کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» اثر آرنولد توينبي
تاريخ، فلسف? تاريخ و تاريخنگاري در يونان باستان بهروايت يک مورخ. کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان: از هومر تا عصر هراکليوس»، با عنوان اصلي Greek historical thought,: From Homer to the age of Heraclius، کتابي است مناسب کساني که ميخواهند با منتخبي از متون تاريخي دوران يونان باستان و انديش? تاريخي آن دوران و نيز رويکردهايي که در عصر يونان باستان در تاريخنگاري معمول بوده است، آشنا شوند.
آرنولد توينبي در کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» مجموعهاي از متون تاريخي بهجامانده از يونان باستان، از تاريخ يونان و ايران هرودوت تا جنگ ترواي توسيديد و...، را گردآوري و به زبان انگليسي ترجمه کرده و نيز نشان داده است که فلسف? تاريخ و روش تاريخنگاري در دور? يونان باستان چه و چگونه بوده است.
کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» ميتواند مقدمهاي راهگشا و کارآمد براي مطالع? جديتر و گستردهتر تاريخ يونان باستان باشد. اين کتاب، هم براي علاقمندان غيرمتخصص مطالعات تاريخي کتابي جذاب و خواندني است و هم ميتواند براي دانشجويان تاريخ که تازه تحصيل در اين رشته را آغاز کردهاند مفيد باشد.
با خواندن کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» همچنين ميتوانيم درک بهتري از تاريخ روزگار خودمان به دست آوريم.
متن اصلي کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» اولين بار در سال 1924 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان»
نکت? مهم کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» اين است که آرنولد توينبي، که خود مورخ و تاريخشناس و متفکري برجسته است، در اين کتاب به گردآوري و ترجم? تصادفي منتخبي از متون تاريخي بهجامانده از يونان باستان اقدام نکرده بلکه اين متون را با رويکرد و نگاهي ويژه به تاريخ، برگزيده و به زبان انگليسي ترجمه کرده و در کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» گردآوري کرده است.
آرنولد توينبي در کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» آن دسته از متون تاريخي متعلق به دور? يونان باستان را انتخاب و به انگليسي ترجمه و در اين کتاب گرد آورده که نظري? خود او را دربار? تاريخ و فايد? مطالع? تاريخ اثبات ميکنند. توينبي بر اين عقيده است که تمدنها همگي مراحلي مشابه را از سر ميگذرانند و به همين دليل گذشته، چراغ اکنون است و با مطالع? تاريخ گذشته و آنچه در گذشته رخ داده است ميتوان درک بهتري از امروز به دست آورد.
درواقع در کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» با متوني از گذشته مواجهيم که ميتوانند بر امروز ما نور بتابانند. توينبي همچنين در اين کتاب، ما را با فلسف? تاريخ در يونان باستان و نيز شيو? تاريخنگاري در آن دوران آشنا ميکند.
کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» از پيشدرآمد، ديباچهاي بر چاپ دوم متن اصلي اين کتاب و چهار بخش تشکيل شده است. بخشهاي چهارگان? کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان» عبارتند از: «پيشگفتارها»، «فلسف? تاريخ»، «هنر تاريخنگاري» و «پسگفتارها».
در بخشي از ديباچ? آرنولد توينبي بر چاپ دوم کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان»، که در سال 1950 نوشته شده، دربار? اين کتاب و هدف از تأليف آن و آنچه مخاطباني بسيار دور از عصر يونان باستان ميتوانند از چنين کتابي بياموزند، ميخوانيد: «چون نوبت ما فرا رسيد که مغلوب تاريخ شويم، که دير يا زود فرا خواهد رسيد، تجربههاي ناگوارمان ما را برميانگيزد که دوباره انديشهورزي دربار? تاريخ بشر و سرنوشت انسان را آغاز کنيم. در جهان غرب کنوني ما، از سال 1914 اذهان ما بدين سمت گرايش يافته است. ولي انسان غربي قرن بيستم که ربعهزارهاي آسودهترين زندگي را داشته است، براي اين کار فکري ضروري اما دشوار آمادگي ندارد. ما در تجرب? خويش تاکنون بيش از سيوشش سالِ گناهآلود و پررنج را پشت سر نگذاشتهايم تا فهممان را روشنايي بخشد. اگرچه در همين زمان کوتاه توانستهايم به فراواني از هر دو نوع تجربه بيندوزيم، زمان باز کوتاهتر از آن بوده که اجازه دهد تاريخ بشر را همهجانبه بنگريم، در پرتو آنچه انجام دادهايم و آنچه رنجمان داده است.
