فلسفه آزادی

کتاب «فلسف? آزادی» نوشت? لارس اسوندسن
آزادی چیست، چند جور آزادی وجود دارد، چه چیزهایی آزادی را محدود می‌کنند و چگونه می‌توان آزاد زندگی کرد و آزادی را پاس داشت؟ کتاب «فلسف? آزادی» کتابی است که به این پرسشها و پرسشهای مختلف دیگری درباب آزادی و نیز به دفاع از آزادی می‌پردازد.
لارس اسوندسن در کتاب «فلسف? آزادی» مفهوم آزادی را، از جنبه‌های مختلف، زیرِ ذره‌بین می‌گذارد و تعاریف مختلف از آن را بیان و تفسیر می‌کند.
کتاب «فلسف? آزادی» کتابی در شناخت آزادی و نیز در دفاع از آن است. در این کتاب، ضمن واکاوی معنا و مفهوم آزادی، از ارزش و اهمیت آزادی و نقش آن در معنادهی به زندگی آدمی و نیز از عوامل گوناگونی که آزادی را محدود می‌کنند سخن رفته است.
مخاطبان کتاب «فلسف? آزادی»، چنانکه در پیشگفتار آن تأکید شده، «آن‌هایی هستند که معتقدند آزادی با جهان‌بینی علمی ناسازگار است و همچنین دست‌اندرکاران حیطه‌های سیاسی که حاضرند آزادی را برای اهداف به گفت? خودشان متعالی‌تر قربانی کنند.»
متن اصلی کتاب «فلسف? آزادی» اولین بار در سال 2013 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «فلسف? آزادی»
تعاریف آزادی متفاوتند و هرکس، بسته به ارزشهایی که دارد، تلقی و تعریفی از آزادی دارد که با تعاریف و تلقی‌های دیگران متفاوت است. لارس اسوندسن در کتاب «فلسف? آزادی» بر این عقیده است که بسیاری از پیچیدگی‌هایی که در درک آزادی وجود دارد، برآمده از اختلاط برداشتهای گوناگون و متنوع از مفهوم آزادی است.
در کتاب «فلسف? آزادی» انواع برداشتها و تلقی‌های متافیزیکی، سیاسی و اخلاقی از آزادی، مورد نقد و بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند. این کتاب همچنین به انواع تهدیدات و محدودیت‌هایی که آزادی با آنها مواجه است می‌پردازد و امکان آزادی را در جهانی که تحت حاکمیت قوانین طبیعی است مورد بررسی قرار می‌دهد.
کتاب «فلسف? آزادی» دریچه‌ای به مفاهیم و جنبه‌های گوناگون آزادی می‌گشاید. نویسنده در این کتاب می‌کوشد، با تفکیک این مفاهیم و جنبه‌ها از یکدیگر، درک روشنی از چیستی آزادی و مسائلی که انسان در زندگی، در ارتباط با آزادی، با آنها مواجه است ارائه دهد.
اسوندسن در کتاب «فلسف? آزادی» بر این عقیده است که ما بدون درک مفهوم آزادی نمی‌توانیم به زندگی خود معنا بدهیم و همچنین آزادی شخصی به این معناست که ما در زندگی، خود را وقف چیزی بکنیم که واقعاً برایمان اهمیت دارد.
به‌اعتقاد اسوندسن چیزی به نام آزادی نامحدود وجود ندارد و آزادی، ناگزیر از محدودیت است اما این به‌معنای ناممکن بودن کنش آزادانه نیست و هم? عوامل محدود کنند? آزادی هم غیرقابل تغییر نیستند و بعضی از آنها را می‌توان تغییر داد.
اگرچه در کتاب «فلسف? آزادی» هم جنبه‌های متافیزیکی آزادی مورد بررسی قرار گرفته و هم جنبه‌های سیاسی آن، اما تمرکز بیشتر نویسنده در این کتاب، بر آزادی سیاسی است، چون او معتقد است آزادی سیاسی در زندگی ما بیشترین اهمیت را دارد.
کتاب «فلسف? آزادی» از پیشگفتار، مقدمه، سیزده فصلِ تنظیم شده در سه بخش، به نام‌های «هستی‌شناسی آزادی»، «آزادی سیاسی»، «اخلاقیات آزادی»، و یک مؤخره تشکیل شده است.
فصلهای سیزده‌گان? کتاب «فلسف? آزادی» عبارتند از: «کنش اختیاری»، «جبرباوری و جبرناباوری»، «رفتارهای واکنشی و ابژه‌محور»، «خودمختاری»، «دموکراسی لیبرال»، «آزادی مثبت و آزادی منفی»، «آزادی از منظر جمهوری‌خواهی»، «آزادی و برابری»، «حقوق لیبرال»، «قیم‌مآبی»، «حریم اطلاعاتی»، «آزادی بیان» و «تحقق آزادی».
در بخشی از کتاب «فلسف? آزادی» می‌خوانید: «آزادی در عمل – زیرا اگر آزادی به عمل درنیاید هیچ فایده‌ای ندارد – یعنی مشارکت در جهان با وجود تمام محدودیت‌هایی که کنش در پی دارد. به عبارت دیگر، چیزی به نام آزادی نامحدود وجود ندارد – هر شکلی از آزادی حقیقی مرزهایی دارد. اما این مرزها ماهیتی یکسان ندارند. برخی مطلق و تغییرناپذیرند و برخی را می‌توان با روندهای اجتماعی یا شخصی تغییر داد؛ برخی مشروع‌اند و برخی نامشروع.
خود حقیقی همواره موقعیت‌مند است، اما همچنین دارای این توانایی است که دربار? خودش تأمل کند و خودش و پیرامونش را تغییر دهد. مثلاً خود کاملاً هم تحت‌تأثیر ارزش‌های پیرامونش نیست. موقعیت‌مند بودن به معنای مجبور بودن نیست؛ به بیان ساده، موقعیت‌مند بودن یعنی در ارتباط با جهت‌گیری ما در نسبت با جهان و خودمان، هرگز کارمان را از صفر شروع نمی‌کنیم؛ ما پیشاپیش درون افقی از ارزش‌ها و برداشت‌ها قرار داریم. اما این افق به روی تغییر گشوده است. می‌توانیم با تجرب? جهان و تأمل دربار? آن تجربه از این افق عبور کنیم و افق‌های تازه‌ای برای آزادی فردی ایجاد کنیم. آزادی مهارتی مادام‌العمر است و ما با کار کردن روی خودمان آن را به دست می‌آوریم.»

دربار? لارس اسوندسن، نویسند? کتاب «فلسف? آزادی»
لارس فردریک هندلر اسوندسن (Lars Fredrik H?ndler Svendsen)، متولد 1970، فیلسوف نروژی است. اسوندسن استاد گروه فلسفه در دانشگاه برگن نروژ است. از آثار او می‌توان به کتاب‌های «فلسف? ترس»، «فلسف? فَشِن»، «کار» و «فلسف? ملال» اشاره کرد.

دربار? ترجم? فارسی کتاب «فلسف? آزادی»
کتاب «فلسف? آزادی» با ترجم? مهتا سیدجوادی در نشر خوب منتشر شده است.
مهتا سیدجوادی، متولد 1375، مترجم ایرانی است. او، به‌جز کتاب «فلسف? آزادی»، کتابی با عنوان «لحظ? زوال» را نیز به فارسی ترجمه کرده است.