هنر پژواک اقلیم هشتم

کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» نوشتۀ سید محمد فدوی
مجموعه مقالاتی درباره هنر و فلسفۀ هنر. کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» کتابی است شامل مجموعه مقالاتی به‌قلم سید محمد فدوی که بعضی از آن‌ها پیش‌تر در نشریات منتشر شده بوده و بعضی برای نخستین بار در این کتاب به چاپ رسیده‌اند. چنانکه نویسنده در دیباچۀ کتاب توضیح داده است، بعضی از مقالاتِ قدیمی او که در کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» بازچاپ شده‌اند، برای چاپ دوباره در این کتاب «حک‌واصلاح شده‌اند و در مواردی، جهت روشن‌تر شدن موضوع، بندهایی به متن آن‌ها افزوده شده‌ است.»
فدوی در این دیباچه درباره مقالاتی که در کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» گردآوری و منتشر شده می‌نویسد: «کتابی که در دستان شماست نتیجۀ سال‌ها فعالیت آموزشی و پژوهشی در دانشکده هنرهای تجسمیِ پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است: راهنمایی رساله‌های دوره دکتری و پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی ارشد، استخراج مقالات از کارهای تحقیقاتی انجام‌شده و نیز مقاله‌های مستخرج از طرح‌های پژوهشی مصوب در دانشگاه که مشترکاً با دانشجویان یا همکاران هیئت‌علمی در نشریات علمی‌پژوهشی مختلف به چاپ رسیده است.»
هنر دینی و معنا و چیستی هنر از جمله موضوعاتی‌اند که در کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» به آن‌ها پرداخته شده است.
کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» با مقدمه‌ای از دکتر حسن بلخاری ‌قهی همراه است. بلخاری در این مقدمه، ضمن بحث از جایگاه هنر و نسبت و پیوند آن با فلسفه، مقالات کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» را ماحصل تلاش نویسنده برای برقراری «پیوند وثیقی میان یافته‌های تجربی و استعداد هنریِ خود با اندیشه و تأملات نظری عرصۀ هنر» دانسته است.

مروری بر کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم»
کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» از دیباچۀ نویسنده، مقدمۀ دکتر حسن بلخاری قهی و بیست و دو مقاله تشکیل شده است. هنر اسلامی و نمودهای مختلف آن از موضوعات اصلی مطرح‌شده در کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» است. در کنار این موضوع، به هنر دینی به‌طور کلی و رابطۀ زیبایی‌شناسی و دین و مباحثی دیگر در زمینۀ تاریخ و نظریۀ هنر نیز پرداخته شده است. همچنین در مقالاتی از این کتاب، درباره مسائل هنر امروز و به‌طور خاص‌تر هنر در ایران امروز بحث شده است.
مقالات کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» با الگویی آکادمیک نوشته شده‌اند، به این صورت که در ابتدای هر مقاله چکیده‌ای از مقاله آمده و در پایان نیز نتیجه‌گیری‌ای از بحث مطرح‌شده در مقاله ارائه شده است.
مقالاتی که در این کتاب می‌خوانید عبارتند از: «هنر، پژواک اقلیم هشتم»، «دین و زیبایی‌شناسی»، «تصویرسازی در صدر اسلام»، «هنر و تمدن اتروسک»، «هنر فاطمیان در مصر»، «فضای شهری و هنرهای کاربردی»، «هنر تصویرسازی»، «از توکن تا نوشتار»، «آسیب‌شناسی آموزش گرافیک در ایران»، «بداهه‌سازی در هنر نقاشی و تصویرسازی»، «نقش هنر مفهومی و هنر جدید در طراحی موزه‌های دفاع مقدس»، «مطالعه تطبیقی پوسترهای شیگئو فوکودا و روش‌های ایجاد خطای دید»، «مطالعه تطبیقی پوسترهای شیگئو فوکودا و چاپ‌های موریس اشر»، «نسخه الحشایش کاخ گلستان (منوچهرخان) اوج تصویرسازی علمی در تمدن اسلامی»، «نقش خاندان قرچغای‌خان در پیشبرد هنرهای مکتوب قرن یازدهم شهر مشهد»، «بررسی ویژگی‌های بصری آثار طراحی گرافیک شاخص مدرسه باوهاوس»، «بررسی فرهنگ و هنرهای تجسمی کولیان در اروپا»، «پیر حمزه سبزه پوش (عزیزالدین نسفی) ابرکوه یزد»، «ایجاد بستر مناسب جهت ایده پردازی خلاق در تصویرسازی»، «تجلی آئین "ور" در نگاره گذر سیاوش از آتش»، «پژوهشی در دیالکتیک ارزش‌های مادی و معنوی نقاشی معاصر ایران» و «تأثیر متقابل تصویرسازی ایران و هند در عصر صفویه».
در بخشی از مقاله «هنر، پژواک اقلیم هشتم» از این کتاب، که عنوان کتاب نیز از آن گرفته شده است، می‌خوانید: «اراده خداوندی بر آن قرار دارد تا حقایق عالم هستی همواره در انتزاع محض باقی نماند و در زمان و مکان خاصی این حقایق ظهور و بروز می‌یابند. از میان مردمانی که قادر به ظهور این حقایق نیستند، این هنرمندان هستند که می‌توانند آن را در قالبی زیباشناسانه به جهانیان عرضه کنند. هنر نتیجه کنش روح شفاف و زلال هنرمند است و مرتبه اعلای وجود او. هنر گوشه‌ای از نور خداوندی را بر ما زمینیان مکشوف می‌کند تا به یاری آن جان‌های تشنه خود را به اقیانوس عالم معنا برسانیم که شایسته آن است. هنرمندان آئینه‌های کوچک و بزرگی هستند که در قالب هنر گوشه‌ای از انوار عالم ملکوت را بر ما مکشوف می‌کنند.»
کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم» در نشر نظر منتشر شده است.

درباره سید محمد فدوی، نویسنده کتاب «هنر، پژواک اقلیم هشتم»
دکتر سید محمد فدوی، متولد 1335، نقاش ایرانی، طراح گرافیک، پژوهشگر هنر، مقاله‌نویس و منتقد هنری، مترجم و استاد پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. فدوی داری مدرک کارشناسی گرافیک از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد از دانشگاه تربیت مدرس و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه تهران است.
از سوابق اجرایی او می‌توان به ریاست دانشکده هنر دانشگاه الزهرا از سال 1368 تا 1371، مدیریت گروه هنرهای تجسمی دانشگاه تهران از 1372 تا 1377 و ریاست دانشکده هنرهای تجسمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سال 1387 اشاره کرد.
کتاب‌های «تصویرسازی در عصر صفویه و قاجار» و «فنون تصویرسازی» از جمله آثار تألیفی دکتر سید محمد فدوی هستند. او همچنین کتاب «کتیبه‌های فاطمیان بر ابنیه‌هایی در مصر» را به فارسی ترجمه کرده است.