تاریخ فشرده پوشاک و فشن (مشکی)

کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» اثر جیمز لَوِر
کتابی کلاسیک و مرجع برای علاقمندان و پژوهشگران تاریخ پوشاک و مُدِ لباس. کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن»، با عنوان اصلی Costume and Fashion: A Concise History، مطالعه‌ای‌ست گسترده و چندوجهی درباره تحولات پوشاک و فشن از گذشته‌های بسیار دور تا عصر حاضر. در کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» تغییر و تحولاتی که در شیوه لباس پوشیدن و نوع و جنس البسه پدید آمده و عوامل فرهنگی و تاریخی و سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و صنعتی تأثیرگذار بر این تحولات، از عصر نوسنگی تا عصر حاضر، مرور و بررسی شده است. کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» سیری‌ست در تاریخ از منظرِ پوشاک و مُد.
اولین نسخه از متن اصلی «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» در سال 1969، یعنی حدود شش سال قبل از مرگ جیمز لَوِر، منتشر شد. ترجمۀ فارسی این کتاب اما براساس ویرایشی جدید و نسخه‌ای به‌روز شده از آن است. این ویرایش، که ویرایش ششم کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» است، شامل چند فصل اضافه است که اِیمی دِ لا هِی و اندرو تاکر به چاپ اول کتاب افزوده‌اند. در این ویرایش همچنین اصلاحاتی در متن قدیمی کتاب انجام شده و تعدادی از تصاویر کتاب هم به‌روز شده‌اند. در فصل‌هایی که اِیمی دِ لا هِی و اندرو تاکر به چاپ اول کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» اضافه کرده‌اند تحولات پوشاک و مُدِ لباس در دهه‌های بعد از انتشار نسخۀ اول این کتاب پی گرفته شده و به پوشاک و فشن در قرن بیست و یکم نیز پرداخته شده است.
کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» مشهورترین کتاب جیمز لَوِر است. اِیمی دِ لا هِی در پیش‌گفتارش بر این کتاب درباره اهمیت آن در زمان نخستین چاپش و حفظ اعتبار آن طی سال‌های متمادی می‌نویسد: «این اثرِ لوِر با جای دادن فشن در بسترهای چندگانۀ اجتماعی – فرهنگی، سهم مهمی در ارتقاء تاریخ فشن به عنوان یک رشتۀ دانشگاهی معتبر ایفا کرده است. امروز چنین جایگاهی برای ما مسلم است اما در 1969 چنین نبود. به بیان ساده، در آن زمان تاریخ هنر اعتبار آکادمیک داشت، اما تاریخ فشن نه. این‌که انتشارات "تیمز و هادسن" به لوِر سفارش تألیف اثری برای مجموعه کتاب‌های پژوهشی و معتبر خود یعنی مجموعۀ "جهان هنر" داد، کاری جسورانه و دوراندیشانه بود. این کتاب لوِر پنجاه سالِ مداوم است که فروخته می‌شود و هنوز یکی از متون اصلی برای کسانی است که تاریخ فشن می‌خوانند.»

مروری بر کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن»
کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» تاریخ لباس را از دوره‌ای که انسان اولین بار از پوست جانواران برای خود لباس فراهم کرد و شیوه تهیۀ اولین لباس‌ها تا اختراع سوزن در چهل هزار سال پیش و تأثیر آن بر پوشاک و دوره‌های بعدتر و بعدتر تا روزگار ما روایت می‌کند. در کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» می‌بینیم که چطور تحولات تاریخی و سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و تغییر و تحولاتی که در صنعت و اقتصاد روی داده، بر پوشاک و فشن اثر گذاشته است. در این کتاب همچنین از این موضوع سخن رفته که پوشاک و فشن در دوره‌ای چگونه با موسیقی پیوندی تنگاتنگ برقرار کرده و مُد لباس چگونه از موسیقی عصر خود متأثر شده است. کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» همچنین از نقش تعیین‌کننده ستارگان سینما بر تحول پوشاک و فشن می‌گوید و از بی‌شمار عوامل دیگر که تعیین‌کننده مُدِ لباس و شیوه لباس‌پوشیدن در هر دوره‌ای بوده‌اند.
کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» از پیش‌گفتاری به‌قلم اِیمی دِ لا هِی و دوازده فصل تشکیل شده که عبارتند از: «چگونه آغاز شد؟»، «یونانیان و رومیان»، «اروپای آغازین»، «رنسانس و سده شانزدهم»، «سده هفدهم»، «سده هیجدهم»، «از 1800 تا 1850»، «از 1850 تا 1900»، «از 1900 تا 1939»، «از جیره‌بندی تا کثرت‌گرایی فشن»، «در آغاز هزاره جدید» و «فشن از 2020».
کتاب با تصاویری همراه است که پوشاک و مُد لباس را در دوره‌های مختلف تاریخی نشان می‌دهند.

درباره جیمز لَوِر
جیمز لَوِر (James Laver)، متولد 1899 و درگذشته به سال 1975، مورخ هنر، منتقد هنری، شاعر و داستان‌نویس اهل انگلستان است. لَوِر در حوزه‌های گوناگون، از جمله تئاتر، فعالیت داشت. او مورخی پیشگام در حوزه تاریخ فشن است. از لَوِر به‌عنوان کسی یاد می‌شود که در انگلستان به مطالعه در زمینۀ پوشاک، شأن و اعتبار بخشید. او در سال 1922 ابتدا در سِمَتِ معاونت کارشناسی بخش «گراوورها، تصویرسازی‌ها و دیزاین» موزه ویکتوریا و آلبرت لندن مشغول به کار شد و بعدها مقامش در این موزه به کارشناس اصلی ارتقا یافت و تا بازنشستگی با همین سِمَت در موزه ویکتوریا و آلبرت کار کرد. او در رسانه‌ها نیز چهره‌ای سرشناس بود و در سال 1937 برای همکاری با برنامۀ «خط سیرِ پوشاک»، که اولین برنامۀ فشنِ تلویزیون بی‌بی‌سی بود دعوت شد. جالب این‌که لَوِر، چنانکه در پیش‌گفتار اِیمی دِ لا هِی بر کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» اشاره شده، «توجه خاصی به خودِ لباس نداشت، بلکه اصلِ علاقمندی‌اش تاریخ‌گذاری آثار تصویری به‌جا مانده از طریق تاریخ‌گذاریِ سبک‌های فشن بازنمایی شده در آن‌ها بود.»
از کتاب‌های جیمز لَوِر می‌توان به «سلیقه و فشن: از انقلاب فرانسه تا امروز» و کتاب شعر «رقص‌های مرد جوان و دیگر اشعار» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن»
کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» با ترجمۀ منظر محمدی و یادداشتی از مترجم در مجموعۀ «دیزاینِ مشکی» نشر مشکی منتشر شده است. منظر محمدی، متولد 1356، مترجم ایرانی و پژوهشگر تاریخ پوشاک است. او تا کنون چند کتاب در زمینۀ دیزاین و پوشاک و فشن ترجمه کرده که از جملۀ آن‌ها می‌توان به کتاب‌های «دانشنامۀ دیزاین» و «فَشِن» اشاره کرد. از منظر محمدی همچنین اثری تألیفی در حوزه تاریخ پوشاک در ایران، با عنوان «سیاست‌های پوشاک در دوره قاجار و پهلوی اول»، به چاپ رسیده است.

رتبۀ کتاب «تاریخ فشرده پوشاک و فشن» در گودریدز: 3.92 از 5.