روان شناسی سلبریتی

کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» نوشتۀ گیل استیور
پژوهشی درباب سلبریتی‌ها و فرهنگ سلبریتی. گیل استیور در کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» ماحصل کندوکاوهای سالیان خود در فرهنگ و روان‌شناسی سلبریتی را روی دایره ریخته و به واکاوی چگونگی شکل‌گیری فرهنگ سلبریتی و راز تأثیرگذاری سلبریتی‌ها و موضوعات مختلف مرتبط با سلبریتی پرداخته است.
کتاب «روان‌شناسی سلبریتی»، با عنوان اصلی The Psychology of Celebrity، کتابی است که در آن، سلبریتی به‌مثابه امری اجتماعی و رسانه‌ای و روان‌شناختی مورد واکاوی قرار گرفته است.
گیل استیور در کتاب «روان‌شناسی سلبریتی»، به زبانی ساده و به‌شیوه‌ای که مخاطبان غیرمتخصص نیز به‌راحتی با این کتاب پژوهشی ارتباط برقرار کنند، از نقش‌آفرینی عوامل گوناگون روان‌شناختی و اجتماعی در شکل‌گیری سلبریتی‌ها و فرهنگ سلبریتی سخن می‌گوید و از چالش‌ها و مسائل سلبریتی‌ها و نوع ارتباط آن‌ها با هوادارانشان.
در عصر امروز که با انفجار سلبریتی مواجهیم و انواع‌واقسام سلبریتی‌ها فضای مجازی را اشغال کرده‌اند، خواندن کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» کتابی مفید و جذاب برای درک بهتر پدیدۀ سلبریتی و عوامل روان‌شناختی و اجتماعی شکل‌گیری این پدیده و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی سلبریتی‌هاست.
متن اصلی کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» اولین بار در سال 2018 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «روان‌شناسی سلبریتی»
آن‌چه گیل استیور در کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» به آن می‌پردازد، مطالعه‌ای چندوجهی در ابعاد و وجوه گوناگون پدیدۀ سلبریتی و روان‌شناسی و جامعه‌شناسی این پدیده است.
کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» کتابی است هم مبتنی بر مطالعات نظری و هم پژوهش‌های میدانی. نویسنده برای نوشتن این کتاب هم به نظریاتی رجوع کرده که به‌کمک آن‌ها می‌توان به شناخت و تحلیلی دقیق از سلبریتی رسید و هم با تعدادی از سلبریتی‌ها گفت‌وگو کرده و تجربه‌های آن‌ها را از سلبریتی بودن بازتاب داده است.
کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» هم دربارۀ چگونگی شکل‌گیری سلبریتی و تأثیرگذاری آن بر جامعه است و هم دربارۀ تأثیری که فرهنگ سلبریتی بر زندگی خود سلبریتی‌ها می‌گذارد.
کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» همچنین از نقش اینترنت و رسانه‌های اجتماعی در سلبریتی‌سازی سخن می‌گوید و از اینکه چگونه در عصر اینترنت، پدیده‌ای موسوم به «خرده‌سلبریتی» به وجود آمده است، یعنی پدیده‌ای که زادۀ امکانات شبکه‌های اجتماعی برای معروف کردن آدم‌هایی عادی است که با به نمایش گذاشتن فیلم‌ها و تصاویر خود در شبکه‌های اجتماعی به شهرت دست می‌یابند.
یکی دیگر از موضوعاتی که در کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» به آن پرداخته شده، تفاوت میان شهرت و سلبریتی است. نویسنده در این کتاب توضیح می‌دهد که مشهور بودن لزوماً با سلبریتی بودن یکی نیست، چون سلبریتی شدن مستلزم جمع کردن گروهی از هواداران است و اگر کسی، به‌دلیل کار مهم و تاریخ‌سازی که انجام داده است، مشهور باشد اما گروهی از هواداران پیرامونش شکل نگیرند، نمی‌توان او را سلبریتی به‌حساب آورد.
گیل استیور همچنین در کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» از وجوه مثبت سلبریتی و تأثیرات مثبتی که سلبریتی‌ها می‌توانند در جامعه داشته باشند سخن می‌گوید.
کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» از مقدمه، شش فصل و یک مؤخره تشکیل شده است. فصل‌های شش‌گانۀ کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» عبارتند از: «سلبریتی»، «روان‌شناسی و سلبریتی»، «سلبریتی در مقایسه با شهرت»، «چالش‌های زندگی سلبریتی»، «سلبریتی‌ها و هواداران» و «جمع‌زدایی از رسانه‌ها و پیدایش رسانه‌های اجتماعی».
در فصل اول کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» مباحثی مقدماتی برای شناخت سلبریتی ارائه شده و تعاریفی از سلبریتی به دست داده شده است.
فصل دوم کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» به نظریه‌های اجتماعی و روان‌شناختی‌ای می‌پردازد که مستقیماً با مطالعه دربارۀ سلبریتی مرتبط هستند.
در فصل سوم کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» موضوعات سلبریتی و شهرت، در چشم‌اندازی تاریخی و با ارائۀ نمونه‌هایی از دوره‌های تاریخی مختلف، مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته‌اند.
در فصل چهارم کتاب، از تأثیر شهرت بر زندگی سلبریتی سخن رفته و در فصل پنجم از رابطۀ سلبریتی‌ها با هوادارانشان.
