کتاب اوهام گوناگون

مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون» نوشتۀ عومور ایکلیم دمیر
قصه‌هایی از زیر پوست شهر. مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون»، با عنوان اصلی Muhtelif Evhamlar Kitabı، شامل قصه‌هایی از آدم‌هایی تنها و گرفتار ملال و روزمره‌گی در متن زندگی شهری ترکیۀ معاصر است.
عومور ایکلیم دمیر در مجموعۀ «کتاب اوهام گوناگون»، که اولین کتاب اوست، با ظرافت و رندی و تیزبینی در زوایای زندگی روزمره و نیز زوایای ذهن و ضمیر آدم‌ها و کنج خلوتشان کندوکاو می‌کند و از گوشه‌وکنارهای زندگی‌های معمولی و بی‌حادثه و ملال‌انگیز و خانه‌های خاموش و اشیائی که غبار ایام بر آن‌ها نشسته و نیز از کوچه‌وخیابان‌های شهر مایه‌های داستانی جذابی را کشف می‌کند.
متن اصلی مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون» اولین بار در سال 2015 منتشر شده است. عومور ایکیم دمیر به‌خاطر این مجموعه داستان چند جایزه، از جمله جایزۀ داستان کوتاه دانشگاه آنکارا و جایزۀ ادبیات دانش‌آموزی نتردام دُ سیون را گرفته است.

