دانش محلی

کتاب «دانش محلی» اثر کلیفورد گیرتس
پژوهشی انسان‌شناختی در چندوچون فرهنگ و قانون و قراردادهای اجتماعی و اخلاقی در جوامع سنتی و مقایسۀ این جوامع با جوامع مدرن. کتاب «دانش محلی»، با عنوان اصلی Local Knowledge، شامل مقالاتی از کلیفورد گیرتس است که در آن‌ها به پژوهش در فرهنگ‌ها و نظام‌های اجتماعی و حقوقی سنتی گوناگون پرداخته شده و نسبت نظام مدرن با آن فرهنگ‌ها و نظام‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.
کلیفورد گیرتس در مقالات کتاب «دانش محلی»، با رویکردی انسان‌شناختی و میان‌رشته‌ای، رد پای فرهنگ و قراردادهای اجتماعی و حقوقی را تا اعصار دور پی می‌گیرد و نشان می‌دهد که آداب و رسوم و موازین فرهنگی و قراردادهای اجتماعی سنتی بر چه پایه‌هایی استوار بوده و چگونه پدید آمده و چطور تحول یافته‌اند.
متن اصلی کتاب «دانش محلی» اولین بار در سال 1983 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «دانش محلی»
کلیفورد گیرتس در کتاب «دانش محلی» به یک پژوهش انسان‌شناختی در خصوص قانون و سنت‌های حقوقی در جوامع سنتی می‌پردازد. او در این کتاب، با کندوکاو در سه فرهنگ اسلامی، ایندیایی و مالایی – اندونزیایی، رد قانون را در این سه فرهنگ دنبال می‌کند تا از این طریق به فهمی از ماهیت قانون و چیستی و شیوۀ تحقق آن برسد.

کتاب «دانش محلی» درواقع شکل گرفته از مجموعه‌ای از مقالات کلیفورد گیترس است که موضوع و رویکردی محوری آن‌ها را به هم متصل می‌کند.
گیترس در مقالات کتاب «دانش محلی» از ارتباط میان واقعیت عینی و انگارۀ عدالت سخن می‌گوید و از اینکه نظام حقوقی در جوامع سنتی چگونه و بر چه مبنایی پدید آمده است.
کتاب «دانش محلی» تلاشی است برای فهم شیوۀ ادراک جوامعی که با مختصات فرهنگی‌ای متفاوت با مختصات فرهنگی جوامع مدرن زندگی می‌کنند و نیز فهم شیوۀ ادراک خودمان از طریق فهم سنت‌های فرهنگی و اجتماعی آن جوامع.
رابطۀ بین علوم اجتماعی و علوم انسانی و مردم‌نگاری و نقد ادبی از جمله موضوعاتی هستند که در کتاب «دانش محلی» بر آن‌ها نور تابانده شده است. در این کتاب همچنین به مقولۀ خاستگاه آگاهی و چگونگی شکل‌گیری آگاهی در انسان پرداخته شده و این موضوع مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
گیترس در کتاب «دانش محلی» از نقش ترجمه در انتقال فرهنگ‌ها و شرح آن‌ها سخن می‌گوید و نیز از تفاوت هر جامعۀ سنتی با جامعۀ سنتی دیگر و اینکه نمی‌توان همۀ جوامع سنتی را، با نگاهی ساده‌اندیشانه و تحت یک ویژگی کلی، صورت‌بندی کرد و همۀ آن‌ها را یک کل یکپارچه به‌حساب آورد.
بحث درباب عقل سلیم و هنر در جوامع سنتی از دیگر موضوعات مطرح در کتاب «دانش محلی» است.
گیترس در کتاب «دانش محلی» انسان‌شناسی را به حوزه‌های مختلف دیگر پیوند می‌زند و با رویکردی میان‌رشته‌ای به مطالعۀ فرهنگ‌های سنتی غیرغربی می‌پردازد و تفاوت‌هایی را نشان می‌دهد که میان درک انسان مدرن غربی از بعضی مقولات فرهنگی و درک انسان‌های جوامع سنتی غیرغربی از همان مقولات وجود دارد.
کتاب «دانش محلی» تلاشی از جانب یک انسان‌شناس غربیِ مدرن برای درک دیگریِ غیرغربی و فهمِ جوامع سنتی و درک روشن‌تر فرهنگ مدرن غرب از طریق آن دیگری غیرغربی و از طریق شناخت فرهنگ‌های سنتی متفاوت با فرهنگ مدرن است.
کتاب «دانش محلی» از مقدمه و هشت مقالۀ تنظیم شده در سه بخش تشکیل شده است.
مقالات هشت‌گانۀ کتاب «دانش محلی» عبارتند از: «گونه‌های درهم‌آمیخته: تجدید شکل اندیشۀ اجتماعی»، «دربارۀ تاریخ اجتماعی تخیل اخلاقی»، «از دیدگاه مردم بومی: دربارۀ ماهیت فهم انسان‌شناختی»، «عقل سلیم به عنوان یک نظام فرهنگی»، «هنر به عنوان یک نظام فرهنگی»، «کانون‌ها، پادشاهان و فره»، «شیوۀ اندیشیدن امروزی ما: به سوی مردم‌نگاری اندیشۀ مدرن» و «دانش محلی: واقعیت و قانون در چشم‌اندازی مقایسه‌ای».

دربارۀ کلیفورد گیرتس، نویسندۀ کتاب «دانش محلی»
کلیفورد جیمز گیرتس (Clifford James Geertz)، متولد 1926 و درگذشته به سال 2006، استاد دانشگاه و انسان‌شناس امریکایی بود. از او به‌عنوان تأثیرگذارترین انسان‌شناس فرهنگی در امریکا یاد می‌شود.
از آثار کلیفورد گیرتس می‌توان به کتاب‌های «تفسیر فرهنگ‌ها»، «دستفروشان و شاهزادگان: توسعۀ اجتماعی و تغییرات اقتصادی در دو شهر اندونزی» و «دگرگونی کشاورزی: روند تغییرات اقلیمی در اندونزی» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «دانش محلی»
کتاب «دانش محلی» با ترجمۀ محسن ثلاثی در نشر ثالث منتشر شده است.
محسن ثلاثی، متولد 1324 در بابل، مترجم آثار حوزۀ جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی، استاد بازنشستۀ گروه انسان‌شناسی دانشگاه تهران و مؤلف و پژوهشگر ایرانی است. او ترجمۀ مجموعه‌ای از مهمترین متون درسی جامعه‌شناسی را در کارنامۀ کاری خود دارد و ترجمه‌اش از کتاب «فراسوی چپ و راست» آنتونی گیدنز جایزۀ کتاب سال را گرفته است.
از دیگر ترجمه‌های محسن ثلاثی می‌توان به کتاب‌های «توتالیتاریسم»، «جامعه‌شناسی دین»، «تفسیر فرهنگ‌ها»، «خرد و انقلاب»، «کالبدشکافی چهار انقلاب»، «استبداد شرقی»، «اسلام و سرمایه‌داری» و «درآمدی به انسان‌شناسی» اشاره کرد.
از محسن ثلاثی همچنین اثری تألیفی با عنوان «جهان ایرانی و ایران جهانی» منتشر شده است. این کتاب در سال 1379 به‌عنوان کتاب برگزیدۀ دانشگاه تهران انتخاب شده است.