فصل ششم و پایانی کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» هم دربارۀ رسانه‌های اجتماعی و پدیدۀ خرده‌سلبریتی‌هاست. در این فصل، علاوه بر خرده‌سلبریتی‌ها و نقش رسانه‌های اجتماعی در به وجود آمدن آن‌ها، از ترندهای کنونی قرن بیست‌ویکم در رسانه‌ها هم سخن رفته است.
در بخشی از کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» می‌خوانید: «در 24 مارس 2018 در واکنش به تیراندازی در مدرسه‌ای در شهر پارکلند فلوریدا که 17 نفر کشته شدند، راه‌پیمایی‌هایی در سراسر امریکا در اعتراض به خشونت با اسلحه برگذار شد. میلیون‌ها نفر در این راه‌پیمایی‌ها شرکت کردند. در نیویورک‌سیتی، سِر پل مک‌کارتنی در میان جمعیت بود، با تی‌شرتی به تن که می‌گفت: "می‌توانیم به خشونت با اسحله پایان دهیم." همانجا هم به گزارشگری گفت: "من هم مثل همه هستم. یکی از بهترین دوستانم همین اطراف با اسلحه کشته شد. پس برایم مهم است که نه فقط امروز راه‌پیمایی کنم بلکه فردا هم دست به اقدامی عملی بزنم." این گزارش و عکس او را که پیدا کردم، در صفحۀ فیسبوکم پست کردم، و از میان تمام پست‌های فیسبوکی آن روز، این یکی بیشترین پسند و اشتراک را گرفت. حضور مک‌کارتنی در آن راه‌پیمایی تأثیر عظیمی بر مردم گذاشته بود.
در روان‌شناسی، مسائلی مثل انگیزه و عاطفه را مطالعه می‌کنیم، و همین‌طور معناداری. روشن‌ترین خاطرات آنهایی هستند که معنای خاصی دارند، و یکی از قوی‌ترین انگیزه‌بخش‌های رفتار انسانی نیز دلبستگی عاطفی بلندمدت و عمیق است. سلبریتی‌ای مانند سِر پل مک‌کارتنی که به یاد دوست مرده‌اش، جان لنون، علیه خشونت با اسلحه راه‌پیمایی می‌کند، از آن معناداری برخوردار است که عواطف ما را تحریک می‌کند و احترام ما را برمی‌انگیزد. مرگ لنون به دست هواداری که بیماری روانی داشت، مرگ در پی این تیراندازی در بهار عمرش، نمایانگر ناگواری و دشواری‌های فراوان زندگی سلبریتی در قرن بیستم است. راه‌پیمایی مک‌کارتنی به یاد او نیز نمایانگر حُسن فراوانی است که نفوذ سلبریتی در قرن بیست‌ویکم دارد. پیام او به جوانان در مصاحبۀ تلفنی او با لورنا مِی جانسِنِ کنشگر این بود: "بروید رأی بدهید. وضع را عوض کنید. همه‌چیز دست شماست." او به‌خاطر شخصیتش و آرمان راه‌پیمایی‌اش، توجه ما را جلب کرد و خیلی‌ها هم به حرفش گوش دادند.
سلبریتی می‌تواند راهی برای عرضۀ برندها باشد. می‌تواند وسیله‌ای برای بزرگ‌نمایی پیامی مهم هم باشد. در بررسی نفوذ سلبریتی، توجه به هر دو اهمیت دارد. سلبریتی‌ها هر کدام فردی بی‌همتا هستند. برخی از آنها، اشخاص درستکاری مانند سِر پل مک‌کارتنی، آن‌قدر شجاع‌اند که با توده‌های مردم راه‌پیمایی کنند و با صدای بی‌همتایی با مردم حرف بزنند که در دنیای امروز، به لطف برخورداری سلبریتی از توجه، رساتر به گوش می‌رسد.»

دربارۀ گیل استیور، نویسندۀ کتاب «روان‌شناسی سلبریتی»
گِیل استیور (Gayle Stever) روانشناس و دارای دکترای روانشناسی رشد از دانشگاه ایالتی آریزونا است. تخصص اصلی او روانشناسی رسانه است.
استیور سی سال دربارۀ سلبریتی‌ها و روابط آن‌ها با هوادارانشان تحقیق کرده است. مایکل جکسون، مدونا و ویلیام شاتنر، بازیگر سریال تلویزیونی محبوب و پرمخاطب «پیشتازان فضا»، از جمله سلبریتی‌های موضوع تحقیقات و مطالعات استیور بوده‌اند. او همچنین دانشیار کالجی است که با اهداف یادگیری مادام‌العمر، آموزش بزرگسالان و دسترسی به آموزش عالی برای همگان فعالیت می‌کند.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «روان‌شناسی سلبریتی»
کتاب «روان‌شناسی سلبریتی» با ترجمۀ تهمینه زاردشت در نشر نو منتشر شده است.
تهمینه زاردشت، متولد 1356، مترجم ایرانی است. او لیسانس مترجمی زبان انگلیسی و فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی است. زاردشت، علاوه بر ترجمۀ کتاب، همکاری با نشریاتی چون «گلستانه» و «شوکران» و... را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد.
از ترجمه‌های تهمینه زاردشت می‌توان به کتاب‌های «نام من سرخ»، «در ستایش چرب‌زبانی»، «آینه‌های شهر»، «شپش پالاس»، «استانبول استانبول» و «زمین ابنای بشر» اشاره کرد.