کتاب «تاريخ خاورميانه» نوشته پيتر منسفيلد
A history of the Middle East
خاورميانه که بخشي عمدهاي از تاريخ بشر را در بردارد، بسيار مورد توجه جهانيان بوده است. منطقهاي که از نظر انرژي و وضعيت جغرافيايي استراتژيک است و از گذشتههاي دور تاکنون گروههاي قومي و فرهنگي بسيار گوناگوني در آن زيست کردهاند. کتاب «تاريخ خاورميانه» نوشته «پيتر منسفيلد» از دوران باستان تا امروز را براي خواننده تشريح کرده است. منسفيلد در کتابش به جزئيات منطقه توجه کرده، اما از جانبداري پرهيز ميکند. او ميکوشد؛ پيشنهادها و تحليلهايي ارائه دهد که هم راهگشا باشند و هم وضعيت حاضر منطقه را نشان دهند. نسخهي کنوني کتاب «تاريخ خاورميانه» پس از درگذشت منسفيلد با ويراست نيکولاس پلهام منتشر شده است و دو فصل جديد و با اهميت دارد.
نيکولاس پلهام در بخشي از پيشگفتار کتاب مينويسد: «کتابهاي جديد دربارهي منطقهي خاورميانه همه با پيشبيني روزهاي بهتر پايان مييابند. اما کتابهايي که در سالهاي اخير نوشته شده بدون استثناء مهر بطلان بر اين خواب و خيالها زدهاند. با اين حال اگر اميدي هم باشد، آن است که با خروج تدريجي آمريکا از عراق، مردم خاورميانه دگربار به سبک خود، مناقشاتشان را حل و فصل کرده و براي سرنوشت خود تصميم ميگيرند.»
کتاب «تاريخ خاورميانه» با تحليلها و توصيههايش نه تنها براي مخاطبان خاورميانه بلکه براي هم? علاقهمندان و دوستداران به تاريخ و سياست در دنيا مناسب و داراي اهميت است.
درباره کتاب «تاريخ خاورميانه»
کتاب «تاريخ خاورميانه» نسخهي به روز شدهاي است که خطاهايي در منطقه را تفسير و تحليل ميکند. کتاب حاضر دو فصل جديد دارد که درباره سياستهاي جديد آمريکا در برابر عراق و مناقشات بين اعراب و اسرائيل همچنين جنبشهاي جهادي نوظهور را مورد بررسي قرار داده است.
فهرست مندرج در کتاب از اين قرار است: 1ـ مقدمه: از گذشته تاکنون 2ـ اسلام در موضع تدافعي، 1800 الي، 3ـ مصر در دوران محمد علي: رقيب عثماني، 4ـ مبارزه بريا اصلاحات، 1840 ـ1914، 5ـ بريتانيا در مصر، 1882 ـ1914، 6ـ ترکها و اعراب، 7ـ عامل ايران، 8ـ مرگ مرد بيمار:1918، 9ـ فترت بريتانيا و فرانسه، تجزيهي خاورعرب: 1918 ـ 1939، 10ـ جنگ جهاني دوم و عواقب آن، 11ـ ورود ابرقدرتها و دوران ناصر، 1950 ـ1970، 12ـ سالهاي بلوا، 13ـ پاکس آمريکانا، 14ـ نبرد آمريکا، 15ـ تغيير حکومت از درون نه از بيرون.
در بخشي از کتاب «تاريخ خاورميانه» آمده است:
«بناپارت به رغم گرايش به سزاريسم، محصول عصر روشنگري قرن هجدهم بود، و گروهي متشکل از 165 دانشمند، هنرمند و اديب راب اخود به مصر آورد. اين دانشوران، چاپخانههاي عربي و فرانسوي در قاهره تأسيس کردند و «موسسهي مصر» را با تأسي از «موسسه ملي» در پاريس بنيان نعادند. اعضاي اين مؤسسه به مطالعهي آثار باستاني و زبانهاي مصر باستان پرداخته و پايههاي مصرشناسي را بنا نهادند. آنان همچنين اقتصاد و جامعهي معاصر مصر را مورد کنکاش قرار داده و مطالعاتي براي آنچه بعدها کانال سوئز شد آغاز کردند. اثر اعجابانگيز دوجلدي «وصف مصر» که حاصل کار اين گروه بود علاقهي اروپاييان را به مصر دوران فراعنه و اسلام معاصر که همچنان مرموز و ناشناخته مانده بود برانگيخت، شرقگرايي در غرب تکان جديدي خورد.»
«لشکرکشي بناپارت به مصر از نگاه اهداف استراتژيک، ناکامي محسوب ميشد. سلطان سليم پس از اتحاد با دشمنان فرانسه ـ بريتانيا و روسيه عليه او برخاست. نابودي ناوگان بناپارت در خليج ابوقير به دست نلسون در اول ماه اوت 1799 مصر راترک کرد و با تعداد اندکي از يارانش به پاريس بازگشت. همزمان، جنگ قدرت شديدي در پاريس درگرفته بود. کساني که پس از بناپارت به مصر آمده بودند دوسال ديگر در آنجا حکومت کردند اما با شورشهاي پراکنده در قاهره و حملات نظامي بريتانيا و ترک وادار به عقبنشيني شدند. اين حملات و شورشها بارها و بارها خنثي شد، اما اشغالگران با تضعيف جايگاهشان تسليم و مجبور به خروج از مصر شدند.»
درباره نويسنده کتاب «تاريخ خاورميانه»
پيتر منسفيلد روزنامهنگار سياسي انگليسي بود. او سال 1928 در ايالت رانچي هندوستان به دنيا آمد. منسفيلد در دانشگاههاي وينچستر و کمبريج تحصيل کرد. او زماني هم به عنوان رئيس اتحاديه کمبريج انتخاب شد. همچنين مدتي در وزرات امور خارجه بريتانيا کار کرد، پس از آن براي فراگيري زبان عربي به مرکز مطالعات عرب خاورميانه واقع در کشور لبنان رفت. او پس از ماجراي سوئز از سمتش در وزارت امورخارجه کنارهگيري کرد ولي در کشور لبنان ماند و به فعاليت روزنامهنگارياش پرداخت. منسفيلد سال 1967 به لندن رفت، ولي مدام به خاورميانه و آفريقاي شمالي سفر ميکرد.
از ديگر کتابهاي نويسنده ميتوان به «مصرِ ناصر»، «ناصر: زندگينامه»، «بريتانياييها در مصر»، «امپراتوري عثماني و اسلاف آن»، «کويت: پيش قراول خليجفارس و اعراب» اشاره کرد.
پيتر منسفيلد سال 1996 درگذشت.
درباره ترجمه فارسي کتاب «تاريخ خاورميانه»
کتاب «تاريخ خاورميانه» را کيانوش اميري براي دوستداران مطالع? تاريخ و سياست به فارسي برگردانده است. نشر نيماژ چاپ و نشر کتاب را به عهده داشته است. ترجمه ديگري از کتاب نيز توسط عبدالعلي اسپهبدي از انتشارات علمي و فرهنگي در بازار کتاب ايران وجود دارد.
رتبه کتاب «تاريخ خاورميانه» در گودريدز: 3.8 از 5
