ازدواج مقدس
خویدوده

کتاب «ازدواج مقدس: خویدوده»، اثر هاشم رضی
آیا ازدواج با محارم و خویشاوندان درجۀ یک، چنانکه در ایران باستان و دوره ساسانیان رواج داشته و امری مقدس به شمار می‌آمده، ربطی به آیین زرتشتی دارد؟ هاشم رضی در کتاب «ازدواج مقدس: خویدوده» با ارجاع به اسناد و مدارکی نشان می‌دهد که چنین نیست و ازدواج با محارم یا همان ازدواج مقدس بدعتی بوده که مغان در دین زرتشتی وارد کرده‌اند. کتاب «ازدواج مقدس»، چنانکه در عنوان فرعی‌اش آمده، پژوهشی است در قوانین شرعی، عرفی و حقوقی درباره انواع ازدواج، هرج و مرج‌های جنسی و حقوق و موقعیت زنان در ایران باستان و مشخصاً ایران عصر ساسانیان که در آن مغان دست بالا را داشتند و در حکومت نفوذ بسیار پیدا کرده بودند.
هاشم رضی در کتاب «ازدواج مقدس»، ضمن پرداختن به قوانین مربوط به ازدواج و جایگاه تحقیرآمیز زنان در ایران عصر ساسانی، موارد تحریف در دین زرتشتی را نشان می‌دهد و به این موضوع می‌پردازد که چگونه قوانین سخت‌گیرانه‌ و آداب وسواس‌گونه‌ و مجازات‌های خشنی که مغان به نام دین زرتشتی به مردم ایران تحمیل کردند دست آخر منجر به ضعف و فروپاشی پادشاهی ساسانی شد.
کتاب «ازدواج مقدس» نشان می‌دهد که مقدس شمرده شدن ازدواج با محارم در دوران ساسانیان ربطی به اصلِ دین زرتشتی ندارد و در آیین زرتشت از تقدس چنین ازدواجی سخن نرفته و این را مغان بعدها از خود درآوردند و به دین زرتشتی افزودند، همچون امور سخت‌گیرانه و مجازات‌های خشونت‌آمیز و برخی عقاید دیگری که در همین کتاب، به عنوان مصداق‌هایی از تحریف دین زرتشتی، به آنها اشاره شده است.

مروری بر کتاب ازدواج مقدس
کتاب «ازدواج مقدس» از پیش‌گفتار و هشت بخش تشکیل شده است. هاشم رضی در پیش‌گفتار این کتاب به موضوع تحریف در دین زرتشتی و قدرت گرفتن مغان در دوره ساسانیان می‌پردازد و از این موضوع سخن می‌گوید که مغان چگونه آیین‌های سخت‌گیرانۀ خود را به نام دین زرتشتی بر کشور تحمیل می‌کردند و رواج این آیین‌ها چگونه پادشاهی ساسانی را به سمت فروپاشی سوق داد. در پیش‌گفتار کتاب «ازدواج مقدس» از مجازات‌های سخت و خشونت‌بار سخن رفته و از کشتار مانی و مزدک و پیروان آنها و از تحقیر زنان در عصر ساسانی و از مقدس شمردن ازدواج با محارم در این عصر و از اینکه این‌ها هیچ‌کدام ربطی به زرتشت و اصلِ آیین او ندارد و تنها باعث بدنامی این آیین شده است.
در بخش‌های مختلف کتاب «ازدواج مقدس»، با استناد به اسناد و مدارک و متون مختلف، به موضوعاتی نظیر احکام شرعی و حقوقی و عرفی مربوط به ازدواج و امور جنسی و موقعیت زنان در ایران عصر ساسانی پرداخته شده و به مجازات‌های سختی که در آن دوران برای آنها که با محارم خود ازدواج نمی‌کرده‌اند تعیین شده بوده است. در بخشی از این کتاب پژوهش‌های بعضی پژوهشگران دیگر درباره ازدواج مقدس و قوانین مربوط به زنان در عصر ساسانیان و انواع ازدواج‌های مشروع و نامشروع نقل شده است و نیز در بخشی دیگر نقل‌هایی از متون پهلوی و اوستایی و پازندها درباره ازدواج مقدس آمده است.
بخشی از پیش‌گفتار کتاب «ازدواج مقدس» را می‌خوانید:
«مغان چه در دوران حکومت مغان که موجب سقوطِ ایران شد، نه در دوران پارس‌ها که شاهنشاهی هخامنشی را به ذلّت کشاند، نه در دوران پارت‌ها و نه در دوران شاهنشاهی ساسانیان که باعث درهم پاشیدگی و اضمحلال نهایی و افول‌شان شد، جز قتل و آدم‌کشی و تعصّب و استبداد کامل و رواج شیطان‌پرستی و ایجاد فضایی سرشار از رُعب و وحشت و بی‌بندوباری‌های کثیف جنسی و رواج اوهام و خرافات و چپاول و غارتِ دولت و مردم... کاری نکردند. از سده چهارم پیش از میلاد، تا سده یازدهم هجریِ قمری، از بیان این نکته که مجوس و مغان جز از زرتشتیان هستند نقل‌هایی در دست است. بزرگ‌ترین خیانت و تأثیرِ مخرّب و خانه برانداز آنان، انتقالِ این همه زشتی و دنائت بود که بازماندگانشان به نام دین زرتشت ـ آن را به دوران پس از فروپاشیِ حکومتِ ساسانی منتقل کردند که موجب استخفاف زرتشتیان تا به امروز شد. همۀ عالمان و اوستاشناسان جهان بر این باور استوارند که میان دین و آموزه‌های زرتشت با آن‌چه که در زمان ساسانیان رواج داشت و باقی‌ماندگانشان در ایران و بعد مهاجران که به هند (= پارسیان) رفتند تفاوت آن‌چنان بیّن و آشکار است که به هیچ‌وجه، حتا در یک صد سازشی نمی‌توان برقرار کرد.»
کتاب «ازدواج مقدس: خویدوده» در انتشارات بهجت منتشر شده است.

درباره هاشم رضی، نویسنده کتاب ازدواج مقدس
هاشم رضی، متولد 1313 در تهران، ایرانشناس و پژوهشگر و مترجم ایرانی است. تاریخ زرتشتیان و متون مربوط به دین زرتشتی و ادیان و فرهنگ ایران باستان تخصص اصلی هاشم رضی است. او همچنین از مترجمان قدیمی آثار فروید به زبان فارسی است.
از آثار تألیفی هاشم رضی می‌توان به کتاب‌های «حکمت خسروانی: حکمت اشراق و عرفان از زرتشت تا سهروردی»، «گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان»، «تاریخ ادیان: تاریخ تحلیلی ادیان و مذاهب در جهان از آغاز تا امروز» و «دستور زبان اوستایی» و از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «آینده یک پندار» و «پیدایش روانکاوی» اشاره کرد.