مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی (نهادگرا)
اصلاحات و ضد اصلاحات در دوران پس از انقلاب

«مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی: اصلاحات و ضد اصلاحات در دوران پس از انقلاب» نوشتۀ ایوالیلا پسران
پژوهشی در سیاست‌های اقتصادی ایران در سال‌های بعد از انقلاب از آغاز پیروزی انقلاب تا دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد. کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی: اصلاحات و ضد اصلاحات در دوران پس از انقلاب»، با عنوان اصلی Iran's Struggle for Economic Independence: Reform and Counter-Reform in the Post-Revolutionary Era، یک بررسی و پژوهش تاریخی ـ اقتصادی در زمینۀ اندیشۀ استقلال اقتصادی در ایران و تلاش‌های جناح‌های گوناگون برای تحقق این اندیشه در ایران بعد از انقلاب است. ایوالیلا پسران برای نگارش کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی»، چنانکه خود در مقدمۀ این کتاب اشاره می‌کند، دو بار در سال‌های 2005 م (1384 خورشیدی) و 2007 م (1386 خورشیدی) به ایران سفر کرده و برای تکمیل پژوهش خود در زمینۀ استقلال سیاسی در ایران به مطالب درج‌شده در روزنامه‌ها و مجلات، مذاکرات مجلس و گزارش‌های دولت نیز رجوع کرده و مصاحبه با اعضای نخبگان سیاسی ایران و صحبت‌های آن‌ها در مورد موضوع مورد بحث را نیز در نگارش این کتاب مدّ نظر قرار داده است.
کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» روایتی است از تأثیر آرمان استقلال اقتصادی بر سیاست‌های اقتصادی ایران پس از انقلاب و برداشت دولت‌ها و جناح‌های مختلف از این آرمان و نحوه تلاش برای تحقق آن. این کتاب را از منظری می‌توان روایتی از مواجهۀ اقتصادی ایران با غرب در سال‌های بعد از انقلاب دانست، به همراه تلاشی برای ریشه‌یابی آرمان استقلال اقتصادی در ایران. دامنۀ تحقیق در کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» از اولین دولت‌های ایران بعد از انقلاب تا دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد را دربرمی‌گیرد.
متن اصلی کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» نخستین بار در سال 2011 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی»
آنچه در کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» محور پژوهش و بررسی است و روایت ایوالیلا پسران در این کتاب حول آن شکل گرفته آرمان استقلال اقتصادی و تلقی‌های مختلف از این آرمان در دوره‌های مختلف تاریخ جمهوری اسلامی ایران، از سال‌های آغازین پس از انقلاب تا دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، است. نویسنده اما چهارچوب نظری آرمان اسقلال اقتصادی و ریشه‌های تاریخی شکل‌گیری این آرمان را نیز به عنوان پیش‌زمینۀ ورود به بحث اصلی مورد بررسی قرار می‌دهد و آن‌گاه به بررسی سیاست‌های اقتصادی ایران در سال‌های اول بعد از پیروزی انقلاب، دوران جنگ، دوران سازندگی، دوران اصلاحات و نیز دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد می‌پردازد.
در کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» به این موضوع پرداخته شده که هر کدام از دولت‌های بعد از انقلاب که تا زمان انجام این پژوهش در ایران بر سر کار آمده‌اند چه درک و تعریفی از استقلال اقتصادی و چه رویکردی به رابطه با غرب و جهانی‌سازی اقتصاد داشته‌اند و چه سیاستی را در این زمینه در پیش گرفته‌اند.
کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» از مقدمه، هفت بخشی و بخشی تحت عنوان «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری» تشکیل شده است. بخش‌های هفت‌گانۀ کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» عبارتند از: «اصلاحات و ضد اصلاحات: چهارچوب نظری»، «ترسیم آرمان استقلال اقتصادی»، «تحکیم سیستم اقتصادی پس از انقلاب»، «بازتعریف اهداف انقلاب»، «پیش به سوی اصلاحات»، «رستاخیز انقلاب» و «فراز و فرودهای بازگشت از مسیر اصلاحات».
بازنگری ترمیدور پس از انقلاب، چشم‌اندازهای اقتصادی پس از انقلاب، اضطرارهای زمان جنگ، بازسازی اقتصادی پس از جنگ، هاشمی ‌رفسنجانی و قدرت گرفتن بازارگرایان، واکنش‌های ترکیبی به پروسترویکای ایران، ظهور جنبش اصلاحات، گفت‌وگوی تمدن‌ها، ظهور ضد اصلاح‌طلبان، اقتصاد اصول‌گرا به سبک احمدی‌نژاد، شکاف در اتحاد ضد اصلاح‌طلبان و تحریم‌های بین‌المللی و استقلال اقتصادی از جمله موضوعاتی هستند که در بخش‌های مختلف کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» به آن‌ها پرداخته شده است.
کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی: اصلاحات و ضد اصلاحات در دوران پس از انقلاب» با ترجمۀ زهرا عبدالمحمدی و مهسا کریمی و همراه با مقدمه‌ای از فرشاد مؤمنی در نشر نهادگرا منتشر شده است. در مقدمه‌ای که دکتر فرشاد مؤمنی بر کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» نوشته است، ضمن برشمردن نکات مثبت و نقاط قوت این کتاب و نیز ارائۀ تصویری از اقتصاد ایران در سالهای اول بعد از انقلاب و دوران جنگ، نکاتی هم در نقد کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» بیان شده است.

درباره ایوالیلا پسران، نویسنده کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی»
دکتر ایوالیلا پسران (Evaleila Pesaran)، دارای لیسانس مطالعات ایرانی از دانشگاه آکسفورد، فوق لیسانس مطالعات توسعه از کالج مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا در دانشگاه لندن و دکتری سیاست و مطالعات بین‌الملل از همین کالج و مدرس روابط بین‌الملل و سیاست در کالج موری ادواردز دانشگاه کمبریج است.
زمینۀ کاری اصلی دکتر پسران پژوهش در روند تحقیقات اقتصادی و سیاسی در خاور میانه و مخصوصاً ایران است و گرایش عمده او در این زمینه تحقیق در مداخلۀ اقتصادی خارجی در خاور میانه است. دکتر پسران در تحقیقاتش در زمینۀ دخالت اقتصادی خارجی‌ها در خاور میانه امتیازات نفتی و تحریم‌های اقتصادی را به‌طور خاص مورد توجه قرار می‌دهد.

رتبۀ کتاب «مبارزه ایران برای استقلال اقتصادی» در گودریدز: 3.89 از 5.