خانه ی شادی

کتاب «خانه‌ی شادی» اثر ادیت وارتون
رمانی اجتماعی و نقادانه دربارۀ امریکای اواخر قرن نوزدهم و در نقد ارزش‌های سودمحورِ نظام سرمایه‌داری. کتاب «خانه‌ی شادی»، با عنوان اصلی The House of Mirth، از رمان‌های مطرح و شاخص ادیت وارتون است.
ادیت وارتون در کتاب «خانه‌ی شادی» با طرح قصه‌ای ماهرانه و طنزی گزنده و نگاهی موشکاف و ظریف و جزئی‌نگر، به آداب‌ورسوم و اخلاقیات فاسد طبقات ممتاز امریکای اواخر قرن نوزدهم حمله می‌کند و جامعه‌ای بی‌رحم و بی‌اخلاق و غرق در فساد را با ظرافت به تصویر می‌کشد.
متن اصلی کتاب «خانه‌ی شادی» اولین بار در سال 1905 منتشر شد. این رمان، بعد از اولین انتشار، با استقبال و فروشی فوق‌العاده روبه‌رو شد.
کتاب «خانه‌ی شادی» دستمایۀ اقتباس‌های تئاتری، رادیویی، تلویزیونی و سینمایی نیز قرار گرفته و براساس آن اپرا هم ساخته شده است.

مروری بر کتاب «خانه‌ی شادی»
ادیت وارتون در کتاب «خانه‌ی شادی» یک طرح داستانی جسورانه را برای حمله به جامعۀ زمان خود درمی‌اندازد. شخصیت اصلی کتاب «خانه‌ی شادی» زنی به نام لی‌لی بارت است. لی‌لی بارت زنی فقیر، اما از طبقه‌ای ممتاز است؛ زنی که فرزندِ پدری مالباخته است و با مرگ پدر و مادرش، یتیم شده است.
لی‌لی بارتِ کتاب «خانه‌ی شادی» اما نمی‌خواهد تسلیم ادبار و فقر و زندگی مشقت‌بار بشود و تنها بماند. او می‌کوشد در طبقۀ بالای اجتماع جایی محکم برای خود دست‌وپا کند و خانواده‌ای تشکیل دهد، همسر و فرزند داشته باشد و در مجموع زندگی‌ای معقول برای خود تدارک ببیند.
داستان کتاب «خانه‌ی شادی» شرح نبرد لی‌لی با جامعه برای کسب موقعیتی ممتاز و پایگاهی محکم در اجتماع و مواجهۀ او با جامعه‌ای شیاد و حقه‌باز و منفعت‌طلب و فاسد است. در بستر چنین قصه‌ای است که ادیت وارتون در کتاب «خانه‌ی شادی» یک تراژدی – کمدیِ امریکایی تمام‌عیار خلق می‌کند و با ریزبینی و رندی و تلخ‌اندیشی، زیر پوست جامعۀ نیویورکِ زمان خود می‌رود، تاریک‌جاهای این جامعه را می‌کاود و نیز به ژرفاهای احساسات و عواطف و امیال و خواسته‌های انسانی نقب می‌زند و تصویری هم از آداب‌ورسوم طبقات ممتاز جامعه‌اش ارائه می‌دهد.
کتاب «خانه‌ی شادی» رمانی جسورانه، رندانه، پُرکشش و تأمل‌انگیز است؛ رمانی با محوریت یک زن که نمی‌خواهد شرایطی را که به او تحمیل شده بپذیرد و می‌خواهد بجنگد تا آن‌چه را می‌خواهد به دست آورَد و در این راه، درگیر مصائب و گرفتاری‌هایی می‌شود. قواعد بازی در نیویورکی که وقایع کتاب «خانه‌ی شادی» در آن اتفاق می‌افتد، قواعدی بی‌رحمانه است. سرانجامِ کوشش و جنگ لی‌لی در چنین شرایطی چه خواهد شد؟ آیا او موفق می‌شود به آن‌چه می‌خواهد برسد یا ناکام می‌ماند و به فرجامی تراژیک دچار می‌شود؟ این را با خواندن کامل کتاب «خانه‌ی شادی» درخواهید یافت.
کتاب «خانه‌ی شادی» سفری‌ست به هزارتوی دوزخِ هولِ جامعه‌ای تا مغز استخوان فاسد و تباه و بی‌رحم و گرفتار شیادی و حقه‌بازی و سودجویی؛ سفری به نیویورکِ اواخر قرن نوزدهم.
در بخشی از کتاب «خانه‌ی شادی» می‌خوانید: «لی‌لی بعد از بیدارشدن متوجه شد که فقط خودش روی تخت است و نور زمستانی نیز به اتاق راه یافته است.
متحیر از غرابتِ محیط پیرامونش، بلند شد و نشست. بعد حافظه‌اش فعال شد و با لرزشی که به اندامش افتاد به اطراف نظر کرد. در نور اُریب و سردی که از دیوار یکی از ساختمان‌های مجاور می‌تابید، لباس شب و شنل اُپرایش را دید که در کپه‌ای پرزرق‌وبرق روی یک صندلی قرار گرفته بود. لباس زیبایی که گوشه‌ای گذاشته شده باشد مثل پس‌مانده‌های خوردنی ضیافت‌ها اشتهاکورکن است و توی ذوق می‌زند. به ذهن لی‌لی رسید که در خانه، هوشیاری مستخدمه‌اش او را از شرّ دیدن چنین ناسازگاری‌هایی خلاص می‌کند. آن‌قدر خسته بود و آن‌قدر خودش را روی تخت گرتی جمع‌وجور کرده بود که تنش درد می‌کرد. در کل مدتی که در آن خواب آشفته بود آگاه بود که روی تخت جایی برای غلت‌زدن ندارد و تلاش طولانی‌مدتش برای بی‌حرکت‌ماندن باعث شد احساس کند شب را در قطار گذرانده است.
اولین حسی که حضورش را تحمیل کرد همین ناراحتی جسمانی بود؛ و بعد در پس این احساس، درماندگی ذهنی متناظری را تجربه کرد؛ احساس رخوت ناشی از وحشت که بیش از نخستین یورشِ حس بیزاری تحمل‌ناپذیر بود. تصور اجبار بیدارشدن در صبح با چنین وزنی بر سینه‌اش ذهن خسته‌اش را به تلاشی تازه برانگیخت. باید هرطورشده از باتلاقی که در آن افتاده بود راهی به بیرون می‌یافت. آ‌ن‌چه ضرورت اقدام‌کردن را به او تحمیل می‌کرد، بیش از احساس گناه، وحشتِ افکارِ صبحگاهی‌اش بود. اما به‌شکل وصف‌ناپذیری خسته بود. فکرکردنِ پیوسته خسته‌کننده بود. به‌پشت دراز کشید و با بیدارشدن دوباره‌ی حس اکراه و نفرت جسمانی در درونش، به آن اتاق تنگ‌وترش نگاه کرد. هوای محیط بیرون، فشرده در میان ساختمان‌های بلند، از پنجره هیچ طراوت و تازگی‌ای به درون نمی‌آوَرد. گرمای بخاری در مارپیچی از لوله‌های کثیف آواز سرمی‌داد و بوی آشپزی از شکاف لای در تو می‌زد.»