اينجاست که انديش? تاريخي يونان باستان ميتواند کمکمان کند، زيرا در تاريخ يونان و روم مدت متناظر پرمصيبت، اگر آن را از فروپاشي تمدن هلّني در آغاز جنگ آتن و پِلوپونّز در سال 431 پيش از ميلاد تا اضمحلال نهايياش در آخرين مرحل? سقوط امپراتوري روم در سد? هفتم ميلادي در نظر بگيريم، نه سيوشش سال بلکه هزار و صد سال خواهد بود. در اين دوره که از آغاز تا پايانش دستکم يازده قرن بهدرازا ميکشد، انديشمندان يوناني کوشيدهاند در پرتو تجربههايي از آن نوع که اخيراً ما نيز داشتهايم به راز حيات بشر پي ببرند. پارههايي از آثار يونانيِ بر جاي مانده که اين بحث طولاني در آنها مطرح شده است، با اعتقاد به اينکه براي خوانند? امروزي نيز خالي از فايده نيستند، در کتاب حاضر ترجمه شدهاند.
سرشت و ماهيت تجربههاي تاريخي که اين انديشهها را در نفوس يوناني برانگيختهاند، همانند تجربههايي است که ما نيز داشتهايم. انديشههاي يوناني که در اين اثر آمدهاند بازتابهايي است از جنگهاي جهاني و جنگهاي طبقاتي، برخوردهاي فرهنگي مردماني با ميراثهاي اجتماعي بسيار متفاوت، نامهربانيها و قهرمانيها، و هم? ديگر الگوهاي معماوارِ بافته در تاروپود رنگارنگ خيروشر که اذهان آدمي را به گلاويزي با ناسازگيهاي طبيعت بشر برميانگيزند.»
دربار? آرنولد توينبي، مؤلف کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان»
آرنولد جوزف توينبي (Arnold Joseph Toynbee)، متولد 1889 و درگذشته به سال 1975، استاد دانشگاه، مورخ، فيلسوفِ تاريخ و محقق انگليسي است. توينبي همچنين در فاصل? سالهاي 1918 تا 1950 از متخصصان برجست? امور بينالملل به حساب ميآمد. او بيش از هرچيز بهخاطر کتاب دوازدهجلدياش، با عنوان «بررسي تاريخ»، مشهور است.
توينبي در ده? 40 ميلادي چنان شهرتي داشت که عکسش در سال 1947 روي جلد مجل? «تايم» منتشر شد.
از ديگر آثار آرنولد توينبي ميتوان به کتابهاي «تاريخ تمدّن: تحليلي از تاريخ جهان از آغاز تا امروز» و «از شرق به غرب: سفر به دور دنيا و ايران» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان»
کتاب «انديش? تاريخي در يونان باستان: از هومر تا عصر هراکليوس» با ترجم? حسن افشار در انتشارات فرهنگ جاويد منتشر شده است.
حسن افشار، متولد 1332، مترجم ايراني است. افشار در حوزههاي تاريخ، ادبيات، فلسفه، علوم سياسي و هنر ترجمه ميکند. از ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «صلحي که همهي صلحها را بر باد داد: فروپاشي امپراتوري عثماني و شکلگيري خاورميانهي معاصر»، «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق»، «اختناق ايران»، «فن سينما و بازيگري در سينما»، «سه رسالهي پيشانقدي»، «سفيد بينوا»، «آيروني»، «سياستورزي در ايران عصر صفوي: قدرت، ديانت، بلاغت»، «شب بيپايان»، «سلام اول: تاريخ انقلاب امريکا» و «جنگهاي ايران و يونان» اشاره کرد.
