پسران رویین
Zinky boys
سوتلانا الکسیویچ
عبدالمجید احمدی
چشمه
دسته بندی: ادبیات-روسیه
| کد آیتم: |
1525590 |
| بارکد: |
9786220107903 |
| سال انتشار: |
1402 |
| نوبت چاپ: |
1 |
| تعداد صفحات: |
466 |
| نوع جلد: |
شومیز |
| قطع: |
رقعی |
کتاب «پسران رويين» اثر سوِتلانا اَلکسيويچ
روايتهايي صريح، تلخ و دلخراش از تأثير جنگ شوروي در افغانستان بر زندگي و روح و روانِ مردمِ روسي? شوروي. کتاب «پسران رويين» سومين کتاب از پنجگان? «صداهايي از آرمانشهر» سوِتلانا اَلکسيويچ است.
سوِتلانا اَلکسيويچ در کتاب «پسران رويين»، همچون چهار کتاب ديگرِ پنجگان? «صداهايي از آرمانشهر»، مهارتش در روزنامهنگاري و گزارشنويسي را با شمّ ادبي و ذوق قصهپردازي درآميخته و با نگاهي نقادانه و صريح و بهدور از اغراق و سانتيمانتاليسم، به يکي از بحرانها و زخمهاي عميق مردمِ تحت حکومت شوروي پرداخته و وجهي از چهر? حقيقي و ناخوشايندِ آرماني را هويدا کرده که وعدههايي بزرگ و اميدبخش و عدالتخواهانه ميداده و از دور دل ميبُرده و بسياري را شيفت? خود ميکرده اما درواقع، جز مصيبت و وحشت و کُشتار و بگير و ببند و جنون و نابودي و ويراني، دستاورد ديگري نداشته است.
موضوع کتاب «پسران رويين» جنگ بيهوده و طولاني شوروي در افغانستان و پيامدهاي فاجعهبار اين جنگ براي مردم عادياي است که همگي تحت زمامداري روسي? کمونيستي ميزيستند.
کتاب «پسران رويين»، مثل پنج کتاب ديگر مجموع? «صداهايي از آرمانشهر»، انعکاس صداي خاموشان و بيصداياني است که بازيچه و قرباني سياستگذاريها و تصميمگيريهاي سياستمداران و صاحبان قدرت ميشوند و زندگيشان تباه ميشود. اين کتاب، يک تاريخ شفاهي است که تاريخ رسمي را به چالش ميکشد و بر تاريکجاهاي تاريخ، بر تاريخ مردم عادي، نور ميتاباند.
متن اصلي کتاب «پسران رويين» اولين بار در سال 1989 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «پسران رويين»
در سال 1979 شوروي نيروهاي نظامي خود را به خاک افغانستان فرستاد و درگير جنگي طولاني در آن کشور شد؛ جنگي که زندگي نسلي از پسران جوان را تباه و بسياري از مادران و همسران آن پسران را داغدار کرد. کتاب «پسران رويين» دربار? همين جنگ است؛ دربار? پسراني که بهعنوان سرباز به افغانستان اعزام ميشدند و آنهاشان که آنجا کشته ميشدند، در تابوتهايي رويين و مُهر و موم شده، که اجاز? گشودنشان به خانوادههاشان داده نميشد، به شوروي بازگردانده و شبانه شبانه دفن ميشدند و آنهاشان هم که زنده ميماندند کارشان به جنون و بحرانهاي رواني ميکشيد و ديگر انگار عملاً زنده نبودند و زندگي نميکردند و تعداديشان هم در حالي به وطن خود بازميگشتند که بدنشان ناقص شده بود.
حکومت شوروي، آنگونه که رسمش بود، اعزام سرباز به افغانستان براي جنگ را لاپوشاني ميکرد. حرف زدن علني از اين جنگ و فجايع آن ممنوع بود و در روزنامههاي رسمي نشاني از آن نبود. سوتلانا اَلکسيويچ اما در کتاب «پسران رويين» عمق فاجع? جنگ شوروي در افغانستان را، از زبان مردم عادياي که يا خودشان در اين جنگ حضور داشتهاند يا عزيزي را در آن از دست دادهاند، به تصوير ميکشد.
در کتاب «پسران رويين» ميبينيم که چطور آدمکشي براي سربازاني که در افغانستان ميجنگيدهاند به امري عادي بدل شده بوده است و آن سربازان چگونه از هر احساسي تهي و گويي بدل به سنگ شده بودهاند.