دربارۀ ادیت وارتون، نویسندۀ کتاب «خانه‌ی شادی»
ادیت وارتون (Edith Wharton)، متولد 1862 و درگذشته به سال 1937، نویسندۀ امریکایی بود. وارتون اولین زنِ برندۀ جایزۀ پولیتزر است.
فردیت، اخلاقیات، اصلاحات اجتماعی، آداب خانواده‌های قدیمی و نخبگان جدید و زندگی طبقات اشرافی از جمله موضوعات عمدۀ آثار ادیت وارتون هستند. همچنین یکی از مضامین کلیدی آثار او رابطۀ میان خانه، به‌عنوان یک مکان فیزیکی، با احساسات ساکنان آن است.
از ادیت وارتون، به‌جز آثار داستانی، سه دفتر شعر و تعدادی اثر غیرداستانی هم منتشر شده است. از جمله آثار او می‌توان به کتاب‌های «عصر بی‌گناهی»، که وارتون به‌خاطرش جایزۀ پولیتزر را گرفت، «ایتان فروم» و «تاوان» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «خانه‌ی شادی»
کتاب «خانه‌ی شادی» با ترجمۀ سهیل سُمّی در نشر برج منتشر شده است.
سهیل سُمّی، متولد 1349 در تهران، مترجم ایرانی است. سُمّی تحصیلکردۀ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه‌ علامه طباطبایی و دانشگاه تهران است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «سرگذشت ندیمه»، «اپرای شناور»، «غول مدفون»، «مدار رأس‌السرطان»، «فرار کن خرگوش»، «مأمور مخفی»، «حقارت»، «چشم گربه»، «فقط یک داستان»، «شواهد»، «نام‌ناپذیر»، «هرگز رهایم مکن»، «کلارا و خورشید»، «مطالعاتی درباب هیستری»، «تأویل رؤیا»، «جمهوری روم»، «اتاقی با یک چشم‌انداز»، «در باب طنز: خندیدن به خود یا به دیگری؟» و «بین‌النهرین باستان» اشاره کرد.