مروری بر مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون»
در قصه‌های مجموعۀ «کتاب اوهام گوناگون» با پیوندی پنهان میان آدم‌ها و اشیاء و زمان مواجهیم. گویی در این قصه‌ها گذرِ زمان و احساس شادی و ملال آدم‌ها در لحظات گوناگون زندگی روزمره، ردّی بر اشیاء می‌گذارد و آن‌ها را از زندگی‌ها و احساسات انسانی و زمانی که بر آدم‌ها گذشته است نشان‌دار می‌کند و اشیاء، حس‌وحال آدم‌ها و چگونگی گذر زمان را منعکس می‌کنند و گاه بیانگر شخصیت آدم‌ها می‌شوند.
عومور ایکلیم دمیر در «کتاب اوهام گوناگون» ظرافت و جزئی‌نگری ماهرانه‌ای را در ساخت‌وپرداخت شخصیت‌های داستانی و فضاسازی و روایتگری از خود به نمایش می‌گذارد. او در این کتاب با طنز و ظرافتی زیرپوستی سطح واقعیت به‌ظاهر یکنواخت و بی‌حادثۀ زندگی روزمره را کنار می‌زند تا حادثه را در ژرفای درون آدم‌ها و عمق موقعیت‌هایی که چه‌بسا پیش‌پاافتاده بنمایند کشف کند.
مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون» از زندگی آدم‌های تنها و اندوهگینی می‌گوید که بحران‌هایی که از سر می‌گذرانند در متن شلوغی زندگی روزمره به چشم نمی‌آید چراکه این بحران‌ها در زیر پوست زندگی ظاهری جریان دارند و همدستِ گذرِ بی‌رحمِ زمان، دست‌به‌کار فرسودن آدم‌ها در تنهایی و خاموشی هستند.
سنگینی گذشته بر حالِ آدم‌ها و تقلای آن‌ها برای رهایی از خیال گذشته و خلاصی از احساس ملال و تنهایی و چنگ زدن‌شان به هر دستاویزی، از جمله طالع‌بینی و آگهی‌های همدم‌یابی روزنامه‌ها، به‌جستجوی یک زندگی تازه و رابطه و تجربۀ عاطفی‌ای جدید، از مضامینی است که در مجموعۀ «کتاب اوهام گوناگون» با آن‌ مواجه می‌شویم. چنانکه در داستان «برخورد درون‌ها و برون‌ها» از این مجموعه می‌بینیم که زنی بیوه، مدام خاطرات شوهر مُرده‌اش را به یاد می‌آورد و گویی چیزی در زیر پوست او در تقلای خلاصی از این خاطرات است. زن برای صفحۀ همدم‌یابی روزنامه آگهی می‌فرستد و سپس نامه‌هایی از مردهای مختلف برایش به دفتر روزنامه ارسال می‌شود و یکی از نامه‌ها توجه زن را جلب می‌کند و این آغاز ماجرایی است که در این داستان روایت می‌شود.
در داستانی دیگر از مجموعۀ «کتاب اوهام گوناگون»، با عنوان «متوسط، 40 سال»، با گوشه‌هایی از زندگی کارمندی و زیست یک کارمند معمولی مواجه می‌شویم و در داستان «دیار عمو راسم‌های بی‌پایان» به عوالم مردی ولگرد و بی‌خانمان و خیابان‌خواب سفر می‌کنیم.
مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون» از ده قصه تشکیل شده که عبارتند از: «برخورد درون‌ها و برون‌ها»، «متوسط، 40 سال»، «نمک»، «دیار عمو راسم‌های بی‌پایان»، «ناگهان دیشب»، «رنگانه»، «سه بار مردن سارایلی»، «دو اتاق، یک سالن، نیم حیات»، «درباره‌ی زنگ‌های طولانی و یک درِ آشپزخانه» و «نمکدانی که سکوت را می‌شکست».
آنچه می‌خوانید بخشی است از قصۀ «متوسط، 40 سال» از این مجموعه: «نه مرد فوق‌العاده‌ای هستم و نه آدمی ازدست‌رفته. من همان کلمه‌ی پشت قوطی‌های کبریتم: متوسط.
از کودکی‌ام هیچ داستان جذابی ندارم که تعریف کنم. نه طعم رفاقت‌های فراموش‌نشدنی را چشیده‌ام و نه تلخی جدایی‌های سوزناک را. زندگی گندی داشته‌ام. در دورهمی‌های زنانه، خاله‌جان‌های چاق لُپم را نگرفتند و نگفتند: "وای، وقتی این بچه بزرگ بشه، دل خیلی از دخترا رو می‌سوزونه." اگر هم می‌گفتند خیلی خنده‌دار می‌شد، چون من همان‌قدر خوشگل و دوست‌داشتنی بودم که خانه‌های سازمانیِ وسط بیابان زیبا و باشکوهند. با این‌همه، دل خیلی‌ها را سوزاندم و خیلی‌ها را هم ناراحت کردم. بعضی‌ها را هم بدجور کتک زدم. موهایم نه از زرد به سیاه بدل شد و نه از فرفری به صاف. به همان شکلی که بودم پیش رفتم و بزرگ شدم. بچگی‌ام در یک خانه‌ی باغچه‌دار یا محله‌ای بانشاط نگذشت، مادرم لالایی‌های مخصوص خودم را برایم نخواند، پدرم مرا کنار نکشید تا منظورش را با حرف‌های حکیمانه به من بفهماند و من تازه سال‌ها بعد به معنایشان پی ببرم، موقع غروب به فکر کسی نبودم، در دوره‌ی سربازی هیچ دری را با لگد باز نکردم، روی صندلی سرهنگ ویسکی نخوردم، گلوله‌ها بالای سرم زوزه نکشیدند و گوش هیچ‌کس را هم نبریدم تا به گردنم آویزان کنم. دوره‌ی سربازی‌ام به تمیزکردن کاشی‌ها و علف‌کندن با دست و بردن جعبه‌های نوشابه به بوفه گذشت. خلاصه چیز گفتنی‌ای نداشت.
در یک کلام، زندگی من از آن سرگذشت‌هایی نبود که رمانی چیزی ازش در بیاید. امروز هم، در بانکی که "برای خدمت حد و مرزی نمی‌شناسد"، به اندازه‌ی دیگران مشغول دلتنگی‌ام، همین و بس.»
مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون» با ترجمۀ رضا اهرابیان در نشر مَد منتشر شده است.

دربارۀ عومور ایکلیم دمیر، نویسندۀ مجموعه داستان «کتاب اوهام گوناگون»
عومور ایکلیم دمیر (Ömür İklim Demir)، متولد 1980، داستان‌نویس اهل ترکیه است. دمیر دانش‌آموختۀ دانشکدۀ حقوق دانشگاه استانبول است و هفت سال به‌عنوان وکیل کیفری کار کرده است. او در دوران دانشجویی برای مجلات گوناگون می‌نوشت و سه سال هم به‌عنوان نویسندۀ آگهی‌های تبلیغاتی کار کرد.