کتاب «تصویرها» اثر اینگمار برگمان
سفری در دنیای اینگمار برگمان، بهراهنمایی و با همراهی خود او. کتاب «تصویرها: زندگانی من در فیلم» مجموعهای است از یادداشتها و خاطرات اینگمار برگمان، فیلمساز بزرگ سوئدی، دربار? فیلمها و زندگی و افکار و تخیلات و رؤیاهایش.
اینگمار برگمان در کتاب «تصویرها» ما را با خود به پشتِ صحن? فیلمهایش میبرد و از خلال یادداشتها و نقل خاطراتش به ما میگوید که هر یک از فیلمهایش، که تعدادی از آنها در زمر? فیلمهای بزرگ و ماندگار تاریخ سینما هستند، چطور و در چه شرایطی ساخته شدهاند و اید? ساخته شدنشان چطور در ذهنش جرقه خورده است.
کتاب «تصویرها» ارائهدهند? تصاویری از زندگی یک کارگردان بزرگ سینما در دنیای فیلم است و نشان میدهد که سینما چطور با زندگی و تأملات شخصی و رؤیاها و خیالپردازیهای این فیلمساز عجین بوده است.
علاقهمندان سینمای اینگمار برگمان و کسانی که فیلمهای او را دیدهاند، با خواندن کتاب «تصویرها» درک روشنتر و عمیقتری از فیلمهای او پیدا خواهند کرد و میتوانند این فیلمها را دوباره و این بار از منظری تازه و در پسزمینهای واقعی که فیلمهای برگمان در آن شکل گرفتهاند ببینند.
همچنین آنها که فیلمهای برگمان را ندیدهاند، چهبسا با خواندن کتاب «تصویرها» به تماشای این فیلمها ترغیب شوند.
مروری بر کتاب «تصویرها»
در ابتدای ترجم? فارسی کتاب «تصویرها» جُستاری از وودی آلن، کارگردان و کمدین مطرح و مشهور تاریخ سینما، آمده است. وودی آلن، که از شیفتگان سینمای اینگمار برگمان است، در این جُستار، که عنوان «مردی که پرسشهای دشوار میپرسید» را بر پیشانی دارد، با طنز و شوخطبعی و رندیِ خاص خودش، از فیلمهای برگمان و اهمیت کارِ او و آنچه خودش از برگمان آموخته است حرف میزند و تصویری موجز و در عین حال ظریف و هوشمندانه از کارگردانِ مورد علاق? خود به دست میدهد و البته مرگاندیشیِ همیشگیاش را هم، با اشاره به مرگِ برگمان در آغاز نوشتهاش و نیز اشاره به فیلم «مُهر هفتم» برگمان که فیلمی دربار? مرگ است، چاشنی مطلب میکند.
کتاب «تصویرها» از شش بخش تشکیل شده که عبارتند از: «رؤیا و رؤیاییها»، «نخستین فیلمها»، دلقک و دلقکبازی»، «اعتقاد بیاعتقاد»، «فیلمهای دیگر» و «مضحکهها و مضحکهبازیها».
اینگمار برگمان در کتاب «تصویرها»، ضمن نقل خاطراتش از فیلمهای مختلفی که ساخته است و مرور این فیلمها پس از مدتی که از ساخته شدن و نمایششان سپری شده، در مواردی بعضی یادداشتهایش را هم، که روشنگر نکاتی دربار? این فیلمها و شکلگیری اولیهشان در ذهن او هستند، پیش روی ما میگذارد.
کتاب «تصویرها» برگمانی را تصویر میکند که گذشتهاش را از خلال فیلمهایش به یاد میآورد و فیلمهایش را به زندگیاش پیوند میزند یا بهتعبیری، چنین پیوندی را میان زندگی و سینمایش آشکار میکند.
برگمان در کتاب «تصویرها» چگونگی و چندوچونِ شکلگیری و ساختهشدنِ فیلمهایش را روایت میکند و نشان میدهد که این فیلمها چقدر با زندگی و افکار و رؤیاهای او پیوستهاند. او در این کتاب سرگذشت فیلمهایش را روایت میکند و آمیختگی آنها را با پارههایی از سرگذشت خودش. برگمان تعریف میکند که موضوع فیلمهایش را چطور پیدا میکرده است و همچنین خاطراتش را از بازیگران و کسانی که در پروژههای سینماییاش با آنها همکار بوده است نقل میکند و اینگونه ما را از دریچ? فیلمهایش به جهانی میبرد که پسِ پشت این فیلمها قرار دارد.
کتاب «تصویرها» منشوری است چندوجهی که خواننده را نهفقط وارد جهان ایدهها و افکار و رؤیاهای یک فیلمساز بزرگ، بلکه با تجرب? عملی او در فرایند ساختن فیلمهایش همراه میکند.
دربار? اینگمار برگمان، نویسند? کتاب «تصویرها»
ارنست اینگمار برگمان، متولد 1918 و درگذشته به سال 2007، کارگردان سینما و تئاتر و فیلمنامهنویسِ سوئدی بود. برگمان بهعنوان یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین کارگردانان تمام دوران شناخته میشود و بعضی فیلمهای او جزو شاهکارهای تاریخ سینما بهحساب میآیند.
از فیلمهای برگمان بهعنوان «مراقبههای عمیق شخصی در مبارزات بیشمار روح و روان» یاد شده است. او در فیلمهایش پرسشهایی وجودی را پیش میکشد و فناپذیری، تنهایی و ایمان مذهبی را مورد تأمل قرار میدهد. مرگ، گناه، عذاب وجدان و رنجِ روح، خانواده و روابط زن و مرد و بحرانهای خانوادگی و زناشویی از جمله موضوعات فیلمهای اینگمار برگمان هستند. از جمله فیلمهای او میتوان به «سکوت»، «مُهر هفتم»، «پرسونا»، «نور زمستانی» و «فریادها و نجواها» اشاره کرد.
برگمان در نظرسنجیِ سایت اند ساوند در سال 2002 در رتب? هشتمِ فهرست بزرگترین کارگردانان تمام دوران قرار گرفته است. او، علاوه بر سینما، به کارِ تئاتر نیز میپرداخت.
دربار? ترجم? فارسی کتاب «تصویرها»
کتاب «تصویرها: زندگانی من در فیلم» با ترجم? گلی امامی، همراه با ترجم? جُستاری از وودی آلن که پیشتر به آن اشاره شد، در نشر گیلگمش، ناشر کتابهای هنر خانواد? فرهنگی چشمه، منتشر شده است.
گلی امامی (گلرخ ادیب محمدی)، متولد 1321 در تهران، از مترجمان مطرح ایرانی است. امامی تحصیلکردة دانشگاه هنرهای تزئینی تهران، تحصیلکردة مدرس? مترجمی اشمیت در آلمان و نیز تحصیلکردة انگلستان است. همسر او، زندهیاد کریم امامی، نیز از مترجمان صاحبنام ایرانی بود.
کتابهای «جستارهایی در باب عشق»، «پیپی جوراببلند»، «گفتوگو با بیلی وایلدر»، «خانواد? من و بقی? حیوانات»، «گردابی چنین هایل»، «دختری با گوشوارة مروارید»، «حباب شیشه» و «پروست چگونه میتواند زندگی شما را دگرگون کند» از جمله ترجمههای گلی امامی هستند.
امامی مدتی نیز در دهههای 70 و 80 خورشیدی کتابفروشی «زمینه» را اداره میکرد. ریاست و عضویت انجمن صنفی ویراستاران تهران از دیگر فعالیتهای فرهنگی اوست.
