بسیار کاربردی خواهد بود. کتاب «راه دور...» نوشته سیدعلی صالحی هم از این دست کتاب‌هاست. راه دور... روایت تجربه و زیست شاعر در شرایطی باورناپذیر است از شورش ایلات بختیاری و سادات صالحی، یورش نظامیان شاه، خلع سلاح خونین، بیماری‌های لاعلاج و همه‌گیر، ظهور درنده‌ای شکست‌ناپذیر به نام «بچه بر» که شبیه پلنگ سیاه بوده است ماجراهای جذابی است که صالحی روایت کرده است. از سوی دیگر خواننده با مشکلات این منطقه از کشورمان در دوران کودکی شاعر، چون فقر و گرسنگی و قحط‌سالی، مرگ و میر کودکان، کوچ اجباری و فرار خانوارها به سوی شهرها بویژه مسجد سلیمان، نقش انگلیسی‌ها، نفت و صنعت شهری...، و ترس و هراس‌های حاکم بر زیست خانواده‌هایی که به سختی می‌توانستند معیشت خود را تامین کنند و قادر نبودند حیات خود را با قوانین تحمیلی در شهر منطبق سازند، آشنا می‌شود. آنگونه که خود سیدعلی صالحی گفته «راه دور..» را در دوره بروز کرونا در تهران، طی چند ماه نوشته است. در دوره‌ای که خود شاعر با بیماری کرونا و سپس سکته قلبی دست و پنجه نرم می‌کرد اما سرانجام کار نوشتن آن را به پایان رساند. نام اولیه کتاب «راه دور مرغاب» بود، مرغاب به معنای سرزمین سرسبز و پُرآب، قریه‌ای از قراء شهر ایذه خوزستان، واقع در سلسله جبال زاگرس میانی است. مرغاب، زادگاه اجدادی سیدعلی صالحی است که همواره به ایل چالنگ بختیاری تعلق داشته است، اما درنهایت کتاب با نام «راه دور...» منتشر شد.
درباره سیدعلی صالحی مولف کتاب «راه دور...»
سیدعلی صالحی متولد یکم فروردین 1334 در ایذه، شاعر و نویسنده معاصر ایرانی است. وی یکی از شاعران پایه‌گذار جریان موج ناب و بنیانگذار جریان شعر گفتار و شعر فراگفتار در شعر معاصر است. وی همچنین یکی از دبیران اصلی کانون نویسندگان ایران بود. اولین شعرهای صالحی در سال 1350 به اهتمام ابوالقاسم حالت در مجله محلی شرکت نفت مسجد سلیمان چاپ شد. او در سال 1360 قصه‌گوی کودکان در مهدکودک لیلی شد که توسط پرویز رجبی و همسرش اداره می‌شد. او خود را و سرنوشت خود را مدیون این دو می‌داند و می‌گوید: «پاییز سال 1360 خورشیدی بود که آنجا کنار عزیزانم آرام گرفتم از جهان و اضطراب آن. حتی پدر و مادر و بستگانم نیز نمی‌دانستند من کجای این زندگی مفقود شده‌ام.» در سال‌های 1353 تا 1354 صالحی همراه چند نفر از شاعران هم‌نسل خود جریان «موج ناب» را در شعر سپید پی‌ریزی می‌کند. منوچهر آتشی و نصرت رحمانی در تهران از این جریان حمایت می‌کنند. صالحی در سال 1356 به عنوان برنده جایزه شعر فروغ فرخزاد اعلام می‌شود. در سال 1357 صالحی از گروه «موج ناب» فاصله می‌گیرد چون حس می‌کرده همه شاعران موج ناب دارند شبیه هم می‌شوند. در پاییز 1358 در کنکور رشتة ادبیات دانشکده هنرهای دراماتیک قبول می‌شود و در همین زمان با حمایت اسماعیل خویی، غلامحسین ساعدی، نسیم خاکسار و عظیم خلیلی به عضویت کانون نویسندگان ایران درمی‌آید و در مطبوعات آزاد مشغول به کار می‌شود. در سال 1363 با نقض تقطیع سنتی و سطربندی کلاسیک در شعر سپید، پیشنهاد «تقطیع هموار و مدرن» را مطرح می‌کند و سرانجام موفق می‌شود این روش تقطیع را همه گیر کند که تا امروز مورد قبول است. یک سال بعد «جنبش شعر گفتار» را با ساده کردن زبان شعر معرفی می‌کند که با آغاز دهه هفتاد به جریانی مقبول در شعر فارسی تبدیل شد. صالحی از 1369 تا 1379 دبیر سرویس ادبی و صفحه شعر مجله «دنیای سخن» بود و در سال 1379 کارگاه شعر دنیای سخن (در مجله و دفتر دنیای سخن) را با استقبال مناسبی راه‌اندازی کرد. از همین دوره ترجمه شعر صالحی به زبان‌های فرانسه، عربی، آلمانی، انگلیسی، ارمنی، روسی و کردی به صورت پراکنده در مطبوعات چاپ شد و دو دفتر شعر از وی در کردستان عراق (به زبان کردی) منتشر شد. وی در سال 1378 برای فعالیت مجدد به کانون نویسندگان ایران بازگشت و دو سال بعد از سوی مجمع عمومی به عنوان یکی از دبیران اصلی کانون نویسندگان ایران انتخاب شد. آخرین حضور ادبی سیدعلی صالحی به عنوان مهمان ویژه در هفدهمین جشنواره جهانی شعر گوتنبرگ بود. این جشنواره که با نام مرسی‌پوئسی معروف است همواره جایگاه ویژه‌ای برای شاعران فارسی‌زبان قائل بوده و در طول این هفده سال شاعران مهمی چون محمدعلی سپانلو در آن حضور داشته‌اند. متن سخنرانی صالحی به عنوان شاعر فارسی زبان به دو زبان در این جشنواره قرائت شد.