کتاب «رفتار» نوشت? رابرت ام. ساپولسکي
کندوکاوي زيستشناختي و عصبشناختي در خشونت، رقابت و همدلي. کتاب «رفتار: بررسي زيستشناختي بهترين و بدترين رفتارهاي انسان»، با عنوان اصلي Behave: The Biology of Humans at Our Best and Worst، کتابي است که در آن رفتارهاي خوب و بد انسانها از منظري زيستشناختي و عصبشناختي مورد بررسي قرار ميگيرد.
رابرت ام. ساپولسکي در کتاب «رفتار» بر آن است که با مطالعات علمي از علل و ريشههاي رفتارهاي خشونتآميز، آسيبزا و رقابتي انسانها و نيز رفتارهاي مشفقانه و همدلان? آنها پرده بردارد و درهمتنيدگي زيستشناسي و علوم اعصاب با روانشناسي و فرهنگ را نشان بدهد.
در کتاب «رفتار» مباحث علمي به زباني ساده و راحت و آميخته به طنز و شوخطبعي بيان شده و همين ويژگي است که اين کتاب را به يک کتاب علمي خوشخوان براي مخاطبان غيرمتخصص اما علاقهمند به مباحث علميِ مربوط به زيستشناسي و تکامل و علوم اعصاب و رفتارشناسي انسان و خاستگاه خشونت و عطوفت تبديل ميکند.
ساپولسکي روايتگري ماهر، شيرينسخن، بذلهگو و قصهپرداز است و خوب بلد است چطور مباحث علمي پيچيده را طوري با قصه و طنز بياميزد که مخاطب غيرمتخصص در اين مباحث با او همراه شود.
متن اصلي کتاب «رفتار» اولين بار در سال 2017 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «رفتار»
ساپولسکي در کتاب «رفتار» بر آن است که، براساس مطالعات و يافتههايش در زمين? عصبشناسي و زيستشناسي، نشان دهد که چرا انسانها خشونت ميورزند، چرا باهم ميجنگند و چرا با يکديگر رقابت ميکنند؟ او همچنين در اين کتاب در پي نشان دادن ريشههاي عصبشناختي و زيستشناختي رفتارهاي خوب و همدلانه و صلحدوستان? آدمي است.
کتاب «رفتار» به زباني ساده و جذاب ما را به درون دنياي پيچيده و چندوجهي مغز و نيز به يک سفر تکاملي ميبرد تا دريابيم چگونه تکامل و ساختار مغز، تعيينکنند? رفتارهاي خوب و بد ما هستند و چرا ما انسانها در مواردي از جنگ و خشونت متنفريم و در مواردي ديگر خودمان به خشونت دست مييازيم و با ديگران ميجنگيم و از جنگ و خشونت لذت ميبريم.
کتاب «رفتار» به ما ميگويد که چرا ما انسانها در عين تمايل به جنگ و رقابت، صلحطلب هستيم و اين رفتارها و احساسات ضدونقيض از چه ويژگيهاي زيستشناختي و عصبشناختياي نشأت گرفتهاند.
کتاب «رفتار» يک گردش علمي مهيج و مفرح در پيچيدگيهاي رفتاري آدمي و سرچشمههاي اين پيچيدگيهاست. در اين کتاب تاريخ تکامل را از آخر به اول دنبال ميکنيم تا به منشاء رفتارهاي خوب و بدمان برسيم.
کتاب «رفتار» از مقدمه، هفده فصل، مؤخره و سه پيوست، به نامهاي «عصبشناسي»، «مباني غدد درونريز» و «اساس پروتئينها»، تشکيل شده است.
فصلهاي هفدهگان? کتاب «رفتار» عبارتند از: «رفتار»، «يک ثانيه قبل»، «چند ثانيه تا چند دقيقه قبل»، «چند ساعت تا چند روز قبل»، «چند روز تا چند ماه قبل»، «بلوغ؛ رفيق، قشر پيشاني من کجاست؟»، «بازگشت به گهواره، بازگشت به رحم»، «بازگشت به زماني که فقط يک تخمک بارورشده بوديد»، «قرنها تا هزارهها قبل»، «تکامل رفتار»، «ما در مقابل آنها»، «سلسلهمراتب، اطاعت و مقاومت»، «اخلاقيات و انجام دادن کار درست، به محض پي بردن به آن»، «احساس کردن درد يک نفر، درک کردن درد يک نفر و تسکين درد يک نفر»، «کنايههايي که براي کشتن استفاده ميکنيم»، «زيستشناسي، سيستم عدالت کيفري و (البته) اراد? آزاد» و «جنگ و صلح».
در بخشي از مقدم? نويسنده بر کتاب «رفتار» ميخوانيد: «ابهام نهفته در خشونت اين است که ما ميتوانيم ماش? تفنگ را براي يک عمل پرخاشگران? شنيع يا براي عشقي فداکارانه بکشيم. اين موضوع بسيار چالشبرانگيز است. درنتيجه، خشونت هميشه بخشي از تجرب? انساني خواهد بود که درک آن عميقاً سخت است.
ما در اين کتاب زيستشناسي خشونت، پرخاشگري و رقابت را بررسي ميکنيم و به رفتارها و انگيزههاي انجام دادنشان، اعمالِ افراد و گروهها و حالتها و زمانهايي ميپردازيم که اين رفتارها اتفاقاتي بد يا خوب تلقي ميشوند. کتاب حاضر کتابي است دربار? راههايي که انسانها به يکديگر آسيب ميرسانند، اما درعينحال، در مورد حالت متضاد همين قضيه در انسانها و کمک به همنوع نيز صحبت ميشود. زيستشناسي در مورد همکاري، وابستگي، آشتي، همدلي و نوعدوستي به ما چه ميآموزد؟»
کتاب «رفتار: بررسي زيستشناختي بهترين و بدترين رفتارهاي انسان» با ترجم? عرفان شيرمحمدي و يادداشتي از مصطفي طرسکي، در نشر نوين منتشر شده است.
دربار? رابرت ام. ساپولسکي، نويسند? کتاب «رفتار»
رابرت موريس ساپولسکي (Robert Morris Sapolsky)، متولد 1957، استاد دانشگاه، عصبزيستشناس و نخستيشناسِ امريکايي است. ساپولسکي استاد زيستشناسي، نورولوژي، علوم اعصاب و جراحي مغز و اعصاب در دانشگاه استنفورد است. او، بهعنوان يک متخصص اعصاب و غدد، تحقيقات خود را روي استرس، انحطاط عصبي و احتمالات استراتژيهاي ژندرماني براي محافظت از نورونهاي حساس دربرابر بيماري متمرکز کرده است.
همچنين تخصص ساپولسکي در نخستيشناسي و علوم اعصاب، او را به چهرهاي مهم و برجسته در بحث عمومي سلامت روان و بهطور گستردهتر در بحث پيرامون روابط انساني از ديدگاه تکاملي، تبديل کرده است.
ساپولسکي همکاري گستردهاي با مطبوعات دارد و مقالات او در نشريات مختلف، از جمله «نيويورک تايمز»، منتشر شده است. همچنين کنفرانسها و سخنرانيهاي او در کانال يوتيوب استنفورد منتشر ميشود. او جوايز مختلفي را براي فعاليتهاي علمياش دريافت کرده است.
از آثار رابرت ام. ساپولسکي ميتوان به کتابهاي «چرا گورخرها زخم معده نميگيرند: استرس و هرآنچه در موردش بايد بدانيم» و «ميمونهاي ناخواسته» اشاره کرد.
