کتاب «خداي ناپديد شونده» اثر ميرچا الياده
مقالاتي از ميرچا الياده، در حوز? دينپژوهي و تاريخ اديان و اسطورهشناسي. ميرچا الياده در مقالات کتاب «خداي ناپديد شونده: زالموکسيس»، چنانکه خود در مقدم? اين کتاب «توضيح ميدهد»، مجموعهاي از اصول و مباني دين گتوداکياييها و مهمترين سنتها و روايتهاي اسطورهاي و ابداعات فرهنگ عام? مردم روماني را به مخاطبان عرضه ميکند.
کتاب «خداي ناپديد شونده» ما را با خود به متنِ يکي از اديان و اساطير کهنِ مهمّ رومانيايي ميبرد و با نگاهي تاريخنگارانه، در رازهاي پشت باورهاي ديني و اساطيري داکياييها کندوکاو ميکند و نشان ميدهد نامهاي قومي داکياييها چه معاني دينياي در بر دارد.
الياده در کتاب «خداي ناپديد شونده»، آنگونه که تخصص اوست، گوشهاي از فرهنگ قومي و ديني و اساطيري جهان را، بهياري اسناد و مدارک به جا مانده از اين فرهنگ، ميکاود و به ما ميشناساند.
کتاب «خداي ناپديد شونده» کتابي است مفيد براي پژوهشگران تاريخ اديان و اسطورهشناسان و قومشناسان.
متن اصلي کتاب «خداي ناپديد شونده» اولين بار در سال 1970 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «خداي ناپديد شونده»
آنچه در کتاب «خداي ناپديد شونده» از ميرچا الياده ميخوانيد، هشت مقاله است که در هشت فصل تنظيم شدهاند. در هر يک از فصلهاي کتاب «خداي ناپديد شونده» به وجهي از وجوه باورهاي ديني و اساطيري داکياييها و آنچه از باورهاي عاميان? رومانياييها که با باورهاي داکياييها همپوشاني دارد، پرداخته شده و ريشههاي اين باورها مورد کندوکاو قرار گرفته و معرفي شدهاند و وجوه معنايي نامها و عناصر برسازندهشان شکافته شده است.
الياده خود در مقدم? کتاب «خداي ناپديد شونده» دربار? آنچه در مقالات اين کتاب به آن پرداخته است مينويسد: «در اين کتاب مجموعهاي از تحقيقات را گردآوري کردهايم که با موضوعاتي از اين دست سروکار دارد: خاستگاهها و مبادي دينيِ نامِ قوميتي داکياييها، آيين پرستش زالموکسيس، اسطور? کيهانزادي عاميانه (يعني تنها اسطورهاي که در فرهنگ عام? رومانيايي ثبت و ضبط شده)، معاني اساطيري – آييني که در افسانههاي مربوط به بنيانگذاري يک حکومت و کشور (مولداوي) و ساختن يک صومعه (آرگس) يافت ميشود، بعضي باورهاي عاميانه دربار? سحر و جادو و جذبه و خلسه، مهرگياه و جمعآوري گياهان دارويي، و نهايتاً، اساطيري که شاهکارهاي شعر حماسي رومانيايي بر اساس آنها سروده شده و شور و نيروي حياتي خود را از آنها ميگيرد.»
الياده همچنين در اين مقدمه، دربار? رويکرد پژوهشي خود در کتاب «خداي ناپديد شونده» مينويسد: «نيازي به گفتن نيست که رويکرد و نگرش ما از نگاه يک مورخ اديان است: به هيچ وجه قصد نداريم به جاي متخصصان فرهنگ عامه (فولکلوريستها)، باستانشناسان يا استادان متخصص در تاريخ باستاني اروپاي شرقي سخن بگوييم. کوشيدهايم معاني زيربنايي و نهفت? اسناد و مدارک موجود را کشف و شناسايي کنيم – معاني و مفاهيمي که اغلب پوشيده و استتار، تحقير يا فراموش شده است. و از آنجا که معناي يک عقيده يا الگوي رفتاري ديني نمايان نميشود مگر در پرتو مقايسههايي با مشابههايشان، در بررسي اسناد و مدارکمان در مقابل زمين? اصلي و يافتههاي تاريخ عمومي اديان هيچ مضايقه نکردهايم.»
فصلهاي هشتگان? کتاب «خداي ناپديد شونده» عبارتند از: «داکياييها و گرگها»، «زالموکسيس»، «خدا و شيطان: ماقبل تاريخ کيهانشناسي عاميان? رومانيايي»، «اميردراگوش و "شکار آييني"»، «استاد مانوله و صومع? آرجش»، «"آيين شمني" رومانيايي؟»، «آيين پرستش "مهرگياه" در روماني» و «بر? غيببين».
دربار? ميرچا الياده، نويسند? کتاب «خداي ناپديد شونده»
ميرچا الياده (Mircea Eliade)، متولد 1907 و درگذشته به سال 1986، مورخ دين، داستاننويس، فيلسوف، روزنامهنگار، استاد دانشگاه و جُستارنويس رومانيايي است. الياده مفسر برجست? تجرب? دين بود و پارادايمهايي را در مطالعات ديني به وجود آورد که همچنان پابرجا هستند.
از جمله آثار ميرچا الياده ميتوان به کتابهاي «آيينها و نمادهاي تشرف: اسرار تولد و نوزايي»، «از جوامع ابتدايي تا ذن»، «شمنيسم: فنون کهن خلسه»، «اسطوره و واقعيت» و «رساله در تاريخ اديان» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «خداي ناپديد شونده»
کتاب «خداي ناپديد شونده: زالموکسيس» با ترجم? ماني صالحي علامه در انتشارات نيلوفر منتشر شده است.
ماني صالحي علامه، متولد 1340، مترجم ايراني است. او همچنين فارغالتحصيل رشت? هوانوردي از امريکاست.
از ترجمههاي ماني صالحي علامه ميتوان به کتابهاي «در ستايش تاريکي»، «کتاب شن»، «سه روايت از يهودا»، «خاطرات سر هارفورد جونز»، «اساطير جهان لاروس»، «تفريحات ايرانيان: مسکرات و مخدرات از صفويه تا قاجاريه»، «يک سال در ميان ايرانيان»، «تاريخ آمريکا از 1492 تا 2001»، «تاريخ انديشههاي ديني»، «پرسشهاي بنيادين»، «آيينها و نمادهاي تشرف» و «کتابخان? بابل» اشاره کرد.