کتاب «پسران رويين» صداي مادري را منعکس ميکند که وقتي ميشنود فرزندش دارد سالم از جنگ برميگردد، ذوقزده، به استقبال او ميشتابد اما خود را با مردي غريبه مواجه ميبيند که انگار ديگر همان آدم آشنايي نيست که وقتي او را ترک ميکرده و به جنگ ميرفته، بوده است. جنگ به جسم او آسيبي نزده اما روانش را متلاشي کرده و از او يک قاتل ساخته است و مادر، چندي بعد از بازگشت فرزندش از جنگ، ميبيند که او را بهجرم قتل دستگير ميکنند و اين واقعه، مادر را شوکه ميکند. مادر، خودش، بههواي اينکه فرزندش مرد شود، او را به سربازي فرستاده بوده و حالا فرزندي روانگسيخته و قاتل تحويل گرفته است.
کتاب «پسران رويين» روايت نگاهها و قلبهاي تهيِ بازگشتگان از جنگ است و روايت داغِ مادران و زناني که فرزندان و شوهران جوان خود را در جنگ شوروي در افغانستان از دست دادهاند.
کتاب «پسران رويين» روايت تنها و روانهاي ناقص و متلاشي شده براثر جنگ است و روايت خشونتي که جنگ شوروي در افغانستان عامل آن بود.
کتاب «پسران رويين» روايت سربازاني است که در افغانستان از گير آوردن يک سيگار امريکايي بال درميآوردهاند؛ روايت سربازاني که در روزنامههاي روسي چيزي از آنچه در افغانستان داشته بر سرشان ميآمده نمييافتهاند؛ روايت سربازاني که گويي به قعرِ هذيان و کابوس و فراموشي پرتاب شده بودهاند.
کتاب «پسران رويين» همچنين روايت پرستارانِ شاهد تبعات جنگ شوروي در افغانستان و روايت افسراني است که درگير اين جنگ بودهاند.
کتاب «پسران رويين»، از خلال ارائ? روايتي مستند و چندصدايي از تأثيرات جنگ افغانستان بر زندگي مردم تحت حاکميت شوروي، تصويري از حکومتهاي خودکامهاي به دست ميدهد که براي منافع خود، شهروندانشان را نابود ميکنند.
کتاب «پسران رويين» براي سوتلانا الکسيويچ دردسرهايي هم به بار آورد. کساني بهخاطر اين کتاب از او شکايت کردند و او را به دادگاه کشاندند، که شرح اين ماجرا نيز در بخشي از اين کتاب آمده است.
دربار? سوِتلانا اَلکسيويچ، نويسند? کتاب «پسران رويين»
سوِتلانا آلکساندرونا اَلکسيويچ، متولد 1948، روزنامهنگار تحقيقي، جُستارنويس و مورخ شفاهي اهل بلاروس و برند? جايز? نوبل ادبيات سال 2015 است. او اولين روزنامهنگار برند? جايز? نوبل ادبيات است.
از آثار الکسيويچ، گاه با عنوان «ادبيات مستند» ياد شده است. او در آثارش از تأثير وقايع مهمّ تاريخي بر زندگي روزمر? مردم عادي مينويسد و صداهاي آدمهاي مختلفي از مردم عادي را، که بهنحوي در يک واقع? تاريخي درگير شدهاند، بازتاب ميدهد. آثار الکسيويچ درواقع گزارشهاي مستندِ چندصدايي هستند که تکنيکهاي قصهنويسي در آنها به کار رفته است.
الکسيويچ در پنجگان? «صداهايي از آرمانشهر» به چند رويداد مهم در تاريخ اتحاد جماهير شوروي و تأثير اين رويدادها بر زندگي مردم عاديِ تحت حاکميت شوروي ميپردازد. کتاب «پسران رويين»، چنانکه پيشتر نيز اشاره شد، سومين کتاب اين پنجگانه است.
چهار کتاب ديگر پنجگان? «صداهايي از آرمانشهر» عبارتند از: «جنگ چهرهي زنانه ندارد»، «آخرين شاهدان»، «نيايش چرنوبيل: رويدادنامهي آينده» و «زمان دستدوم».
دربار? ترجم? فارسي کتاب «پسران رويين»
کتاب «پسران رويين» با ترجمه و مقدم? عبدالمجيد احمدي در نشر چشمه منتشر شده است.
عبدالمجيد احمدي، متولد 1363، مترجم ايراني است. از ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «جنگ چهرهي زنانه ندارد»، «زمان دستدوم» و «استنطاق: مشروح بازجوييهاي داستايفسکي در زندان تزار» اشاره کرد.
از کتاب «پسران رويين» ترجم? فارسي ديگري هم، با عنوان «پسراني از جنس روي»، موجود است که مترجم آن ابوالفضل اللهدادي و ناشرش انتشارات نگاه است.