پلنگ برفی

کتاب «پلنگ برفی» نوشته سیلون تِسون
La panthere des neiges
آیا مشتاق جستجو در طبیعت هستید؟ حیات‌وحش با موجودات شگفت‌انگیزش تا چه اندازه شما را مجذوب می‌کند؟ کتاب «پلنگ برفی» نوشته سیلون تِسون روایتی زیبا و ماجراجویانه از یک گونه گربه‌های بزرگ در کوههای مرتفع آسیای مرکزی دارد. نویسنده روایتی از لحظات نابِ مشاهد‌اتش از طبیعت و حیوانات را بازگو می‌کند. حیات‌وحش پر از رازهایی کشف نشدنی است که با چشم جستجوگر و مشاهداتی از جان و دل می‌توان به آن رسوخ کرد. سیلون تِسون در سفرش به تبت با مونیه که چهل ساله و عکاس حیوانات است آشنا می‌شود. تسون همراه مونیه در عملیات جستجو در دشت و سواحل همراه می‌شود و تجربیاتش را از مشاهدۀ حیوانات به‌ ویژه پلنگ برفی بازگو می‌کند. نویسنده که انسانی شتابان و پر جنب‌وجوش است از اینکه باید ساکن و آرام در یکجا بماند سخت در عجب است. اما شکوه و اقتدار طبیعت آنچنان مجذوبش می‌کند که این تجربه را با مخاطبان و دوستداران مطالعۀ حیات وحش به اشتراک می‌گذارد. او می‌گوید: «درمیانِ گزنه‌ها کز کرده بودم و از مونیه اطاعت می‌کردم: بی‌حرکت، بی‌صدا. تنها ابتذالِ مجاز این بود که می‌توانستم نفس بکشم. در شهر، عادت کرده بودم دربارۀ هر چیزی اظهار فضل کنم. پس ساکت ماندن سخت‌ترین خواستۀ او بود. سیگار هم که ممنوع بود.» کتاب «پلنگ برفی» تفکری است دربارۀ سرچشمۀ پیدایش.
ژان ـ کلودراسپینژا درباره کتاب می‌نویسد:
«کتابی تحسین‌برانگیز، زیبا، تأثیرگذار، پرمایه و مدرن ستیز.»
درباره کتاب «پلنگ برفی»
تسون به تبت سفر می‌کند و در آنجا با چند نفر از اهالی برای دیدن پلنگ برفی به طبیعت می‌روند. او ابتدا فکر می‌کرد پلنگ برفی منقرض شده اما متوجه می‌شود که مونیه شش سال است در تعقیب این حیوان جذاب است. پلنگ برفی در ارتفاع 4000 متری و بلکه بیشتر است. آنها باید ساعتها در شرایط بسیار سخت منتظر بمانند تا بلکه چند لحظه حرکت با شکوه حیوان را تماشا کنند. تسون مشاهداتش از حیوانات دیگر تا رسیدن به پلنگ برفی را همراه با جزئیات و مکانها در کتاب برای مخاطب به تصویر می‌کشد. او در این سفر، اسامی و نام‌های مکانهای جغرافیایی را تغییر می‌دهد تا شکارچیان نتوانند به آن مناطق هجوم ببرند. او عاشق حرکت است، اما در این سفر چاره‌ای نیست جز ساکت و ساکن ماندن! تسون برای دیدن پلنگ برفی و دیگر حیوانات تبت مجبور به استتار و ساکن ماندن است. در این سکونِ حیرت‌انگیز رازهایی از طبیعت برایش آشکار می‌شود که او با جزئیات برای مخاطب تعریف می‌کند تا خواننده بیشتر درباره زندگی حیوانات تفکر کند.
در بخشی از داستان می‌خوانیم:
در سراسر این دنیا موجوداتی می‌مردند و لاشه‌های دریده‌شده‌شان به دستِ لاشخورها می‌افتاد و سپس به دامن فلات خال می‌انداختند. خیلی زود، اسکلت‌هایی که اشعه‌های فرابنفش سوزانده بودنشان، دوباره به والسِ طبیعت باز می‌گشتند. این همان شهودِ زیبای یونان باستان بود: انرژیِ جهان در چرخه‌ای بسته می‌چرخید، از آسمان تا سنگ، از علف تا بدن، از بدن تا زمین، زیر ترکۀ خورشیدی که فوتون‌هایش را پیشکشِ مبادلات نیتروژنی می‌کرد. باردو تودول کتاب تبتیِ مردگان، نیز همان حرفِ هراکلیتوس و فیلسوفانِ سیلان جهان را تکرار می‌کرد. همه‌چیز در گذر است، همه‌چیز در جریان است، همه‌چیز سپری می‌شود، خرها چهار نعل می‌روند، گرگ‌ها گیرشان می‌اندازند، کفتارها در هوا شناور می‌شوند: نظم، تعادل، تابشِ خورشید. سکوتِ له‌کننده. نور مستقیم، انسان‌های کم‌تعداد. این‌ها رویاست.
ما هم آنجا بودیم، در آن پارک زندگانی، خیره‌کننده و ناخوش‌احوال. مونیه بهمان گفته بود: «بهشتی با دمای منفی 30 درجۀ سانتی‌گراد. حساب زندگی کامل بود: تولد، دویدن، مردن، پوسیدن، بازگشت به بازی به شیوه‌ای دیگر. حالا دلیلِ علاقۀ مغول‌ها به رها کردن مرده‌هایشان را در دشت‌های سبز می‌فهمیدم. اگر مادرم وصیت می‌کرد خوشحال می‌شدم برویم پیکرش را در یکی از چین‌خوردگی‌های کولون دفن کنیم. آن‌وقت پیش از آنکه مردارخوارها خودشان را به آواره‌های دیگری بسپرند و به کالبدهای جدید ـ موش، کرکس، مارـ در آیند، او را تکه‌پاره می‌کردند تا تجسم مادر را پیشکش پسرک بی‌مادری کنند، در حرکتِ بال، تموجِ پولکِ ماهی و تکانِ پشم.
درباره نویسنده کتاب «پلنگ برفی»
سیلون تِسون نویسنده، سفرنامه‌نویس و جهانگرد فرانسوی است. او سال 1972 به دنیا آمد. تسون در رشته‌های جغرافیا و ژئوپلتیک تحصیل کرده است. او پس از پایان تحصیلاتش با دوچرخه به دور دنیا سفر کرد. در این سفرها تسون مجذوب آسیای مرکزی شد و از سال 1997 مدام به آن مناطق سفر می‌کرد. کتاب‌ها و سفرنامه‌های تسون درباره حیوانات و چرخۀ طبیعت مورد توجه و استقبال قرار گرفت و در سال 2009 او توانست برای مجموعۀ داستان کوتاه «زندگی عجیب و غریب» جایزۀ گنکور را دریافت کند. سال 2011 نیز برای کتاب «جنگل‌های سیبری» جایزۀ مدیسین به تسون تعلق گرفت. همینطور سال 2019 تسون برای کتاب «پلنگ برفی» هم جایزۀ رنودو را دریافت کرد.
درباره ترجمۀ فارسی کتاب «پلنگ برفی»
کتاب «پلنگ برفی» توسط زیور ایزدپناه به فارسی برگردانده شده است. بنگاه ترجمه و نشر پارسه کتاب حاضر را برای علاقه‌مندان به جستجوی طبیعت چاپ و منتشر کرده است.
رتبه کتاب «پلنگ برفی» در گودریدز: 3.73 از 5